Respondoj de la Lingva Konsultejo (parto 1)
- Reiru al la Ĉefpaĝo
- Iru al <- Respondoj de la Lingva Konsultejo (parto 2)
Enhavo
Kion signifas “sugesti”?
Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2011.01.28] Pri “sugest”: laŭ mia kompreno, mankas en PIV grava senco “Propon, konsil”, kiun prezentas Reta Vortaro
RESPONDO
Kara samideano,
Bonvolu noti, ke la Akademio de Esperanto oficialigis la verbon “sugest/i” en la 9a Oficiala Aldono al la Universala Vortaro kun jena difino:
1 Prezenti, proponi (seninsiste) ideon por konsidero: mi sugestas, ke ni faru jene; sugesti solvon; sugesti respondon.
2 Kaŭzi aperon de ideo, pensigi: la simptomoj sugestas, ke li havas malarion; ŝia esprimo sugestis, ke ŝi estas kolera; la flugado de la birdoj sugestis novan ideon por flugmaŝino.
La plenan tekston de la Naŭa Oficiala Aldono vi povas legi sekvante la ligon ĉi-sube.
http://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/9oa.html#sugesti
Amike, -Aleksandro —– Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com> Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Kial “denove” ne aperas en BRO (Baza Radikaro Oficiala)?
Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2011.01.19] Mi serĉis BRO’n kaj ne trovis la vorton “denove”. Tio ege surprizis min. Laŭ miaj studoj ĝi estas unu el la tricent plej ofte uzataj esperantaj vortoj. Laŭ alia studo la angla traduko estas la 191a plej ofte uzata angla vorto. Ĉu estas iu kialo, pri kiu mi ne scias, kiu klarigas kial oni ne trovas “denove” en la listo? Ĉu ni ne instruu “denove” dum kurso por komencantoj?
RESPONDO
Kara samideano,
Bonvolu noti, ke BRO (Baza Radikaro Oficiala) estas RADIKaro, sed ne VORTaro. Ĉiuj elementoj, kiuj konsistigas la vorton “denove” (DE, NOV kaj E), enestas en BRO.
Amike, -Aleksandro —– Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com> Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Kiel nomi sportan rezulton, kiam neniu gajnis?
Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2010.12.28] Kiel oni nomu en esperanto sportan rezulton 0:0? (Angle “drawn”, ruse “ничья”.) Ekzistas stranga versio “egalvenko”, kiu estas komplete malkorekta, kaj nenio pli. Laŭ mi estas esplorenda demando. Dankon.
RESPONDO
RESPONDO Kara samideano,
La precizan rezulton 0:0 oni povas legi kiel “nulo je nulo” aŭ “la ludo finiĝis je nulo-nulo”. Tamen la anglaj terminoj “draw” kaj “tie”, kaj la rusa termino “ничья” aplikeblas ne nur al la rezulto 0:0, sed ankaŭ al 1:1, 2:2, ktp. (kaj, eĉ pli ĝenerale, al ĉia rezulto sen deklarebla gajninto).
Ekzistas kelkaj manieroj esprimi tiun ĉi pli vastan nocion en Esperanto: “egal(poent)a rezulto”, “egalrezulta ludo/matĉo”, “nenies gajno”. La rezulton de tia ludo/matĉo oni nomas “senvenka”, “sendecida”, “nedecida”, “senrezulta”, “egal(poent)a”. En diversaj sintaksaj kuntekstoj la nociojn rilatajn al tiu, pri kiu vi demandas, povas esprimi la vortoj “egali”, “egaligi”, “egaleco”, “egaliĝo”, “sengajna matĉo”, “senrezulta ludo”, kaj – rilate la malan nocion – “malegali”, “malegaligi”, “malegaliĝo”, “malegaleco”, “malegaliga matĉo”, ktp.
Mi devas mencii la ekziston de la samsenca “remio”/”remiso” (du variantoj de gentolingva pruntaĵo), kiuj ĝis nun havis nur tre limigitan uzon kaj, tre probable, estas nenecesaj, se oni konsideras kiom da aliaj, pure Esperantaj elektoj (formitaj el kutimaj, stabile uzataj radikoj) oni havas por tiu ĉi nocio.
Pro la dubinda neceso de “remio”/”remiso”, ilia tre limigita ĝisnuna uzado kaj malklareco de tio, kiom da diversaj nocioj kaj iliaj variaĵoj povas ekzisti sub la supernocio “neniu gajnis” en ĉiuj eblaj sportoj (vidu, ekzemple, Rimarkon ĉi-sube), la Konsultejo decidis nuntempe nek rekomendi, nek malrekomendi tiujn terminojn.
Rimarko.
En almenaŭ unu sporto (kriketo) la kondiĉo, pri kiu vi demandis, nomiĝas angle “tie”, dum la angla vorto “draw” nomas la situacion, kiam la matĉo finiĝis antaŭ ol unu el la teamoj venkis. Tiujn kondiĉojn eblas nomi respektive “egalpoenta”/”egalrezulta” kaj “nedecida”/”sendecida”.
Samideane via,
-Aleksandro —– Alexander Shlafer Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
Ĥemia mezurunuo: ĉu “molo”?
Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer
DEMANDO [2011.01.13] Mi ne povas trovi la ĝustan nomon por kemia mezurunuo, kiun Vikipedio nomas “molo”. Evidente ekzistas konflikto inter “mol-o” kaj “mol-a”, ĉar la radikoj samas, sed ne la signifo. Mi do opinias, ke Vikipedio eraras. Mi trovis en kelkaj lokoj diversajn nomojn kiel “mola-o”, “molo-o” kaj “molar-o”, sed mi ne scias, kiu estas ĝusta. Mia demando estas: kiu estas la bona nomo?
RESPONDO
Kara samideano,
La formo “molo”, kiun vi trovis en Vikipedio, estas la kutima nomo de la ĥemia mezurunuo por la kvanto de substanco, en kiu la nombro de strukturaj elementoj (molekuloj, atomoj, ktp.) egalas al la konstanto de Avogadro.
Via strebo eviti homonimojn estas komprenebla kaj natura: enkondukante novajn radikojn en Esperanto oni ĝenerale penas eviti homonimojn. Tamen lingvo estas kompleksa fenomeno, kaj tial tia eco ne estas absoluta: jam la Fundamento enhavas homonimojn (ekzemple, “artikolo”).
Amike, -Aleksandro —– Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com> Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto
