Respondoj de la Lingva Konsultejo (parto 10): Malsamoj inter versioj
Linio 1: | Linio 1: | ||
* Reiru al la [[Ĉefpaĝo]] | * Reiru al la [[Ĉefpaĝo]] | ||
+ | * Iru al [[Respondoj de la Lingva Konsultejo (parto 9)]] '''->''' | ||
<hr> | <hr> | ||
<br> | <br> | ||
Linio 255: | Linio 256: | ||
− | + | * Iru al [[Respondoj de la Lingva Konsultejo (parto 9)]] '''->''' |
Kiel registrite je 07:58, 17 Aŭg. 2016
- Reiru al la Ĉefpaĝo
- Iru al Respondoj de la Lingva Konsultejo (parto 9) ->
Enhavo
- 1 Kiu mordas kiun?
- 2 “Mia amiko”? “Amiko mia”?
- 3 Kiel esperantigi la anglajn terminojn “hydrogen peroxide” kaj “shungite”
- 4 Kiel esperantigi la anglajn esprimojn “Wellness Center” kaj “wellness weekend”?
- 5 Pri “do” kaj “ja”
- 6 Kial ĉapelitaj literoj ne havas apartajn sekciojn en la vortaro de la Fundamento?
Kiu mordas kiun?
Publikigita la 19an de Majo 2015 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2015.05.09] Kiam oni diras “la mordo de la hundo”, ĉu tio signifas, ke la hundo estas mordanta au mordata? Dankon!
RESPONDO
Kara samideano,
La prepozicio “de” estas tre vastasenca. Principe, depende de la kunteksto kaj situacio, eblas ambaŭ signifoj, pri kiuj vi demandas. Ekzistas pluraj manieroj eviti tian ambiguecon, se oni celas klarecon.
Estas notinde, ke tiaspeca plursignifeco ekzistas ne nur en Esperanto, sed en multegaj aliaj lingvoj. Ĝi estis bone konata jam dum la klasika antikveco.
Preskaŭ ĉiu gramatika priskribo de Esperanto traktas tiun ĉi temon. Jen referenco al la koncerna loko en la rete konsultebla Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko de akademiano (kaj membro de la Lingva Konsultejo) Bertilo Wennergren:
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/rolmontriloj/rolvortetoj/de/aga_o-vorto.html
Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
“Mia amiko”? “Amiko mia”?
Publikigita la 24an de Aprilo 2015 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2014.10.05] 1. Ĉu oni povas uzi posedan pronomon post substantivo en ordinara Esperanto (ne en beletristiko)? 2. Ĉu la sekvanta frazo estas ĝusta? Amiko mia venu al mi!
RESPONDO
1. Jes, oni povas meti posedan pronomon post substantivo. Inter la formoj “mia amiko” kaj “amiko mia” ekzistas stila aŭ fokusa diferenco, kiun oni povas uzi ne nur en beletristiko, sed ankaŭ en ĉiutaga, scienca kaj aliaj parol-formoj.
2. La frazo
Amiko mia venu al mi!
estas gramatike senerara.
Ni ne povas konfirmi, ke ĝi estas “ĝusta” en la senco, ke ĝi esprimas la intencitan sencon, ĉar ni ne scias, kion oni intencis esprimi per tiu ĉi frazo.
Ekzemple, la frazo, pri kiu vi demandas, kaj la frazo
Amiko mia, venu al mi!
havas malsamajn sencojn. La senco-diferenco estas simila al la diferenco inter la frazo
Dio savu nin!
kiu esprimas ĝeneralan deziron, ke io okazu, kaj la frazo
Dio, savu nin!
kiu esprimas rektan peton/postulon (aŭ preĝon).
Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Kiel esperantigi la anglajn terminojn “hydrogen peroxide” kaj “shungite”
Publikigita la 24an de Aprilo 2015 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2015.02.22] Mi ne povas trovi Esperanto-tradukon de la anglaj vortoj “hydrogen peroxide” (kemia substanco uzata en medicino) kaj “shungite” (mineralo de Karelio). Ĉu vi povus helpi al mi?
RESPONDO
La respondo pri H2O2 troveblas kaj en Vikipedio kaj en la (reta) PIV2:
PEROKSIDO. oksido, kies oksigen-enteno estas pli granda ol tiu de la plej kutima oksido: hidrogena peroksido (aŭ oksigena akvo), H2O2; natria oksido (Na2O), natria peroksido (Na2O2); peroksidoj estas ofte malstabilaj k facile malkomponiĝas al normala oksido k libera oksigeno.
La mineralo klare devas esti “ŝungito”, laŭ la loknomo «Шуньга́»,
bg Шунгит cs Šungit de Shungit en Shungite fr Shungite hu Sungit pl Szungit ro Shungit ru Шунгит uk Шунгіт
Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Kiel esperantigi la anglajn esprimojn “Wellness Center” kaj “wellness weekend”?
Publikigita la 16an de Oktobro 2014 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2014.10.03] Kio estas la Esperanta traduko de “Wellness Center” aŭ “wellness weekend”?
RESPONDO
“Centro de Bonfartigo” (aŭ “Bonfartiga Centro”) kaj “bonfartiga semajnofino” respektive. Tiaj tradukoj estas, laŭ ni, lingve ekvivalentaj al la anglalingvaj esprimoj el via demando, kvankam evidente malpli kutimaj.
Eble indas mencii, ke oni ne opiniu, ke tiaj mallongaj esprimoj estas (aŭ devas esti) plenaj kaj detalaj priskriboj de la nocioj, pri kiuj vi demandas kaj kiuj, krome, signife varias laŭ landoj kaj (sub)kulturoj. Ili ja povas servi kiel konvenciaj etikedoj same en Esperanto, kiel en la angla.
Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Pri “do” kaj “ja”
Publikigita la 17an de Septembro 2014 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2014.09.04] D-ro Alexander Shlafer Sekcio Lingva Konsultejo de la AdE Saluton, estimata s-ano! Mi kontaktas vin pro la afero, pri kiu mi tre bezonas helpon: kiam kaj kiel mi devas uzi la konjunkcion “do” kaj la adverbon “ja”? Mi scias la signifon de tiuj du vortetoj hispanlingve, sed, kiam mi provas ekuzi ilin mi sentas min malkomforta kaj sendecida; mi ne trovas la ĝustan momenton por aligi ilin al mia parolado aŭ skribado; estas malfacile por mi enigi ilin en frazon – tio okazas neglate al mi.
RESPONDO
Kara samideano,
La uzado de tiuj du vortetoj estas bone klarigita en Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko (PMEG) de Bertilo Wennergren:
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/e-vortecaj_vortetoj/ceteraj/do.html
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/e-vortecaj_vortetoj/ceteraj/ja.html
Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Kial ĉapelitaj literoj ne havas apartajn sekciojn en la vortaro de la Fundamento?
Publikigita la 17an de Septembro 2014 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2014.08.31] Saluton! Mi havas demandeton, kiun vi espereble povos respondi. En la unua libro, unuaj vortaretoj kaj lernolibroj la ĉapelitaj literoj ĉiam kiel estas en memstaraj sekcioj en la vortaroj aŭ vortaretoj. Kial do en la Fundamento ili estas kunigitaj en la sama sekcio kun la respektivaj neĉapelitaj literoj?
RESPONDO
Kara samideano,
Tio efektive ŝajnas stranga – eĉ kaprica! – unufoja elekto de Zamenhof.
En ĉiuj versioj de la Unua Libro Zamenhof rezervis por ĉiu Esperanta litero apartan sekcion. Poste en la Universala Vortaro li uzis la sistemon, pri kiu vi demandas, kaj post tio nek Zamenhof, nek iu alia apenaŭ revenis al tiu nekonvena vortaranĝo.
Ni povas nur konjekti, kial okazis tiu unufoja decido, tamen nun la afero apenaŭ gravas – ĝi estas nur historia kuriozaĵo.
Amike, -Aleksandro —–- Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto