https://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/api.php?action=feedcontributions&user=Rafaeln&feedformat=atomAkademio de Esperanto - Kontribuoj de uzanto [eo]2024-03-28T23:18:47ZKontribuoj de uzantoMediaWiki 1.23.6https://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Lingva_KonsultejoLingva Konsultejo2023-06-13T22:00:59Z<p>Rafaeln: Ĝustigis la liston de Konsultejanoj</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Lingva Konsultejo'''<br />
<br />
La Akademio de Esperanto en 1999 starigis sekcion '''Lingva Konsultejo''' (kiu ĝis 2007 nomiĝis komisiono). Ĉiu Esperanto-uzanto povas turni sin al la Lingva Konsultejo kun difinitaj lingvaj demandoj por ricevi konsilon aŭ rekomendon. Demandojn pri vortfarado (novaj nocioj, terminoj) la Lingva Konsultejo povas respondi relative rapide; komplikaj gramatikaj problemoj kutime postulas pli longan tempon. ''La respondoj ne estas decidoj de la Akademio de Esperanto, sed rekomendoj de la Lingva Konsultejo''; tamen la Akademio esperas, ke utilas tiu ĉi rapida servo, pri kies manko oni ofte plendis.<br />
<br />
<br />
'''Publikigado de respondoj'''<br />
<br />
La Lingva Konsultejo ekde Decembro 2011 publikigas '''[[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo|elektitajn respondojn]]'''.<br />
<br />
<br />
'''Kiel demandi la Lingvan Konsultejon?'''<br />
<br />
Vi povas sendi retpoŝton al '''konsultejo@akademio-de-esperanto.org'''.<br><br />
<br />
La Lingva Konsultejo ne povas akcepti demandojn per telefono.<br />
<br />
Klare formulu la demandojn, kaj demandu konkrete. Bonvolu indiki ĉe urĝaj demandoj, ĝis kiam vi esperas ricevi respondon. Rapidan respondon ni povas garantii nur al demandintoj, kiuj indikis sian ret-adreson.<br />
<br />
La sekcio petas nepre ne sendi bagatelajn demandojn, kiujn povas respondi ĉiu sperta esperantisto serĉante en vortaroj kaj aliaj konsult-libroj. (Vidu ankaŭ la regularon sube.)<br />
<br />
<br />
'''Konsultejanoj'''<br />
<br />
Membroj de la Akademio: Kirilo Brosch, Renato Corsetti, Probal Dasgupta, Simon Davies, Edmund Grimley Evans, HIROTAKA Masaaki, Jesper Jacobsen, Boris Kolker, Markos Kramer, François Lo Jacomo, Anna Lowenstein, Julian Modest, Paŭlo Moĵajev, Brian Moon, Barbara Pietrzak, Orlando Raola, Alexander Shlafer, Amri Wandel, Bertilo Wennergren.<br />
<br />
Korespondantoj de la Akademio: Wael Al-Mahdi, Esther Schor.<br />
<br />
Entute: 21 akademianoj kaj korespondantoj estas membroj de la Lingva Konsultejo.<br />
<br />
<br />
'''Regularo de Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto'''<br />
<br />
La demandoj senditaj retpoŝte ('''konsultejo@akademio-de-esperanto.org''') venas rekte al la retgrupo de la Lingva Konsultejo.<br><br />
Tiuj, kiuj ne povas sendi demandon interrete, povas uzi paperpoŝton. La formala adreso por tiaj demandoj estas tiu de la direktoro. Li akceptas demandojn per ordinara letero, sed ne per telefono. Se oni faras demandon al alia Akademiano, tiu ĉi transdonu ĝin al la direktoro de la Lingva Konsultejo. La direktoro analizas la demandon kaj transdonas ĝin, eventuale kun komentoj, al la konsultejanoj.<br><br />
La konsultejanoj klopodas respondi kaj pridiskuti la demandon ene de la retgrupo de la Lingva Konsultejo ĝis la indikita tempolimo (aŭ, se tempolimo ne estas indikita, laŭeble plej rapide).<br><br />
Rezulte de la diskutado inter la konsultejanoj, la direktoro verkas la respondon kaj sendas ĝin al la demandinto (kun kopio al la konsulteja ret-grupo) kaj decidas ĉu necesas publikigi la respondon en la retpaĝaro de la konsultejo aŭ/kaj transsendi ĝin al la Esperanto-gazetaro kaj gravaj movadaj instancoj (precipe UEA).<br><br />
Se la demando estas aparte malfacila, sed interesa, la direktoro povas prezenti ĝin al alia koncerna sekcio aŭ al la Pleno de la Akademio por plia studado.<br><br />
La estraro de la Akademio decidas, ĉu aperigi rekomendojn de la konsultejo en siaj cirkuleroj kaj en sia publika informilo.<br><br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2022-04-04T14:17:40Z<p>Rafaeln: Aldonis ligilon al la ĉef-paĝo de la rubriko Premioj.</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
Vizitu la paĝon pri la [https://www.akademio-de-esperanto.org/premioj/index.html Premioj de la Akademio].<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T14:14:35Z<p>Rafaeln: /* Membroj de la Akademio */</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''45 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Marto 2022).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. <br />
<br />
* '''BAK Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Marcos Cramer]] (Markos Kramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Jouko Lindstedt'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[http://person.zju.edu.cn/lht LIU Haitao]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''MAO Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov (Julian Modest)'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
*'''Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poór'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T14:10:42Z<p>Rafaeln: Forigis la nefunkciantan ligilon al Jouko Lindstedt</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''45 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Marto 2022).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. <br />
<br />
* '''Bak Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Marcos Cramer]] (Markos Kramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Jouko Lindstedt'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[http://person.zju.edu.cn/lht LIU Haitao]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mao Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov (Julian Modest)'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
*'''Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poór'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T13:57:20Z<p>Rafaeln: /* Korespondantoj de la Akademio */</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''45 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Marto 2022).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. <br />
<br />
* '''Bak Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Marcos Cramer]] (Markos Kramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.helsinki.fi/~jslindst/ Jouko Lindstedt]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[http://person.zju.edu.cn/lht LIU Haitao]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mao Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov (Julian Modest)'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
*'''Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poór'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T13:56:56Z<p>Rafaeln: Ŝanĝis la redakt-monaton al Marto.</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''45 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Marto 2022).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. <br />
<br />
* '''Bak Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Marcos Cramer]] (Markos Kramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.helsinki.fi/~jslindst/ Jouko Lindstedt]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[http://person.zju.edu.cn/lht LIU Haitao]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mao Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov (Julian Modest)'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
*'''Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poór'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''D-ino Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T13:56:27Z<p>Rafaeln: Forigis titolojn de la Akademianoj; anstataŭigis "mandato"-n per "postenperiodo"; faris etajn ŝanĝojn al nomoj</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''45 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Februaro 2022).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. <br />
<br />
* '''Bak Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Marcos Cramer]] (Markos Kramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.helsinki.fi/~jslindst/ Jouko Lindstedt]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[http://person.zju.edu.cn/lht LIU Haitao]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Mao Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov (Julian Modest)'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2025.<br />
<br />
*'''Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
* '''[[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna postenperiodo: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna postenperiodo: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poór'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''D-ino Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Anna_L%C3%B6wensteinAnna Löwenstein2022-03-03T13:52:20Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Biografio de s-ino Anna Löwenstein'''<br />
<br />
Anna LÖWENSTEIN naskiĝis en Britujo en 1951. <br />
<br />
Ŝi laboris en la Centra Oficejo de UEA 1977-1981, kie ŝi redaktis la ''Jarlibron'' de UEA en 1981. Ŝi iĝis membro de la Virina Komisiono de UEA en 1979. Ŝi estis fondinto kaj redaktoro de la revuo ''Sekso kaj egaleco'' 1979-1988, redaktoro de la facila parto de Kontakto (kaj krome verkinto de la listo de 1000 morfemoj uzataj en la facila parto) 1983-6. Ŝia plej konata verko estas ''La Ŝtona Urbo'', historia romano, kiu aperis kaj en la angla kaj en Esperanto en 1999. En 2006 ŝi tradukis en Esperanton la humuran libron ''Ksenofobia gvidlibro al la italoj'', kaj en 2007 ŝi redaktis la libreton ''Rusoj loĝas en Rusujo'' kun kontribuoj de 17 esperantistoj pri landonomoj en Esperanto.</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Anna_LowensteinAnna Lowenstein2022-03-03T13:48:35Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Anna Lowenstein al Anna Löwenstein</p>
<hr />
<div>#ALIDIREKTI [[Anna Löwenstein]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Anna_L%C3%B6wensteinAnna Löwenstein2022-03-03T13:48:34Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Anna Lowenstein al Anna Löwenstein</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Biografio de s-ino Anna Lowenstein'''<br />
<br />
Anna LÖWENSTEIN naskiĝis en Britujo en 1951. <br />
<br />
Ŝi laboris en la Centra Oficejo de UEA 1977-1981, kie ŝi redaktis la ''Jarlibron'' de UEA en 1981. Ŝi iĝis membro de la Virina Komisiono de UEA en 1979. Ŝi estis fondinto kaj redaktoro de la revuo ''Sekso kaj egaleco'' 1979-1988, redaktoro de la facila parto de Kontakto (kaj krome verkinto de la listo de 1000 morfemoj uzataj en la facila parto) 1983-6. Ŝia plej konata verko estas ''La Ŝtona Urbo'', historia romano, kiu aperis kaj en la angla kaj en Esperanto en 1999. En 2006 ŝi tradukis en Esperanton la humuran libron ''Ksenofobia gvidlibro al la italoj'', kaj en 2007 ŝi redaktis la libreton ''Rusoj loĝas en Rusujo'' kun kontribuoj de 17 esperantistoj pri landonomoj en Esperanto.</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Boris_KolkerBoris Kolker2022-03-03T13:47:15Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon D-ro Boris Kolker al Boris Kolker</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Biografio de d-ro Boris Kolker'''<br />
<br />
Boris Grigorjeviĉ Kolker naskiĝis la 15-an de Julio 1939 en Tiraspol (Moldavio, Sovet-Unio). <br />
<br />
Diplomiĝis pri la rusa kaj franca lingvoj en Kiŝineva Ŝtata Universitato. Laboris kiel instruisto en superaj pedagogiaj institutoj kaj tradukisto de scienc-teknika literaturo. Defendis doktoran disertacion en la Instituto de Lingvoscienco en Moskvo pri la temo “Kontribuo de la rusa lingvo al la formiĝo kaj evoluo de Esperanto”. Ekde 1993 loĝas en Usono. Aŭtoro de interlingvistikaj artikoloj kaj de tri popularaj Esperanto-lernolibroj, inkluzive la perfektigan kurson ''Vojaĝo en Esperanto-lando''. Lernis Esperanton en 1957. <br />
<br />
Membro de la Akademio de Esperanto kaj Direktoro de ĝia Konsultejo. Honora membro de UEA. Kunredaktoro de ''Monato''. Vicprezidanto de la Internacia Ekzamena Komisiono de ILEI/UEA. En diversaj tempoj kunfondinto kaj kungvidanto de landaj Esperanto-organizaĵoj de Sovet-Unio kaj Rusio, komitatano kaj ĉefdelegito de UEA. Multe instruis Esperanton, precipe koresponde kaj rete.<br />
<br />
'''Ligiloj'''<br />
<br />
Vikipedia pao: http://eo.wikipedia.org/wiki/Boris_KOLKER</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=D-ro_Boris_KolkerD-ro Boris Kolker2022-03-03T13:47:15Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon D-ro Boris Kolker al Boris Kolker</p>
<hr />
<div>#ALIDIREKTI [[Boris Kolker]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Jesper_JacobsenJesper Jacobsen2022-03-03T13:47:01Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Jesper Lykke Jacobsen al Jesper Jacobsen</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
Retpaĝo de Jesper Jacobsen:<br><br />
http://www.phys.ens.fr/~jacobsen/index_esperanto.html<br />
<br />
Biografio en Vikipedio:<br><br />
https://eo.wikipedia.org/wiki/Jesper_Lykke_Jacobsen</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Jesper_Lykke_JacobsenJesper Lykke Jacobsen2022-03-03T13:47:01Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Jesper Lykke Jacobsen al Jesper Jacobsen</p>
<hr />
<div>#ALIDIREKTI [[Jesper Jacobsen]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Grant_GoodallGrant Goodall2022-03-03T13:45:44Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Prof. d-ro Grant Goodall al Grant Goodall</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
retejo de Grant Goodall:<br><br />
http://ling.ucsd.edu/people/faculty/profiles/GrantGoodall.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Prof._d-ro_Grant_GoodallProf. d-ro Grant Goodall2022-03-03T13:45:44Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Prof. d-ro Grant Goodall al Grant Goodall</p>
<hr />
<div>#ALIDIREKTI [[Grant Goodall]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Marcos_CramerMarcos Cramer2022-03-03T13:44:44Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Markos Kramer al Marcos Cramer</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Biografio de d-ro Markos Kramer (Marcos Cramer)'''<br />
<br />
Markos Kramer naskiĝis en 1984 en Bonaero (Argentino) kaj kreskis ĉefe en Germanujo. De 2003 ĝis 2007 li studis matematikon kaj filozofion en Oksfordo (Britujo). De 2008 ĝis 2013 li doktoriĝis en Bonno (Germanujo) pri temo, kiu ligas matematikan logikon kaj komputan lingvosciencon. De 2013 ĝis 2018 li laboras kiel scienca kunlaboranto en la komputoscienca fako de la Universitato de Luksemburgo. Ekde 2018 li laboras ĉe la Teĥnika Universitato de Dresdeno, esplorante la ligojn inter logiko-bazitaj metodoj por artefarita inteligenteco kaj la efektiva rezonado de homoj.<br />
<br />
Kramer eklernis Esperanton en 2000. De 2001 ĝis 2006 li aktivis en la Germana Esperanto-Junularo kiel interreta respondeculo kaj poste kiel estro de la Interreta Komisiono. De 2006 ĝis 2009 li estis la redaktisto de ''TEJO Tutmonde'', dumonata membrogazeto de la Tutmonda Esperantista Junulara Organizo. De Oktobro 2003 ĝis proksimume 2010 li estis aktiva kontribuanto al la Esperantlingva Vikipedio, kaj ĝis nun foje kontribuas, aparte zorgante pri la lingva nivelo en la Vikipedio. Kramer verkis plurajn esperantologiajn artikolojn, pri tiel diversaj temoj kiel la konflikto inter el-interna kaj el-ekstera vortfarado, la demando kiel difini kiuj estas la kompetentaj parolantoj kiuj determinas la lingvan regularon, la esprimado de sekso en Esperanto, la signifo-evoluo kaj Akademia laboro pri la vorto "kazo", kaj liaj ideoj pri reta sistemo por krei fidindan Esperanto-vortaron.</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Markos_KramerMarkos Kramer2022-03-03T13:44:44Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon Markos Kramer al Marcos Cramer</p>
<hr />
<div>#ALIDIREKTI [[Marcos Cramer]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Javier_AlcaldeJavier Alcalde2022-03-03T13:41:18Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon D-ro Javier Alcalde al Javier Alcalde</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Membroj kaj korespondantoj]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
Ligoj al retaj paĝoj pri Javier Alcalde:<br />
<br />
<br />
Academia.edu<br><br />
https://uab.academia.edu/JavierAlcalde<br />
<br />
Vikipedio<br><br />
https://eo.wikipedia.org/wiki/Javier_Alcalde</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=D-ro_Javier_AlcaldeD-ro Javier Alcalde2022-03-03T13:41:18Z<p>Rafaeln: Rafaeln movis paĝon D-ro Javier Alcalde al Javier Alcalde</p>
<hr />
<div>#ALIDIREKTI [[Javier Alcalde]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T04:11:21Z<p>Rafaeln: Korektis la nombron de Akademianoj kaj la daton de ĝisdatigo, kaj aldonis kromsignon al "Poór".</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''45 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Februaro 2022).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[D-ro Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2025. <br />
<br />
* '''Bak Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro [http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro [[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro [[Markos Kramer]] (Marcos Cramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''[[Prof. d-ro Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley-Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''D-ro [https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Lykke Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro [[D-ro_Boris_Kolker|Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. [http://www.helsinki.fi/~jslindst/ Jouko Lindstedt]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://person.zju.edu.cn/lht Haitao LIU]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Mao Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
*'''D-ro Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''D-ro [https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. [[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poór'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''D-ino Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2022-03-03T04:04:47Z<p>Rafaeln: Ĝisdatigis la liston de la Akademianoj post la balotado en Februaro 2022</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''43 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Marto 2019).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[D-ro Javier Alcalde]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2025. <br />
<br />
* '''Bak Giwan'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro [http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br />
<br />
* '''Hans Becklin'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro [[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro Duncan Charters'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro [[Markos Kramer]] (Marcos Cramer)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [[Probal Dasgupta]]'''<br />
:: Elektojaro: 1983. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Simon Davies'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Mariana Evlogieva'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''[[Prof. d-ro Grant Goodall]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Edmund Grimley-Evans'''<br />
:: Elektojaro: 2013. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''D-ro [https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Lykke Jacobsen]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Ruth Kevess-Cohen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro [[D-ro_Boris_Kolker|Boris Kolker]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro Erich-Dieter Krause'''<br />
:: Elektojaro: 1986. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. [http://www.helsinki.fi/~jslindst/ Jouko Lindstedt]'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://person.zju.edu.cn/lht Haitao LIU]'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro François Lo Jacomo'''<br />
:: Elektojaro: 1989. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Löwenstein]]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Vilhelmo Lutermano'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Ahmad Mamdoohi'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Mao Zifu'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Georgi Mihalkov'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br />
:: Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br />
:: Elektojaro: 1973. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br />
:: Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Pavel Mozhaev (Paŭlo Moĵajev)'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Marc van Oostendorp'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Tim Owen'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Paul Peeraerts'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br />
:: Elektojaro: 2007. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Fernando Pita'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''D-ro Giridhar Rao'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
*'''D-ro Orlando E. Raola'''<br />
:: Elektojaro: 2016. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''Nicola Ruggiero'''<br />
:: Elektojaro: 2022. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''D-ro [https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br />
:: Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Prof. [[Amri Wandel]]'''<br />
:: Elektojaro: 1992. Fino de la nuna mandato: 2031.<br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br />
:: Elektojaro: 2001. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poor'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''D-ino Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2022-01-16T20:25:09Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Laŭro de la Akademio”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro.<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La limdato por propono de premiinda verko, eldonita de la 1-a de Januaro 2017 ĝis la 31-a de Decembro 2021, estas la '''30-a de Junio 2022'''.<br />
<br />
<br />
'''Premiitoj'''<br />
<br />
- 2021: Mikaelo Bronŝtejn pro '''Mi stelojn jungis al revado'''<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2022-01-16T20:22:38Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Laŭro de la Akademio”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro.<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La limdato por propono de premiinda verko, eldonita de la 1-a de Januaro 2017 ĝis la 31-a de Decembro 2021, estas la '''30-a de Junio 2022'''.<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2021-10-06T13:15:34Z<p>Rafaeln: Ŝanĝis la nomon "Akademia Laŭro" al "Laŭro de la Akademio"</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Laŭro de la Akademio”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro.<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Membroj_kaj_korespondantojMembroj kaj korespondantoj2021-06-21T15:38:05Z<p>Rafaeln: Forigis la forpasintan Benczik Vilmos el la listo de nuntempaj Akademianoj</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
----<br />
<br />
<br />
La Akademio de Esperanto konsistas el la sekvaj ''43 membroj'' kaj ''11 korespondantoj'' (la informoj estis ĝisdatigitaj en Marto 2019).<br />
<br />
<br />
==Membroj de la Akademio==<br />
<br />
* '''[[D-ro Javier Alcalde]]'''<br><br />
Elektojaro 2019. Fino de la mandato 2022. <br />
<br />
* '''Tatjana Auderskaja'''<br><br />
Elektojaro 2019. Fino de la mandato 2022. <br />
<br />
* '''D-ro [http://uva.academia.edu/MarcBavant/ Marc Bavant]'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la mandato: 2025. Unuafoja membreco: 2004-2013.<br><br />
<br />
* '''[[Gerrit Berveling]]'''<br><br />
Elektojaro: 1989. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Marek Blahuš'''<br><br />
Elektojaro: 2013. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''D-ro [[Cyril Robert Brosch|Cyril Robert Brosch]]'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la mandato 2028.<br><br />
<br />
* '''Prof. d-ro Duncan Charters'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la mandato 2025.<br />
<br />
* '''[[Renato Corsetti]]'''<br><br />
Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [[Probal Dasgupta]]'''<br><br />
Elektojaro: 1983. Fino de la nuna mandato: 2028.<br><br />
<br />
* '''Edmund Grimley-Evans'''<br><br />
Elektojaro: 2013. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Tulio Flores'''<br><br />
Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''[[prof. d-ro Grant Goodall]]'''<br><br />
Elektojaro: 2019. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''D-ro [https://eo.wikipedia.org/wiki/Nikolao_Gudskov Nikolao Gudskov]'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la nuna mandato 2025.<br><br />
<br />
* '''Maritza Gutiérrez González'''<br><br />
Elektojaro 2019. Fino de la nuna mandato 2028.<br />
<br />
* '''HIROTAKA Masaaki'''<br><br />
Elektojaro 2019. Fino de la nuna mandato 2028.<br />
<br />
* '''[[Jesper Lykke Jacobsen]]'''<br><br />
Elektojaro 2019. Fino de la nuna mandato 2028.<br />
<br />
* '''D-ro [[D-ro_Boris_Kolker|Boris Kolker]]'''<br><br />
Elektojaro: 1992. Fino de la nuna mandato: 2028.<br><br />
<br />
* '''D-ino Katalin Kováts'''<br><br />
Elektojaro: 2007. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro [[Markos Kramer]] (Marcos Cramer)'''<br><br />
Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro Erich-Dieter Krause'''<br><br />
Elektojaro: 1986. Fino de la nuna mandato: 2028.<br />
<br />
* '''Harri Laine'''<br><br />
Elektojaro: 2013. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''Prof. [http://www.helsinki.fi/~jslindst/ Jouko Lindstedt]'''<br><br />
Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br><br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://person.zju.edu.cn/lht Haitao LIU]'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la mandato 2025.<br><br />
<br />
* '''D-ro François Lo Jacomo'''<br><br />
Elektojaro: 1989. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''[[Anna Lowenstein]]'''<br><br />
Elektojaro: 2001. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''[[Ma Young-tae]]'''<br><br />
Elektojaro: 2007. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''D-ro hab. Aleksander Melnikov'''<br><br />
Elektojaro: 2013. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''[[Valentin Melnikov]]'''<br><br />
Elektojaro:2019.Fino de la nuna mandato 2028.<br />
<br />
* '''Lee Miller'''<br><br />
Elektojaro:2019.Fino de la nuna mandato 2028.<br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://www.math.unipd.it/~minnaja Carlo Minnaja]'''<br><br />
Elektojaro: 1973. Fino de la nuna mandato: 2028.<br><br />
<br />
* '''Paŭlo Moĵajev'''<br><br />
Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Brian Moon'''<br><br />
Elektojaro: 1998. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''Barbara Pietrzak'''<br><br />
Elektojaro: 2007. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro [[Sergio B. Pokrovskij]]'''<br><br />
Elektojaro: 1995. Fino de la nuna mandato: 2022.<br><br />
<br />
* '''Prof. Otto Prytz'''<br><br />
Elektojaro: 2004. Fino de la nuna mandato: 2022.<br />
<br />
* '''D-ro Giridhar Rao'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la mandato 2025.<br />
<br />
*'''D-ro Orlando E. Raola'''<br><br />
Elektojaro 2016. Fino de la mandato 2022.<br />
<br />
* '''Saka Tadasi'''<br><br />
Elektojaro: 2007. Fino de la nuna mandato: 2025.<br />
<br />
* '''D-ro [https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexander_Shlafer Alexander Shlafer]'''<br><br />
Elektojaro: 2010. Fino de la nuna mandato: 2028.<br><br />
<br />
* '''Prof. [[Amri Wandel]]'''<br><br />
Elektojaro: 1992. Fino de la nuna mandato: 2022.<br><br />
<br />
* '''Prof. d-ro [http://www.phon.ucl.ac.uk/home/wells/index.html John C. Wells]'''<br><br />
Elektojaro: 1970. Fino de la nuna mandato: 2022.<br><br />
<br />
* '''[http://bertilow.com Bertilo Wennergren]'''<br><br />
Elektojaro: 2001. Fino de la nuna mandato: 2028.<br><br />
<br />
<br />
==Korespondantoj de la Akademio==<br />
<br />
* '''Wael Al-Mahdi'''<br />
<br />
* '''Joakim Enwall'''<br />
<br />
* '''Sabine Fiedler'''<br />
<br />
* '''Federico Gobbo'''<br />
<br />
* '''Ingrid Maier'''<br />
<br />
* '''Melanie Maradan '''<br />
<br />
* '''Veronika Poor'''<br />
<br />
* '''Keyhan Sayadpour Zanjani'''<br />
<br />
* '''Esther Schor'''<br />
<br />
* '''D-ino Maria Rosaria Spanò'''<br />
<br />
* '''José Antonio Vergara'''<br />
<br />
<br><br />
----<br />
[[Eksaj membroj kaj korespondantoj]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Faktoj_pri_la_AkademioFaktoj pri la Akademio2021-01-10T15:02:34Z<p>Rafaeln: Forigis nebozonatan ligilon</p>
<hr />
<div>* reiru al la '''Ĉefpaĝo''' https://www.akademio-de-esperanto.org/<br />
<hr><br />
<br><br />
[[Membroj kaj korespondantoj]]<br><br />
[[Estraro kaj adreso]]<br><br />
[[Sekcioj kaj Komisionoj]]<br><br />
[[Statuto]]<br><br />
[[Financoj]]<br><br />
[[Kiel fariĝi membro de la Akademio?]]<br><br />
[[Historio de la Akademio]]<br><br />
<br><br />
<hr></div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=%C4%88efpa%C4%9DoĈefpaĝo2021-01-10T14:52:14Z<p>Rafaeln: Forigis nebozonatajn ligilojn</p>
<hr />
<div><br />
'''AKADEMIO DE ESPERANTO'''<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estas sendependa lingva institucio, kies tasko estas konservi kaj protekti la <br />
fundamentajn principojn de la lingvo Esperanto kaj kontroli ĝian evoluon.<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estis fondita en 1905 en la unua Universala Kongreso de Esperanto, laŭ propono de Zamenhof, sed tiam sub la nomo "Lingva Komitato". La nomon "Akademio de Esperanto" portis unue supera komisiono de la Lingva Komitato. En 1948, la Lingva Komitato kaj ĝia Akademio kunfandiĝis en unu solan korpon nomatan "Akademio de Esperanto".<br />
<br />
<br />
[[Faktoj_pri_la_Akademio|Faktoj pri la Akademio]]<br><br />
[[Lingva Konsultejo]] kaj ĝiaj [[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo|elektitaj respondoj]]<br><br />
<br />
<br><br />
'''(Re)iri al la retejo de la Akademio: https://www.akademio-de-esperanto.org'''</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=%C4%88efpa%C4%9DoĈefpaĝo2021-01-10T14:51:51Z<p>Rafaeln: Forigis nebozonatajn ligilojn</p>
<hr />
<div><br />
'''AKADEMIO DE ESPERANTO'''<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estas sendependa lingva institucio, kies tasko estas konservi kaj protekti la <br />
fundamentajn principojn de la lingvo Esperanto kaj kontroli ĝian evoluon.<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estis fondita en 1905 en la unua Universala Kongreso de Esperanto, laŭ propono de Zamenhof, sed tiam sub la nomo "Lingva Komitato". La nomon "Akademio de Esperanto" portis unue supera komisiono de la Lingva Komitato. En 1948, la Lingva Komitato kaj ĝia Akademio kunfandiĝis en unu solan korpon nomatan "Akademio de Esperanto".<br />
<br />
<br />
[[Faktoj_pri_la_Akademio|Faktoj pri la Akademio]]<br><br />
[[Lingva Konsultejo]] kaj ĝiaj [[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo|elektitaj respondoj]]<br><br />
[[La Fundamento de Esperanto]]<br><br />
[http://www.akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro/index.html?tt=1442571858 Akademia Vortaro]<br><br />
<br />
<br><br />
'''(Re)iri al la retejo de la Akademio: https://www.akademio-de-esperanto.org'''</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2020-12-13T14:52:20Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Akademia Laŭro”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro.<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Oficialaj_InformojOficialaj Informoj2020-11-04T01:56:04Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Oficialaj Informoj'''<br />
<br />
Por diskonigi siajn laborojn kaj decidojn, la Akademio publikigas Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto en formo de cirkuleroj sendataj al la Akademianoj kaj al la esperantistaj gazetoj, kiuj deklaris, ke ili konsentas represi ilin.<br />
<br />
<!--<br />
[[Numero 34 - Kreado de nova “Komisiono pri Komunikado” - 2020 11 03]]<br><br />
[[Numero 33 - Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio” - 2020 11 03]]<br><br />
--><br />
[[Numero 27 - Elekto de estraranoj kaj direktoroj - 2016 03 28]]<br><br />
[[Numero 26 - Elekto de triono de la akademianoj - 2016 02 17]]<br><br />
[[Numero 25 - Informo pri ŝanĝo en la statuto rilate al la sidejo - 2015 12 15]]<br><br />
<br />
<br />
'''Oficialaj Informoj per retpoŝto'''<br />
<br />
Por ricevi per retpoŝto la Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto, bonvolu sendi retpoŝtan aliĝmesaĝon al: [mailto:AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com].<br />
<br />
<br />
'''Antaŭaj informoj'''<br />
<br />
La antaŭaj informoj estas legeblaj ĉe:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/malnovaj_oficialaj_informoj/index.html<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Oficialaj_InformojOficialaj Informoj2020-11-04T01:54:36Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Oficialaj Informoj'''<br />
<br />
Por diskonigi siajn laborojn kaj decidojn, la Akademio publikigas Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto en formo de cirkuleroj sendataj al la Akademianoj kaj al la esperantistaj gazetoj, kiuj deklaris, ke ili konsentas represi ilin.<br />
<br />
[[Numero 34 - Kreado de nova “Komisiono pri Komunikado” - 2020 11 03]]<br><br />
[[Numero 33 - Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio” - 2020 11 03]]<br><br />
[[Numero 27 - Elekto de estraranoj kaj direktoroj - 2016 03 28]]<br><br />
[[Numero 26 - Elekto de triono de la akademianoj - 2016 02 17]]<br><br />
[[Numero 25 - Informo pri ŝanĝo en la statuto rilate al la sidejo - 2015 12 15]]<br><br />
<br />
<br />
'''Oficialaj Informoj per retpoŝto'''<br />
<br />
Por ricevi per retpoŝto la Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto, bonvolu sendi retpoŝtan aliĝmesaĝon al: [mailto:AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com].<br />
<br />
<br />
'''Antaŭaj informoj'''<br />
<br />
La antaŭaj informoj estas legeblaj ĉe:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/malnovaj_oficialaj_informoj/index.html<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Oficialaj_InformojOficialaj Informoj2020-11-02T21:41:36Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Oficialaj Informoj'''<br />
<br />
Por diskonigi siajn laborojn kaj decidojn, la Akademio publikigas Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto en formo de cirkuleroj sendataj al la Akademianoj kaj al la esperantistaj gazetoj, kiuj deklaris, ke ili konsentas represi ilin.<br />
<br />
[[Numero 27 - Elekto de estraranoj kaj direktoroj - 2016 03 28]]<br><br />
[[Numero 26 - Elekto de triono de la akademianoj - 2016 02 17]]<br><br />
[[Numero 25 - Informo pri ŝanĝo en la statuto rilate al la sidejo - 2015 12 15]]<br><br />
<br />
<br />
'''Oficialaj Informoj per retpoŝto'''<br />
<br />
Por ricevi per retpoŝto la Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto, bonvolu sendi retpoŝtan aliĝmesaĝon al: [mailto:AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com].<br />
<br />
<br />
'''Antaŭaj informoj'''<br />
<br />
La antaŭaj informoj estas legeblaj ĉe:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/malnovaj_oficialaj_informoj/index.html<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2020-11-02T21:41:12Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Akademia Laŭro”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro.<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br/><br />
<hr/><br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Oficialaj_InformojOficialaj Informoj2020-11-02T21:40:13Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Oficialaj Informoj'''<br />
<br />
Por diskonigi siajn laborojn kaj decidojn, la Akademio publikigas Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto en formo de cirkuleroj sendataj al la Akademianoj kaj al la esperantistaj gazetoj, kiuj deklaris, ke ili konsentas represi ilin.<br />
<br />
[[Numero 27 - Elekto de estraranoj kaj direktoroj - 2016 03 28]]<br><br />
[[Numero 26 - Elekto de triono de la akademianoj - 2016 02 17]]<br><br />
[[Numero 25 - Informo pri ŝanĝo en la statuto rilate al la sidejo - 2015 12 15]]<br><br />
<br />
<br />
'''Oficialaj Informoj per retpoŝto'''<br />
<br />
Por ricevi per retpoŝto la Oficialajn Informojn de la Akademio de Esperanto, bonvolu sendi retpoŝtan aliĝmesaĝon al: [mailto:AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com AdE-Oficialaj-Informoj-subscribe@googlegroups.com].<br />
<br />
<br />
'''Antaŭaj informoj'''<br />
<br />
La antaŭaj informoj estas legeblaj ĉe:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/malnovaj_oficialaj_informoj/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=%C4%88efpa%C4%9DoĈefpaĝo2020-11-02T21:28:55Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div><br />
'''AKADEMIO DE ESPERANTO'''<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estas sendependa lingva institucio, kies tasko estas konservi kaj protekti la <br />
fundamentajn principojn de la lingvo Esperanto kaj kontroli ĝian evoluon.<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estis fondita en 1905 en la unua Universala Kongreso de Esperanto, laŭ propono de Zamenhof, sed tiam sub la nomo "Lingva Komitato". La nomon "Akademio de Esperanto" portis unue supera komisiono de la Lingva Komitato. En 1948, la Lingva Komitato kaj ĝia Akademio kunfandiĝis en unu solan korpon nomatan "Akademio de Esperanto".<br />
<br />
<br />
[[Faktoj_pri_la_Akademio|Faktoj pri la Akademio]]<br><br />
[[Verkoj kaj eldonaĵoj]]<br><br />
[[Decidoj kaj rekomendoj]]<br><br />
[[Oficialaj Informoj]]<br><br />
[[Aktoj]]<br><br />
[[Lingva Konsultejo]] kaj ĝiaj [[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo|elektitaj respondoj]]<br><br />
[[La Fundamento de Esperanto]]<br><br />
[http://www.akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro/index.html?tt=1442571858 Akademia Vortaro]<br><br />
[[Novaĵoj]]<br />
<br />
<br><br />
'''(Re)iri al la retejo de la Akademio: https://www.akademio-de-esperanto.org'''</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=%C4%88efpa%C4%9DoĈefpaĝo2020-11-02T21:19:35Z<p>Rafaeln: Aldonis ligilon al "Novaĵoj"</p>
<hr />
<div><br />
'''AKADEMIO DE ESPERANTO'''<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estas sendependa lingva institucio, kies tasko estas konservi kaj protekti la <br />
fundamentajn principojn de la lingvo Esperanto kaj kontroli ĝian evoluon.<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estis fondita en 1905 en la unua Universala Kongreso de Esperanto, laŭ propono de Zamenhof, sed tiam sub la nomo "Lingva Komitato". La nomon "Akademio de Esperanto" portis unue supera komisiono de la Lingva Komitato. En 1948, la Lingva Komitato kaj ĝia Akademio kunfandiĝis en unu solan korpon nomatan "Akademio de Esperanto".<br />
<br />
<br />
[[Faktoj_pri_la_Akademio|Faktoj pri la Akademio]]<br><br />
[[Verkoj kaj eldonaĵoj]]<br><br />
[[Decidoj kaj rekomendoj]]<br><br />
[[Oficialaj Informoj]]<br><br />
[[Aktoj]]<br><br />
[[Lingva Konsultejo]] kaj ĝiaj [[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo|elektitaj respondoj]]<br><br />
[[La Fundamento de Esperanto]]<br><br />
[http://www.akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro/index.html?tt=1442571858 Akademia Vortaro]<br><br />
[[Novaĵoj]]<br />
<br><br />
'''(Re)iri al la retejo de la Akademio: https://www.akademio-de-esperanto.org'''</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Sekcioj_kaj_KomisionojSekcioj kaj Komisionoj2020-11-02T21:17:59Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
==Sekcioj==<br />
<br />
La Akademio enhavas Sekciojn, kiuj prizorgas diversajn lingvajn kampojn de la Akademia laboro. La Sekcioj ne estas fiksitaj, sed estas kreataj laŭbezone. Ĉiun Sekcion gvidas Direktoro. Ĉiu Akademiano povas aparteni al pluraj Sekcioj, laŭ sia intereso.<br />
<br />
Nun ekzistas la jenaj Sekcioj (la informoj validas de novembro 2016):<br />
<br />
;Sekcio<br />
:Direktoro<br />
<br><br />
<br />
;Faka Lingvo<br />
:Orlando Raola<br />
<br />
;Gramatiko<br />
:[[Sergio B. Pokrovskij|Sergio Pokrovskij]]<br />
<br />
;Ĝenerala Vortaro<br />
:[[Markos Kramer]]<br />
<br />
;Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
:[[Cyril Robert Brosch|Kirilo Brosch]]<br />
<br />
;Literaturo<br />
:Carlo Minnaja<br />
<br />
;Prononco<br />
:[[Probal Dasgupta]]<br />
<br />
;Kontrolado de lerniloj<br />
:Lee Miller<br />
<br />
<br><br />
<br />
==Komisionoj==<br />
<br />
La Akademio ankaŭ havas Komisionojn, kiuj plenumas diversajn ne-lingvajn taskojn. Ĉiu Komisiono estas gvidata de Direktoro.<br />
<br />
Ekzistas la jenaj Komisionoj (la informoj validas de aprilo 2016):<br />
<br />
;Komisiono<br />
:Direktoro<br />
<br><br />
<br />
;Historio de la Akademio de Esperanto<br />
:Carlo Minnaja<br />
<br />
;Komisiono pri homaj nomoj<br />
:Barbara Pietrzak<br />
<br />
;Komisiono Nova eldono de la Fundamento<br />
:Tulio Flores<br />
<br />
;Komisiono Socia historio de Esperanto<br />
:[[D-ro Javier Alcalde|Javier Alcalde]]<br />
<br />
;Komisiono pri Komunikado<br />
:Lee Miller<br />
: Jorge Rafael Nogueras (retejestro)</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Starigo_de_nova_literatura_premio_%E2%80%9CLa%C5%ADro_de_la_Akademio%E2%80%9DStarigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”2020-11-02T01:18:27Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
'''Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”'''<br />
''(3-a novembro 2020)''<br />
<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita. La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando). La regularo estas konsultebla en la retejo de la Akademio: https://www.akademio-de-esperanto.org/lauro. Premiindajn verkojn bonvolu proponi al Carlo Minnaja carlo.minnaja@gmail.com aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio. La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Nova%C4%B5ojNovaĵoj2020-11-01T23:59:09Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Faktoj pri la Akademio]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
[[Kreado de nova “Komisiono pri Komunikado”]] '''(3-a de novembro 2020)'''<br />
<br />
[[Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”]] '''(3-a de novembro 2020)'''<br />
<br />
<br><br />
<hr/><br />
[[Novaĵoj ĝis la jaro 2014]]</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Kreado_de_nova_%E2%80%9CKomisiono_pri_Komunikado%E2%80%9DKreado de nova “Komisiono pri Komunikado”2020-11-01T23:27:45Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Kreado de nova “Komisiono pri Komunikado”'''<br />
''(3-a novembro 2020)''<br />
<br />
<br />
Al siaj jam ekzistantaj sep sekcioj kaj kvar komisionoj, la Akademio aldonis komisionon celantan “prilabori ĉiujn teĥnikajn solvojn por komuniki al la publiko la rezultojn de nia agado. Tio evidente inkluzivos la retejon, sed ne nur”. Dum la pasintaj monatoj, la retejo de la Akademio trairis krizan periodon, kaj ni dankas al Lee Miller, ke li savis la domajnnomon, al ESF kaj ĝia ĉefdirektoro Chuck Mays ke ili konsentis gastigi la retejon de la Akademio, kaj al Jorge Rafael Nogueras ke, helpe de Marek Blahuŝ kaj James Rezende Piton, li realigis la translokadon de la ĝisnunaj retejoj al la nova servilo de ESF. Kirilo Brosch, kiu zorgas pri la Tvitera konto de la Akademio, avertis nin ĝustatempe pri la risko perdi nian tutan retejon. Plibonigi la retejon kaj la aliajn komunikilojn de la Akademio postulos ankoraŭ multe da laboro. La elektita Direktoro de la Komisiono estas Lee Miller. Kiel unuaj membroj estis elektitaj: retejestro: Jorge Rafael Nogueras (Rafa), vicretejestro: James Rezende Piton, membro: Kirilo Brosch, sed la konsisto de la Komisiono povos evolui sen plia voĉdono. Antaŭ kelkaj tagoj, James Rezende Piton anoncis sian rezignon, pro manko de libera tempo.<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Kreado_de_nova_%E2%80%9CKomisiono_pri_Komunikado%E2%80%9DKreado de nova “Komisiono pri Komunikado”2020-11-01T23:01:33Z<p>Rafaeln: Nova paĝo kun '* reiru al Ĉefpaĝo <hr> <br> '''Kreado de nova “komisiono pri Komunikado”''' ''(3-a novembro 2020)'' Al siaj jam ekzistantaj sep sekcioj kaj kvar komisionoj, la Akad...'</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Kreado de nova “komisiono pri Komunikado”'''<br />
''(3-a novembro 2020)''<br />
<br />
<br />
Al siaj jam ekzistantaj sep sekcioj kaj kvar komisionoj, la Akademio aldonis komisionon celantan “prilabori ĉiujn teĥnikajn solvojn por komuniki al la publiko la rezultojn de nia agado. Tio evidente inkluzivos la retejon, sed ne nur”. Dum la pasintaj monatoj, la retejo de la Akademio trairis krizan periodon, kaj ni dankas al Lee Miller, ke li savis la domajnnomon, al ESF kaj ĝia ĉefdirektoro Chuck Mays ke ili konsentis gastigi la retejon de la Akademio, kaj al Jorge Rafael Nogueras ke, helpe de Marek Blahuŝ kaj James Rezende Piton, li realigis la translokadon de la ĝisnunaj retejoj al la nova servilo de ESF. Kirilo Brosch, kiu zorgas pri la Tvitera konto de la Akademio, avertis nin ĝustatempe pri la risko perdi nian tutan retejon. Plibonigi la retejon kaj la aliajn komunikilojn de la Akademio postulos ankoraŭ multe da laboro. La elektita Direktoro de la Komisiono estas Lee Miller. Kiel unuaj membroj estis elektitaj: retejestro: Jorge Rafael Nogueras (Rafa), vicretejestro: James Rezende Piton, membro: Kirilo Brosch, sed la konsisto de la Komisiono povos evolui sen plia voĉdono. Antaŭ kelkaj tagoj, James Rezende Piton anoncis sian rezignon, pro manko de libera tempo.<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Starigo_de_nova_literatura_premio_%E2%80%9CLa%C5%ADro_de_la_Akademio%E2%80%9DStarigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”2020-11-01T22:58:50Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
'''Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”'''<br />
''(3-a novembro 2020)''<br />
<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita. La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando). La regularo estas konsultebla en la retejo de la Akademio: <www.akademio-de-esperanto.org/lauro>. Premiindajn verkojn bonvolu proponi al Carlo Minnaja carlo.minnaja@gmail.com aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio. La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Starigo_de_nova_literatura_premio_%E2%80%9CLa%C5%ADro_de_la_Akademio%E2%80%9DStarigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”2020-11-01T22:55:52Z<p>Rafaeln: Nova paĝo kun '* reiru al Ĉefpaĝo <hr> <br> '''Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”''' ''(3-a novembro 2020)'' En 2020, la Akademio starigis novan literaturan...'</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Starigo de nova literatura premio “Laŭro de la Akademio”'''<br />
''(3-a novembro 2020)''<br />
<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita. La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando). La regularo estas konsultebla en la retejo de la Akademio: <www.akademio-de-esperanto.org/lauro>. Premiindajn verkojn bonvolu proponi al Carlo Minnaja carlo.minnaja@gmail.com aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio. La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2020-11-01T22:45:51Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Akademia Laŭro”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro.<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2020-11-01T22:45:32Z<p>Rafaeln: </p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Akademia Laŭro”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30-a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=La%C5%ADro_de_la_AkademioLaŭro de la Akademio2020-11-01T22:19:31Z<p>Rafaeln: Nova paĝo kun '* reiru al Ĉefpaĝo <hr> <br> '''Enkonduko''' En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifa...'</p>
<hr />
<div>* reiru al [[Ĉefpaĝo]]<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
'''Enkonduko'''<br />
<br />
En 2020, la Akademio starigis novan literaturan premion “'''Laŭro de la Akademio'''” aljuĝota al libroj “arte signifaj, lingve perfektaj kaj evidente kontribuantaj al evoluigo de esperantlingva kulturo”. Delonge tiu ĉi ebleco “doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj” ekzistis inter la statutaj celoj de la Akademio, sed estis neuzita.<br />
<br />
<br />
'''Ĵurianoj'''<br />
<br />
La ĵurio, aprobita de la Akademio, konsistas el: Carlo Minnaja (Italio), Javier Alcalde (Katalunio), Edmundo Grimley Evans (Britio), Nikolao Gudskov (Rusio), Jesper Jacobsen (Francio), Valentin Melnikov (Rusio), Barbara Pietrzak (Pollando).<br />
<br />
<br />
'''Regularo'''<br />
<br />
'''Art. 1''' – La premio konsistas el diplomo kaj pago de 100 € al la aŭtoro. Ĝi estas aljuĝebla al libro<br />
en Esperanto eldonita maksimume kvin jarojn antaŭ la limdato por konsiderado. La verko<br />
premiita devas plenumi la sekvajn kriteriojn: esti arte signifa, lingve perfekta kaj evidente<br />
kontribui al evoluigo de esperantlingva kulturo.<br />
<br />
'''Art. 2''' – La premiota libro devas esti oficiale publikigita en papera aŭ elektronika formo kaj libere<br />
akirebla en komune atingeblaj libroservoj aŭ distribuejoj de elektronikaj eldonoj.<br />
<br />
'''Art. 3''' – La ĵurio, funkcianta en la nomo de Akademio de Esperanto, konsistas el minimume<br />
5 membroj aprobitaj de la Akademio laŭ propono de la Sekcio pri Literaturo. Aprobo de nova<br />
ĵurio okazas dum la du monatoj post la anonco de la antaŭa premio. Verkoj de ĵurianoj ne<br />
estas premieblaj.<br />
<br />
'''Art. 4''' – Prezentas la libron por la premio iu Esperanto-organizaĵo (landa aŭ internacia asocio aŭ<br />
simile), eldonisto aŭ la aŭtoro mem al ajna membro de la ĵurio, kiu plusendas al la aliaj ĵurianoj.<br />
La prezentinto disponigas la libron al la ĵurio prefere en elektronika formo. La libroj por la<br />
premio estas prezenteblaj dum la tuta jaro, sed por esti konsiderata por la premio en la<br />
kuranta jaro ne pli malfrue ol la 30-an de junio.<br />
<br />
'''Art. 5''' – La premio povas esti aljuĝata ĉiujare, se troviĝas indaj kandidatoj. Libro povas esti deklarita<br />
gajninto de la premio, nur se la favoraj voĉoj interne de la ĵurio atingas minimume du trionojn<br />
de la plena kvanto de ĵurianoj.<br />
<br />
'''Art. 6''' – Ĉiujare estas aljuĝata ne pli ol unu premio “Akademia Laŭro”. Libro proponita sed ne<br />
ricevinta premion en la kuranta jaro povas ricevi la premion poste. Libro de la sama aŭtoro<br />
povas ricevi la premion ne pli ofte ol unufoje dum 5 jaroj.<br />
<br />
'''Art. 7''' – La rezultoj estas anoncataj la 15-an de decembro, en la Tago de Esperanto-Libro<br />
<br />
<br />
'''Proponado de verkoj'''<br />
<br />
Premiindajn verkojn bonvolu proponi al [mailto:carlo.minnaja@gmail.com Carlo Minnaja] aŭ iu ajn alia membro de la ĵurio.<br />
<br />
<br />
'''Limdato'''<br />
<br />
La unua limdato por propono de premiinda verko estas la '''30a de junio 2021'''.<br />
<br />
<br />
<br />
* reiru al https://www.akademio-de-esperanto.org/index.html</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Konstruata_tabelo_de_%C4%89iuj_membroj_de_AdEKonstruata tabelo de ĉiuj membroj de AdE2020-08-21T03:07:34Z<p>Rafaeln: Aldonis mankantan "<tr>" por malaperigi eraran tekston kiu vidiĝis antaŭ la tabelo</p>
<hr />
<div><!-- Kopiu la sekvan alineon en la ghustan pozicion kaj plenigu por aldoni novan membron:<br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>chefnomo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>kromnomo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>naskighis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>e-ighis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>mortis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>lingvoj</td><br />
<td align="left" valign=bottom>anighis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>eksighis</td><br />
</tr><br />
--><br />
<br />
<table cellspacing="5" border="0"><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom><b>Ĉefnomo</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>Kromnomo(j)</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>naskiĝis</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>E-iĝis</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>mortis</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>lingvoj</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>aniĝis</b></td><br />
<td align="left" valign=bottom><b>eksiĝis</b></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Albault</td><br />
<td align="left" valign=bottom>André</td><br />
<td align="left" valign=bottom>14-05-1923</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1939</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-05-2017<br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX-XX-1963</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Ari-Martinelli</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Perla</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-06-1938</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1953</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>it</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1988</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Baceva</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Kremona</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>bg</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-05-1992</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-06-1995</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td rowspan="2" align="left" valign=center>Bavant</td><br />
<td rowspan="2" align="left" valign= center >Marc</td><br />
<td rowspan="2" align="left" valign= center >01-01-1957</td><br />
<td rowspan="2" align="left" valign= center >XXXX</td><br />
<td rowspan="2" align="left" valign= center ><br></td><br />
<td rowspan="2" align="left" valign= center >fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>03-09-2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Bays</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Gersi Alfredo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1934</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1947</td><br />
<td align="left" valign=bottom></td><br />
<td align="left" valign=bottom>pt</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Benczik</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Vilmos</td><br />
<td align="left" valign=bottom>11-07-1945</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1959</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>hu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-04-2001</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Berveling</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Gerrit</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-04-1944</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1972</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>nl</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1989</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Blahuš</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Marek</td><br />
<td align="left" valign=bottom>16-05-1986</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2003</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>cs</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Bormann</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Werner</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-10-1931</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>16-05-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-02-1976</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Boulton</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Marjorie</td><br />
<td align="left" valign=bottom>07-05-1924</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1949</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-08-2017<br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1967</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Brosch</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Cyril</td><br />
<td align="left" valign=bottom>08-08-1981</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1994</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Camacho Cordón</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Jorge</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1966</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1980</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>es</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-05-1992</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Charters</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Duncan</td><br />
<td align="left" valign=bottom>02-05-1948</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Cherpillod</td><br />
<td align="left" valign=bottom>André</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1930</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-05-1992</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Corsetti</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Renato</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-03-1941</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1961</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>it</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Dao</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Anh Kha </td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-12-1923</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-12-2012</td><br />
<td align="left" valign=bottom>vn</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-12-2012</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Dasgupta</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Probal</td><br />
<td align="left" valign=bottom>19-09-1953</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1967</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>bn</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1983</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Duc Goninaz</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Michel</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-09-1933</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>26-03-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom>fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-02-1976</td><br />
<td align="left" valign=bottom>26-03-2016</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Eichholz</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Rüdiger</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1922</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-08-2000</td><br />
<td align="left" valign=bottom>de,en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-02-1976</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-08-2000</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Fischer</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Rudolf</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1944</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom>22-04-2015</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Giorgi, de'</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Aldo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX-XX-1924</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>19-01-2003</td><br />
<td align="left" valign=bottom>it</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1986</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX-XX-1998</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Grimley Evans</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Edmund</td><br />
<td align="left" valign=bottom>07-12-1966</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1986</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Gudskov</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Nikolao</td><br />
<td align="left" valign=bottom>12-11-1953</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1982</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Gubbins</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Paul Philip</td><br />
<td align="left" valign=bottom>08-11-1949</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1984</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-08-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-08-2016</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Gutierrez Aduriz</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Miguel</td><br />
<td align="left" valign=bottom>04-12-1950</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2001</td><br />
<td align="left" valign=bottom>04-02-2013</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Haszpra</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Ottó</td><br />
<td align="left" valign=bottom>11-09-1928</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1959</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2012</td><br />
<td align="left" valign=bottom>hu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>03-09-2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2012</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Haupenthal</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Reinhard</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-1945</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1961</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-09-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-02-1976</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kalocsay</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Kálmán</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-10-1891</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1911</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-02-1976</td><br />
<td align="left" valign=bottom>hu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1949</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-02-1976</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Karpunina</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Lena</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1963</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1988</td><br />
<td align="left" valign=bottom>04-10-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
<td align="left" valign=bottom>04-10-2013</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kiselman</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Christer Oscar</td><br />
<td align="left" valign=bottom>08-04-1939</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>sv</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1989</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-12-2015</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kock, de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Edwin</td><br />
<td align="left" valign=bottom>09-03-1930</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1955</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>af</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1973</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Koffi</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Gbeglo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>31-12-1957</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2012</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kolker</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Boris</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-07-1939</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1957</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru,en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-05-1992</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Konisi</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Gaku</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1934</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1948</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-01-2018</td><br />
<td align="left" valign=bottom>jp</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1995</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2004</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Koutny</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Ilona</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1953</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1972</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>hu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-2016</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kováts</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Katalin</td><br />
<td align="left" valign=bottom>16-10-1957</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1977</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>hu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kramer</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Markos</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-06-1984</td><br />
<td align="left" valign=bottom >2000</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Krause</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Erich-Dieter</td><br />
<td align="left" valign=bottom>12-04-1935</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1947</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1986</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Kuznecov</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Sergej</td><br />
<td align="left" valign=bottom>11-02-1945</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1959</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>La Torre</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Maŭro</td><br />
<td align="left" valign=bottom>11-11-1946</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1962</td><br />
<td align="left" valign=bottom>26-03-2010</td><br />
<td align="left" valign=bottom>it</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
<td align="left" valign=bottom>26-03-2010</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Laine</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Harri</td><br />
<td align="left" valign=bottom>12-06-1943</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1959</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>fi</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Li</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Shijun</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-03-1923</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>10-11-2012</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1983</td><br />
<td align="left" valign=bottom>10-11-2012</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Lindsted</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Jouko Sakari</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-07-1955</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1969</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>fi</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Lo Jacomo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>François</td><br />
<td align="left" valign=bottom>26-11-1954</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1971</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1989</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Löwenstein</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Anna</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1951</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1964</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-04-2001</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Ma</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Youngtae</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-07-1946</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2007</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Mallia</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Carmel</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1929</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-06-1995</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Marček</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Stano</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-01-1953</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>sk</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Mattos</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Geraldo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>28-06-1931</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1947</td><br />
<td align="left" valign=bottom>23-03-2014</td><br />
<td align="left" valign=bottom>pt</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1970</td><br />
<td align="left" valign=bottom>23-03-2014</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Maul</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Stefan</td><br />
<td align="left" valign=bottom>25-09-1940</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1957</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>de</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Melnikov</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Aleksandro</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1951</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1965</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Minnaja</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Carlo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>19-03-1940</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br>den.</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>it,eo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1973</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Moĵajevo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Paŭlo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>16-02-1981</td><br />
<td align="left" valign=bottom >2000</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru,uk</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Moon</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Brian</td><br />
<td align="left" valign=bottom>08-05-1947</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1960</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Nguyen</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Xuan Thu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>23-08-1932</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1957</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-10-2017<br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>vn</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Pettyn</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Andrzej</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1938</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>pl</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-02-1976</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Piĉ</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Karolo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-12-1920</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-08-1995</td><br />
<td align="left" valign=bottom>cs</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1973</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-06-1995</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Pietrzak</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Barbara</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-06-1944</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1958</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>pl</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Pokrovskij</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Sergio</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-12-1949</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1980</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru</td><br />
<td align="left" valign=bottom>05-06-1995</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Prytz</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Otto Bernt</td><br />
<td align="left" valign=bottom>03-06-1943</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1955</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>no</td><br />
<td align="left" valign=bottom>03-09-2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Ragnarsson</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Baldur</td><br />
<td align="left" valign=bottom>25-08-1930</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1949</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br>25-12-2018</td><br />
<td align="left" valign=bottom>is</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1979</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Ranganayakulu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Potturu</td><br />
<td align="left" valign=bottom>08-07-1958</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>XX</td><br />
<td align="left">2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-2016</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Raola</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Orlando E.</td><br />
<td align="left" valign=bottom>13-11-1955</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1984</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>es,en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>17-02-2016</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Rebelo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Flavio</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-09-1972</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1993</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>pt</td><br />
<td align="left" valign=bottom>03-09-2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Sadan</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Tsvi</td><br />
<td align="left" valign=bottom>15-03-1963</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>jp,he</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-04-2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Saka</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Tadasi</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-10-1927</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1945</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>jp</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-04-2007</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Sherwood</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Bruce</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1938</td><br />
<td align="left" valign=bottom>e-ighis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>mortis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>lingvoj</td><br />
<td align="left" valign=bottom>anighis</td><br />
<td align="left" valign=bottom>eksighis</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Shlafer</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Alexander</td><br />
<td align="left" valign=bottom>18-08-1956</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1978</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>ru,en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>29-04-2010</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Simonnet</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Francisko</td><br />
<td align="left" valign=bottom>10-08-1940</td><br />
<td align="left" valign=bottom>den.</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br><br />
</td><td align="left" valign=bottom>fr,eo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>03-09-2004</td><br />
<td align="left" valign=bottom>21-11-2012</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Štimec</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Spomenka</td><br />
<td align="left" valign=bottom>04-01-1949</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>hr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-03-1998</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Thierry</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Jean</td><br />
<td align="left" valign=bottom>27-08-1924</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>22-06-1995</td><br />
<td align="left" valign=bottom>fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1986</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Tonkin</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Humphrey</td><br />
<td align="left" valign=bottom>02-12-1939</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1954</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1983</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Usui</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Hiroyuki</td><br />
<td align="left" valign=bottom>20-12-1967</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1981</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>jp</td><br />
<td align="left" valign=bottom>2013</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Wandel</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Amri</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1954</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1974</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>he</td><br />
<td align="left" valign=bottom>30-05-1992</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Waringhien</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Gaston</td><br />
<td align="left" valign=bottom>20-07-1901</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1916</td><br />
<td align="left" valign=bottom>20-12-1991</td><br />
<td align="left" valign=bottom>fr</td><br />
<td align="left" valign=bottom>01-01-1925</td><br />
<td align="left" valign=bottom>20-12-1991</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Wells</td><br />
<td align="left" valign=bottom>John C.</td><br />
<td align="left" valign=bottom>11-03-1939</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1955</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>en</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1970</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Wennergren</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Bertilo</td><br />
<td align="left" valign=bottom>04-10-1956</td><br />
<td align="left" valign=bottom >1980</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>sv</td><br />
<td align="left" valign=bottom>06-04-2001</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Xie</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Jü-ming</td><br />
<td align="left" valign=bottom>11-01-1941</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1964</td><br />
<td align="left" valign=bottom><br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>zh</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1986</td><br />
<td align="left" valign=bottom>31-12-2012</td><br />
</tr><br />
<tr><br />
<td align="left" valign=bottom>Yamasaki</td><br />
<td align="left" valign=bottom>Seikô</td><br />
<td align="left" valign=bottom>21-11-1929</td><br />
<td align="left" valign=bottom>XXXX</td><br />
<td align="left" valign=bottom>10-08-2017<br></td><br />
<td align="left" valign=bottom>jp</td><br />
<td align="left" valign=bottom>1992</td><br />
<td align="left" valign=bottom>10-08-2017<br></td><br />
</tr><br />
</table></div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=Respondoj_de_la_KonsultejoRespondoj de la Konsultejo2020-08-21T02:51:56Z<p>Rafaeln: Ŝanĝis la protokolon en la retadreso de la ĉefpaĝo por ke ĝi uzu "https".</p>
<hr />
<div>* Reiru al la [[Ĉefpaĝo]]<br />
=== Kiam konvenas nek "li" nek "ŝi" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 24an de Junio 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2020-02-09]<br />
Mi estas neduuma esperantisto kaj por mi taŭgas nek la vira pronomo *li*,<br />
nek la ina pronomo *ŝi*.<br />
Kiel oni do priparolu min en Esperanto? <br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La demando tuŝas malfacilan temon, ĉar en Esperanto ne ekzistas tradicia pronomo por homoj, kiuj identiĝas kiel ne apartenantaj al unu el la tradiciaj seksoj, kaj ĝis nun ne aperis esprimo akceptita de la tuta lingvokomunumo.<br />
<br />
La Akademio de Esperanto atente observas, analizas kaj diskutas la aktualajn lingvo-evoluon kaj prilingvajn debatojn.<br />
Kiel instanco nure konsila, sed neniel decida, la Lingva Konsultejo ne povas nun anticipi rekomendon aŭ alian decidon aŭ interpreton de la Fundamento eble farotajn de la Akademio.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
=== Alternativo al "mediateko" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 13an de Junio 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2020-02-04]<br />
En Francujo, ekzistas tipo de biblioteko, kies rolo ne nur fokusas <br />
pri libroj, sed ankaŭ pri aliaj multkomunikilaj medioj, ekz. filmoj <br />
aŭ sonlibroj, kaj nuntempaj kaj malnovaj. Franclingve, oni nomas ĝin <br />
‘médiathèque’ kaj angllingve oni nomas ĝin ‘multimedia library’. <br />
Videble, oni povas rekonstrui la francan vorton al Esperanto; ‘Mediateko’, <br />
tamen mi kredas, ke devus ekzisti pli internacia kaj Zamenhofa vorto. <br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Se vi volas anstataŭigi la vorton "mediateko", kiu ja troviĝas en pluraj <br />
lingvoj, sed ne estas analizebla, per pure Esperanta esprimo, la Lingva <br />
Konsultejo rekomendas "aŭdvida biblioteko".<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
<br />
=== Ĉu "kleo" aŭ "klefo"? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 3an de Junio 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2020-02-01]<br />
Ĉu oni uzu uzu la vorton kle/o aŭ klef/o por ĉi tiu muzika simbolo?<br />
https://en.wikipedia.org/wiki/Clef#/media/File:GClef.svg <br />
<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La Lingva Konsultejo post zorga ekzameno rekomendas la formon "klefo". <br />
Al tiu decido gvidis nin la sekvaj konsideroj:<br />
-"klefo" havas apogon en la angla kaj en la franca ("kleo" nur en la<br />
franca) kaj aldone pli klare indikas, ke temas pri la muzika termino (ĉar<br />
nur tiun signifon havas la angla etimo), dum la franca "clé" estas multsignifa<br />
*"klefo" estas pli longa kaj tial precipe en kunmetaĵoj pli bone rekonebla ol "kleo", kiu aldone povus parole-aŭde miksiĝi ekzemple kun "kreo"<br />
*tre grave, "klefo" estas kutime uzata de tiuj Esperantistoj, kiuj okupiĝas pri muziko, dum kelkaj eĉ ne konis la alternativan formon "kleo"<br />
<br />
Ni opinias, ke la ofteco de "kleo" kaj "klefo" en vortaroj povas esti <br />
misgvida, ĉar estas konate, ke multaj vortaroj spegulas ne tiom la realan<br />
uzadon, kiom la elektojn de pli fruaj vortaroj aŭ precipe de la Plena Ilustrita <br />
Vortaro, kaj tial prefero de unu el la fakredaktoroj povas havi neproporcie <br />
grandan efikon sur la derivitajn vortarojn.<br />
<br />
Krome, ni ne opinias la "proksimumajn" nombrojn raportitajn de Google<br />
fidindaj, ĉar ili ne spegulas la efektivan nombron de paĝoj. Por ekhavi iom <br />
kredindajn nombrojn, kiam oni ne povas uzi la Tekstaron de Esperanto (www.tekstaro.com), <br />
ekz. pro noveco aŭ malofteco de esprimo, bona alternativo estas la parte Interret-bazita <br />
Esperanta tekstaro de CorpusEye kompilita de Eckhardt Bick (corp.hum.sdu.dk/cqp.eo.html). <br />
En tiu tekstaro troviĝas nur 3 malsamaj primuzikaj trafoj de "kleo", dum estas ĉirkaŭ <br />
35 malsamaj primuzikaj trafoj de "klefo".<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
<br />
=== Esperantigo de COVID-19 ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 31an de Majo 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2020-05-12]<br />
La 10-an de februaro Vi respondis demandon pri la ĝusta nomo <br />
de la viruso aperinta en Ĉinujo.<br />
<br />
Tiuokaze Vi rekomendis uzi la vortojn "Koronviruso" kaj "Kronviruso" <br />
por nomi la virusoj el la subfamilio "Orthocoronavirinae". Tamen, <br />
ankaŭ aperas duboj pri la ĝusta esperantigo de la nomo de la malsano <br />
kaŭzita de SARS-CoV-2: la COVID-19.<br />
<br />
Vi scias, ke tiu vorto estas mallongigo de "Coronavirus disease 2019"<br />
(Kronvirusa malsano de 2019). Ĉu Vi rekomendas uzi la tutmonde konatan<br />
anglan mallongigon aŭ serĉi Esperantajn alternativojn, kiel la proponita<br />
"KOVIM-19"?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
vi kompreneble havas ĉian rajton uzi la internacie konatan anglan kodon COVID-19 por la malsano, kiun kaŭzas la koncerna k(o)ron(a)viruso, sed ĉar ĝi ne estas Esperanta vorto kaj diverĝas skribo kaj elparolo, la Lingva Konsultejo ne povas tion rekomendi.<br />
El la eblaj Esperantigoj de la nomo de la malsano ŝajne nur la formo KOVIM-19, kiun oni povas klarigi kiel iom nekutimstilan mallongigon "KOron(a)VIrusa Malsano de 2019", trovis konsiderindan disvastiĝon, tiel ke la Lingva Konsultejo rekomendas uzi ĝin, respektive ĝian ne-kodan formon "kovimo" por Esperantaj tekstoj.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
=== Apozicio kiel mallongigo ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 17an de Majo 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-12-23]<br />
„Ĉefdelegito de UEA en Usono ekde 1987, li ĉeestis multajn Universalajn Kongresojn.“<br />
<br />
Ĉu tiu frazo estas en ordo?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Estimata samideano,<br />
<br />
la frazo citita de vi estas ĝusta kaj bona, eĉ se tia frazstrukturo ne estas <br />
tre ofta kaj verŝajne kutima precipe en enciklopediecaj tekstoj.<br />
Ĝi evidente mallongigas frazon kiel <br />
"Estante ĉefdelegito de UEA en Usono ekde 1987, li ĉeestis multajn <br />
Universalajn Kongresojn"<br />
aŭ<br />
"Li, kiu estis ĉefdelegito de UEA en Usono ekde 1987, ĉeestis multajn<br />
Universalajn Kongresojn".<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
=== Nomo de regionoj: Ĉu kun aŭ sen -i- ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 6an de Majo 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-11-13]<br />
PIV (ĉe vortaro.net) havas la jenajn difinojn:<br />
* Ĉado: Granda lago, oriente de Saharo<br />
* Ĉadio, Ĉadlando: Afrika regno<br />
* Luksemburgo: Ĉefurbo de Luksemburgio<br />
* Luksemburgio: Okcident-Eŭropa regno, inter Belgio, Francio kaj Germanio<br />
* Meksiko: Centr-Amerika regno<br />
* Meksikio: Meksiko<br />
* Panamo: Havenurbo kaj regno en Centr-Ameriko<br />
<br />
PIV por kelkaj landoj ("Ĉado", "Luksemburgo") rekomendas, ke oni uzu <br />
"-i-" kiel finaĵon por povi fari distingon inter lando kaj alia regiono <br />
(urbo, lago, ktp), sed ne por ĉiuj landoj ("Meksiko", "Panamo") ĝi <br />
rekomendas tion.<br />
<br />
En la listo de rekomendataj landonomoj de la Akademio troviĝas la landonomoj <br />
"Ĉado", "Luksemburgo", "Meksiko" kaj "Panamo" (do sen "-i-"). Ŝajnas al mi, <br />
ke AdE ne rekomendas sekvi ĉi tiun manieron por fari distingon inter la lando <br />
kaj alia regiono. Ĉu mi pravas pri tio?<br />
<br />
PIV ankaŭ havas la jenajn difinojn:<br />
* Kolorado: Rivero en Nord-Ameriko, kiu iras de la Montoj Rokaj ĝis la <br />
Golfo Kalifornia<br />
* Koloradio, Koloradolando: Unu el la ŝtatoj de Usono<br />
* Nov-Jorko, Novjorko: La plej granda urbo de Usono, ĉe Atlantiko<br />
* Nov-Jorkio: Unu el la ŝtatoj de Usono<br />
* Kebeko: Ĉefurbo de Kebekio<br />
* Kebekio: Franclingva provinco en Orient-Kanado<br />
* Brandenburgo: Orient-Germania urbo<br />
* Brandenburgio: Historia regiono de Orient-Germanio, nun unu el la <br />
landoj de la Federacia Respubliko Germanio<br />
<br />
Ĉu la Lingva Konsultejo same ne rekomendas fari distingon inter <br />
"Brandenburgo" kaj "Brandenburgio", "Kebeko" kaj "Kebekio", ktp? Ĉu mi <br />
uzu "Nov-Jorko" kaj por la ŝtato kaj por la urbo, ĉu mi uzu "Kebeko" kaj <br />
por la provinco kaj por la urbo, eventuale klarigante la celatan sencon <br />
per antaŭmeto de "la ŝtato", "la provinco", "la urbo", ktp, kiam la <br />
kunteksto ne sufiĉas?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Baze de pli fruaj verkoj, laste en 2009 la Akademio de Esperanto publikigis [https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/index.html liston] de rekomendataj landnomoj, kiuj inkluzivas ankaŭ la jenajn: Ĉado, <br />
Luksemburgo, Meksiko, Panamo. <br />
Do la Akademio evidente ne rekomendas ĝeneralan uzadon de la sufikso -i- por distingi inter lando kaj alia geografia nomo, kiel faras Plena Ilustrita <br />
Vortaro ĉe kelkaj el tiuj nomoj. La Lingva Konsultejo - kiel Akademia instanco konsilanta, sed ne decidanta - lojale sekvas la decidojn de la Akademio kaj do konsilas sekvi la rekomendojn, ĝis la Akademio eventuale revizios la liston. <br />
Ni atentigas, ke la listo ne estas Oficiala Aldono al la Fundamento, sed rekomendo nedeviga.<br />
<br />
Rilate la derivadon de geografiaj nomoj el aliaj radikoj gravas ankaŭ la jena principo, kiun la Akademio unuafoje difinis en 1985 kaj denove konfirmis <br />
en 2009:<br />
"Principe estas malrekomendite nove formi nomon per iu internacia 'sufikso' aŭ sufikse uzata fremda vorto (-io, -(i)stano, ...), se la tiel ricevita landnomo ne jam ekzistas internacie."<br />
<br />
Ĉi tiu principo koncernas landnomojn, kaj la Lingva Konsultejo ne estas rajtigita definitive decidi pri la demando, ĉu ĝi senŝanĝe aplikeblas ankaŭ <br />
al regionnomoj.<br />
Tamen, por la formado de regionnomoj ŝajnas ĝenerale dezirinde alpreni similajn principojn kiel por la formado de landnomoj, do la samajn <br />
argumentojn, kiujn oni povas prezenti kontraŭ la PIV-aj nomoj "Ĉadio" kaj "Luksemburgio" (kp. la [https://lingvakritiko.com/2009/05/24/kial-ne-luksemburgio/ artikolon] de B. Wennergren), oni <br />
ankaŭ povas prezenti kontraŭ la PIV-aj nomoj "Koloradio", "Nov-Jorkio", "Kebekio" kaj "Brandenburgio". <br />
Sed rilate provincojn kaj regionojn la situacio ne estas tute sama, interalie ĉar la koncernaj vortoj en multaj okazo estas malpli ofte uzataj internacie, tiel ke la lokaj lingvaj kutimoj kaj la eventuale ekzistantaj preferoj de lokaj Esperantistoj ankaŭ devas esti konsiderataj. Do la Akademio verŝajne ne volus fari oficialan rekomendon. Parenteze, se oni ne uzas -i- por derivadi regionnomojn, eblas paroli ekzemple pri "la ŝtato Nov-Jorko" aŭ "la provinco Brandenburgo".<br />
<br />
Resume, la Lingva Konsultejo ne povas (mal)rekomendi unu el la aliroj, kiujn vi prezentas en via demando (esence: kun aŭ sen -i-), sed konsilas sekvi la oficiale rekomenditajn geografiajn nomojn kaj aldone nepre konsideri la tradician lingvouzon de bonaj aŭtoroj anstataŭ meĥanike sekvi unu aŭ alian principon.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
<br />
=== Esperantigo de francaj "survivalisme, survivaliste" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 16an de Februaro 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-11-12]<br />
Mi volus scii kiel traduki de la franca al Esperanto: survivre, survivalisme, survivaliste.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Laŭ nia scio ne ekzistas en Esperanto ĝis nun esprimo por "survivalisme" kaj "survivaliste".<br />
<br />
La verbon "survivre" oni povas traduki laŭ diversaj manieroj. La Lingva Konsultejo jam antaŭe respondis demandon pri tio:<br />
<br />
http://akademio.info/akademio/index.php?title=Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo#Kiel_esperantigi_la_anglan_verbon_.E2.80.9Cto_survive.E2.80.9D.3F<br />
<br />
Sur tiu bazo oni povus diri, elirante el la tradukoj "transvivi" kaj "postvivi":<br />
<br />
transvivismo, postvivismo - transvivismano, postvivismano<br />
<br />
Pri la anoj oni povus diri ankaŭ "transvivisto" aŭ "postvivisto", sed tio ne estas rekomendinda pro la unuavica, profesia signifo de "-isto".<br />
<br />
La transvivisma movado okupas sin ankaŭ per antaŭprepara laboro, havigo de sufiĉaj provizoj por eventuala krizo. Tion spegulas la <br />
angla neformala vorto "prepper" 'pretigisto' por transvivismano.<br />
<br />
Tian preteco-rilatan sencon oni povus redoni, ekzemple, per la vortoj<br />
<br />
preparismo kaj preparismano aŭ pretismo kaj pretismano.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<hr><br />
<br />
=== Esperantigo de "coronavirus" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 10an de Februaro 2020 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2020-02-04]<br />
Leviĝis demando pri la ĝusta nomo de la lastatempa viruso el Ĉinujo. <br />
Ĉinoj ekuzis "koronaria viruso", UMEA, la medicinistoj ŝajnas preferi "koronaviruso", <br />
mi, kun la subteno de Vikipedio, proponas "krona viruso" aŭ "kronviruso".«<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Por la viruso, kiu aperis en Ĉinujo en Decembro 2019 (kaj aliaj virusoj el la <br />
subfamilio science nomata "Orthocoronavirinae"), la Lingva Konsultejo de la Akademio <br />
de Esperanto rekomendas la formojn (en alfabeta sinsekvo) <br />
<br />
"koronviruso" aŭ "kronviruso". <br />
<br />
La konsultejo samtempe malrekomendas la jam uzatajn formojn "koronaviruso" <br />
(kiel facile misanalizeblan) kaj "koronaria viruso" ("koronaria" estas <br />
anatomia termino tute sen rilato al la koncerna viruso).<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
<br />
=== Subjekto kaj objekto sen eblo marki akuzativon ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 27an de Decembro 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-10-20]<br />
"Kiom da laboristoj bezonas tiom da laboro?"<br />
<br />
» 1. Ĉu tio vere estas ambiguo aŭ ĉu mi malpravas?<br />
2. Se jes, *kiel eviti tiun ambiguon?* (Se eblas, sen /tute/ reformuli<br />
la demandon.)<br />
3. Ĉu estas profunda kialo, kial la Fundamento de Esperanto ne enhavas<br />
akuzativan markilon por la /"...iom"/-aj tabelvortoj?«<br />
<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
1. Vi pravas rilate la ambiguecon de la elpensita ekzemplo.<br />
<br />
2. Se preterlasi la demandon, kial oni nepre volus esprimi aferon ambigue, <br />
eblas eviti la ambiguon kun ioma reformulado, ekz. <br />
<br />
(a') Kiom da laboristoj bezonas tioman laboron?<br />
(b') Kiom multajn laboristojn bezonas tiom da laboro?<br />
<br />
3. Tiu demando estas ekster la taskaro de la Konsultejo. Tiu ekzistas por <br />
respondi praktikajn demandojn pri la lingvouzo, sed ne lingvistikajn aŭ <br />
lingvofilozofiajn demandojn. Evidente Zamenhof projektis la lingvon tia, ke ĝi <br />
esprimu rektan objekton per kaza finaĵo kaj havu nur limigitan aron da <br />
vortklasoj taŭgaj por alprenado de tiu finaĵo. Por ĉiuj aliaj okazoj sufiĉe <br />
fidinde servas la proksima aŭ cetera kuntekstoj.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
=== Pri la signifo de "vaneso" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 15an de Decembro 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-10-20]<br />
Kion signifas la esperanta vorto ”vaneso”? Mi petas difinon en Esperanto.<br />
<br />
NPIV diras ke temas pri la latina genro ”vanessa”, sed ankaŭ havas bildon <br />
de ”aglais io” (taga pavo, pavo-okulo, pava vaneso). ”Aglais io” ne apartenas <br />
al la latina genro ”vanessa”. La vorto ”pava vaneso” estas stranga, ĉar ”aglais io” <br />
ne apartenas al la latina genro ”vanessa”. En la franca lingvo, estas ”vulgara” <br />
vorto ”vanesse”: https://fr.wikipedia.org/wiki/Vanesse<br />
<br />
Do, ĉi tiuj papilioj:<br />
<br />
Aglais milberti, Antanartia borbonica, Aglais milberti, Antanartia borbonica, <br />
Nymphalis polychloros, Aglais urticae, Vanessa cardui (vaneso karda), Polygonia egea, <br />
Vanessa virginiensis, Aglais ichnusa, Nymphalis californica, Nymphalis vaualbum, <br />
Nymphalis xanthomelas, Polygonia c-album, Aglais io (pava vaneso) kaj Vanessa atalanta.<br />
<br />
Ĉi tiuj apartenas al genroj ”Vanessa”, ”Aglais”, ”Nymphalis”, ”Polygonia” kaj <br />
”Antanarkia”.<br />
<br />
”Pava vaneso” ne estas ”vaneso”, se temas nur pri ”vanessa”. Sed se ”vaneso” <br />
estas kiel la franca vorto ”vanesse”, kio estas la esperanta difino de la vorto <br />
”vaneso”?<br />
<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Ŝajne kelkaj leksikologoj opiniis, ke "vaneso" estu esperantigo de la<br />
franca vorto "vanesse", dum aliaj opiniis, ke ĝi estu esperantigo de<br />
la internacia scienca nomo "Vanessa". Ĉar la vorto "vaneso" ne estis<br />
multe uzata en Esperanto ĝis nun, la uzado ne multe helpas nin.<br />
Verŝajne en ĉi tiu okazo estas pli bone sekvi la internacian<br />
sistematikon, malgraŭ la problemo, ke sciencaj nomoj povas de tempo al<br />
tempo ŝanĝiĝi. En la nuna momento, bona difino de "vaneso" eble estus:<br />
Belkolora tagpapilio el la genro "Vanessa".<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
<br />
<br />
<br><br />
=== Pri la Esperantigo de "sedition" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 1an de Novembro 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-10-12]<br />
Kio estas la plej bona traduko por "sedition"? Mi legis artikolon de<br />
Reuters kiu diras, ke *sedicio estas malpli grava ol ribelo. Unu vortaro<br />
(Wells 2010) proponas "ribelo", sed tio estus absurda en la kunteksto de la<br />
katalunaj ĉefoj, ĉar *sedicio kaj ribelo estas du apartaj aferoj kun<br />
apartaj punoj. Mi trovis "ribelvoko" kaj "ribelinstigo" unu fojon en la<br />
Interreto, sed mi ne estas certa, ĉu ili estas taŭgaj. Ido akceptis<br />
"sedicio" antaŭ 1914.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Post esploro de via demando ŝajnas al la Lingva Konsultejo, ke la vortoj<br />
parencaj al la vorto "sedicio" en Ido depende de la lingvo kaj leĝa sistemo<br />
havas iom malsamajn signifojn (ekz. en la itala ĝi estas plena sinonimo al<br />
"ribelo"), kaj tial ekuzo de *sedicio en Esperanto, kiu ŝajne malhavas<br />
unuradikan ekvivalenton, ne nepre helpus ĉe interkompreniĝo.<br />
Tial ni esploris la signifon en la konkreta okazo de Katalunujo. Tie temas<br />
pri procedo, kiun depende de la vidpunkto kaj de emfazo de agoj aŭ celoj oni<br />
povus nomi ribelo aŭ secesio-provo. La ideo de teoria *sedicio en tiu<br />
kunteksto do celas la agon instigi homojn peni realigi tian secesion, do<br />
oni povas ĝin tute bone nomi "ribelinstigo", kiel vi mem menciis.<br />
Tiu vortkombino estas enhave klara kaj forme ne tro peza, tial la Lingva<br />
Konsultejo rekomendas uzi ĝin.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
=== Seksneŭtra aŭ seksneŭtrala? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 19an de Oktobro 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-07-06]<br />
Jam dum iom da tempo mi cerbumas pri tio, ĉu oni diru "seksneŭtra" aŭ <br />
"seksneŭtrala" por esprimi, ke iu esprimo ne esprimas ion pri sekso aŭ <br />
distingas laŭ sekso.<br />
<br />
PMEG kohere uzas la vorton "neŭtra", sed interrete mi trovis multajn <br />
uzojn de "(seks)neŭtrala" de diversaj personoj.<br />
<br />
Ĉu ambaŭ estas ĝustaj aŭ ĉu unu estas uzinda/preferinda?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La Lingva Konsultejo vigle kaj longe diskutis vian demandon, kio montras, ke <br />
ĝi ne estis banala, sed efektive malfacile respondebla.<br />
<br />
Unue ni konstatas, ke por la intencita signifo de la esprimo, kiun vi serĉas, <br />
ne ekzistas konsiderinda alternativo al la vaste uzataj "seksneŭtr(al)a" - <br />
nome ke lingva esprimo ne enhavas informon pri la biologia aŭ socia sekso de <br />
homo aŭ besto (ekz. "plenkreskulo" kontraste al "vir(in)o" ne malkaŝas la <br />
sekson de la persono). Ni ne intencas kompliki la lingvouzon per propono de <br />
nova esprimo ĉi tie.<br />
<br />
Due ni konstatas, ke laŭ la vortaraj difinoj de "neŭtra" (PIV: "tia, <br />
ke ĝi apartenas nek al unu nek al alia el du kategorioj") kaj "neŭtrala" <br />
(PIV: "ne partoprenanta, nek volanta partopreni en diskuto, konflikto, <br />
milito") ambaŭ esprimoj ne plene taŭgus por la intencita signifo, kvankam <br />
ambaŭ eblus.<br />
<br>Unuavide "neŭtra", faka esprimo, ŝajnas pli konvena, tamen ekzistas du <br />
problemoj. Unue ĝi jam estas uzata kiel gramatika termino por alia lingva <br />
fenomeno, nome la gramatika genro. Ĉar ekzistas certa konfuzo inter tiu kaj <br />
sekso (kaj nocie kaj termine), la uzo de "-neŭtra" povus plifortigi la <br />
konfuzon. Due, "neŭtra" priskribas ne la rilaton al io, sed la rilatan aferon <br />
mem, "sekse neŭtra" povus do esti komprenebla kiel "senseksa" (objekto).<br />
Aliflanke esploro de la lingvouzo montris, ke la efektiva signifo de <br />
"neŭtrala", komunuza vorto, estas pli vasta, ol dokumentas la vortaroj (ekz. <br />
PMEG (www.bertilow.com/pmeg) nomas la US-finaĵon "tempe neŭtrala", por resti <br />
en la kampo de lingvistiko) kaj tiel permesas kovri la signifon serĉatan. <br />
Kompreneble, la vasta signifo en aliaj kampoj povas alporti aliajn signifojn, <br />
ekz. "sekse neŭtralaj" povus esti nomataj necesejo sen distingo inter areoj <br />
por viroj kaj virinoj aŭ laborofertoj por ĉiuj homoj sendepende de la sekso, <br />
sed ni ja parolas pri esprimo en la ĝusta, lingvistika kunteksto.<br />
<br />
Sume, el la du esprimoj "seks(e )neŭtra" kaj "seks(e )neŭtrala" la dua ŝajnas <br />
al la plejmulto de la Lingva Konsultejo pli trafa ol la unua por la signifo intencita <br />
en via demando.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br><br />
=== Pri la traduko de la vortoj "burot" kaj "jamancia" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 10an de Oktobro 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-09-07]<br />
Mi esploras la historion de Barcelono en la 19a jarcento kaj mi havas<br />
certajn malfacilaĵojn por traduki du specifajn vortojn. Mi konsultis iujn<br />
spertajn homojn, sed mi ne ricevis kontentigan respondon.<br />
<br />
1) La unua vorto estas "burot" (en la kataluna) aŭ "fielato" (en la<br />
hispana). Ĝi rilatas al la nomo, kiu antaŭe ricevis, en Hispanujo, la<br />
urbajn impostojn pri komercaj trafikoj.<br />
<br />
2) La dua termino rilatas al fama ribelo, kiu okazis en Barcelono en 1843.<br />
Ambaŭ kataluna kaj hispana uzas la saman vorton por aludi ĝin: "Jamancia",<br />
aŭ ankaŭ "Camancia". La origino de ĉi tiu vorto estas en la cigana lingvo:<br />
"khamar" = manĝi.</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Vi demandis pri la traduko de du tre specifaj esprimoj katalunaj. La konstato, <br />
ke vi ne trovis ĝis nun tradukon en Esperanton, verŝajne devenas de la fakto, <br />
ke ili ĝis nun ne ekzistas, same kiel verŝajne ne ekzistas tradukoj en la plej <br />
multaj aliaj lingvoj.<br />
<br>Kompreneble vi povas la du esprimojn Esperantigi - verŝajne al "buroto" kaj <br />
"Ĥamancio" -, kaj en la ĝusta kunteksto tio povas esti utila kaj komprenebla, <br />
nome kiam vi moviĝas en loka kataluna aŭ faka medio.<br />
Tamen, por homoj, kiuj ne konas la specifan kulturan-historian fonon de tiuj <br />
nocioj, la esprimoj restos nekompreneblaj (samkiel multaj aliaj fakvortoj en <br />
eksterfaka kunteksto).<br />
<br>Por solvi tiun problemon, la Konsultejo povas rekomendi al vi du solvojn:<br />
<br>-Vi povas, uzante la Esperantigitajn esprimojn la unuan fojon, klarigi, kion <br />
ili pli-malpli signifas, same kiel vi faris en via demando. Ĉe la propra nomo <br />
"Jamancia" tio estas la ununura senchava solvo.<br />
<br>-Vi povas aldone en la okazo de "burot" uzi pli ĝeneralan, facile kompreneblan <br />
terminon, ekz. "akcizisto, varimpostoficisto" (aŭ simile) kaj aŭ aldone <br />
klarigi, ke temas pri iu specifa tipo de tia oficisto, aŭ rezigni pri la <br />
specifo, se ĝi ne estas bezonata.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
<br />
=== La formo post "inkluzive" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 9an de Aŭgusto 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-07-29]<br />
Kio estas la ĝusta frazo:<br />
1. Miaj amikoj inkluzive mian hundon estas vegetaranoj. <br />
2. Miaj amikoj inkluzive mia hundo estas vegetaranoj. <br />
3. Miaj amikoj inkluzive de mia hundo estas vegetaranoj. <br />
Alivorte, ĉu "inkluzive" postulas la akuzativon, aŭ preferinde "de", <br />
aŭ ĉu oni rajtas tutsimple konsideri ĝin kiel alia formo de "kaj", <br />
kaj uzi la nominativon?</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La frazoj "Miaj amikoj inkluzive mian hundon estas vegetaranoj" <br />
kaj "Miaj amikoj inkluzive de mia hundo estas vegetaranoj" estas <br />
gramatike ĝustaj, sed ne "Miaj amikoj inkluzive mia hundo estas <br />
vegetaranoj", ĉar male al "kaj" aŭ "aŭ", "inkluzive" ne havas la <br />
kapablon ligi samrangajn frazpartojn, kaj, male al "ankaŭ" aŭ <br />
"precipe", ĝi ne povas modifi samrangajn enŝovojn.<br />
La prepozicio "de" servas por ligi la vorton "inkluzive" <br />
kun "mia hundo". La fleksebleco de Esperanto permesas <br />
ankaŭ uzi la akuzativon anstataŭ la prepozicia vortgrupo.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
=== Uzo de "si" kun kun la 1a kaj 2a personoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 29an de Julio 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-07-16]<br />
Mi legis en PMEG jenan:<br />
"si ≈ la sama persono kiel la subjekto, se tiu ne estas mi, ni aŭ vi (aŭ<br />
ci)". https://bertilow.com/pmeg/gramatiko/pronomoj/personaj.html<br />
Ĉu tio signifas, ke oni ne diru, ekzemple, "mi vidis sin en spegulo", "ni<br />
helpis sin mem", "vi diris al si" ktp.?<br />
Kio ja estas la kaŭzo de tia miaopinie stranga kaj vana mallarĝigo de la<br />
uzo de la pronomo "si"?</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
lingvoj, kiuj havas refleksivan pronomon, ne ĉiam uzas ĝin laŭ la samaj<br />
reguloj. La uzado de Esperanto, kiel ni trovas ĝin en la Fundamenta<br />
Ekzercaro, ĉe la bonaj aŭtoroj kaj sekve en la gramatikoj (ekzistas ankaŭ<br />
Akademia decido el la jaro 1971:<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/refleksivo.html) klare sekvas<br />
la regulon, ke la pronomo "si" (kaj sekve "sia") ne aperas kun la unua aŭ<br />
dua persono, sed nur laŭ tiu signifo, kiun vi nomas "malvasta". Oni tamen<br />
ne povas paroli pri mallarĝigo de la signifo de "si", ĉar ĝi neniam havis<br />
alian, pli vastan signifon.<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
<br />
=== La vorto "naskonteco" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 7an de Julio 2019 de Kirilo Brosch</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2019-06-08]<br />
Mi trovis frazon "Ŝi estas en la kvara monato de naskonteco." (en la Dua<br />
Libro de‘l Lingvo Internacia, 1888). Do, ĉu oni rajtas, laŭ la reguloj de<br />
Esperanto, uzi la vorton "naskonteca" anstataŭ "graveda"?</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
mallonga respondo:<br />
<br />
La formo "naskonteca" ĝenerale konformas al la reguloj de Esperanto, tamen<br />
la Lingva Konsultejo malkonsilas ĝin uzi anstataŭ la kutima "graveda".<br />
<br />
<br />
Detala respondo:<br />
<br />
Se oni volas uzi "naskonteca" anstataŭ "graveda", oni devas konsideri tri<br />
aspektojn: 1) la historian, 2) la vortfaradan kaj 3) la pragmatikan.<br />
<br />
1) Zamenhof uzis "naskonteco", ĉar la vorto "gravedeco" en 1888 ankoraŭ ne<br />
ekzistis (ĝi aperis unu jaron poste). Oni ne forgesu, ke la Dua Libro estas<br />
dokumento el frua tempo, kiam Esperanto ankoraŭ ne havis sian definitivan<br />
formon kaj malhavis multajn vortojn hodiaŭ kutimajn. Zamenhof neniam plu<br />
uzis "naskonteco", kaj ŝajne ankaŭ neniu alia. Reekuzi tiun esprimon do ne<br />
kontribuus al la unueco de la lingvo.<br />
<br />
2) Ne estas tute klare, ĉu la adjektivo rilatanta al "naskonteco" (la<br />
kvalito de iu, kiu naskos) estu "naskonteca" aŭ "naskonta". La dua estus la<br />
pli kutima, do atendebla formo (kp. "estonta → estonteco"), la unua tamen<br />
estus pravigebla per analogio al "respondeco → respondeca", kie -ec- markas<br />
iom specialan signifon. Do restas necerteco.<br />
<br />
3) Ĉar hodiaŭ la kutima vorto por esprimi la staton de gravedeco estas la<br />
Fundamenta "graveda", iu uzo de la vorto "naskont(ec)a" verŝajne povus<br />
neintence kaŭzi konfuzon, ĉar la aŭskultanto supozus, ke la parolanto celas<br />
ion pli specifan aŭ alian ol "ordinaran" gravedecon. Kaj en tiu okazo alia<br />
interpreto estus tiom pli verŝajna, ĉar la futura participo, kvankam teorie<br />
rilatigebla al ajna tempo post la referenca tempo, praktike estas uzata por<br />
esprimi intencon aŭ tempon, kiu estas precipe proksima al la referenca<br />
tempo, do ekzemple "Mi estas elironta (post momento)" – "Mi eliros (iam)".<br />
Tial dirante "Ŝi estas naskont(ec)a" oni supozigus al ordinara aŭskultanto,<br />
ke temas pri baldaŭa fino de la gravedeco (Ŝi estas jam longe graveda kaj<br />
tial baldaŭ naskonta). Do eĉ se la vorto konformus al la reguloj de la<br />
lingvo, praktike ĝi povus kaŭzi miskomprenon.<br />
<br />
<br />
Kun afablaj salutoj<br />
Kirilo Brosch<br />
—–- <br />
Cyril Robert Brosch<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
=== Esperantigo de la finna urbonomo "Lahti" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 26an de Septembro 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2018-08-10]<br />
La venontjara Universala Kongreso okazos en urbo en Finnlando.<br />
Ĉi tiu urbo havas en la finna la nomon "Lahti". Mi plurfoje vidis<br />
homojn esperantigi ĉi tiun nomon kiel "Lahtio": ekzemple, dum<br />
la lasta Universala Kongreso en Lisbono, sed mi ne komprenas<br />
kiel oni elparolu tiun esperantigon. Mi ne povas pensi pri alia<br />
vorto, kiu enhavas silabon, kiu finiĝas per la konsonanto "h".<br />
Ĉu vorto en Esperanto povas enhavi silabon, kiu finiĝas per<br />
tiu konsonanto?<br />
<br />
Kiam mi aŭdis aliajn homojn elparoli la vorton, mi ĉiam klare<br />
aŭdas "Laĥtio" aŭ kelkfoje eĉ "Latio". En la anglalingva Vikipedio,<br />
la artikolo pri tiu ĉi urbo klarigas, ke en la finna oni elparolu<br />
ĉi tiun vorton kiel [ˈlɑxti] (pli-malpli: laĥti). Kiu esperantigo<br />
estas rekomendinda kaj uzinda? Ĉu la esperantigo "Lahtio"<br />
estas bonstila aŭ ĉu oni prefere aldonu ĉapelon?<br />
<br />
Mi petas publikigon de mia demando kaj de via respondo,<br />
kiun mi jam antaŭĝojas.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La formo ”Lahtio” estis interkonsentita inter la estraro<br />
de EAF kaj funkciuloj de UEA post kelka diskuto. Oni<br />
uzos ĝin en ĉia kongresa informado, do la rekomendo<br />
de iu ajn alia formo kreus konfuzon.<br />
<br />
Ambaŭ finnaj akademianoj plene subtenas tiun ĉi formon.<br />
Tio estas klara atesto, ke ĝin favoras kompetentaj<br />
esperantistoj el la lingva regno de la koncerna loknomo.<br />
<br />
Certe /h/ en tia pozicio estas nekutima en Esperanto,<br />
tamen menciindas, ke oni delonge uzas la formon "Tehrano"<br />
por esperantigi la nomon de la irana ĉefurbo. Tian formon<br />
allasas ankaŭ Plena Ilustrita Vortaro, kiu enhavas kapvorton<br />
"Teh(e)rano". La formo "Tehrano" enhavas la "h" fine de la<br />
unua silabo. Tio montras, ke la esperantigo "Lahtio" ne<br />
estas unika tiurilate kaj ke, ĝenerale, en esperantigo de<br />
propraj nomoj, iom nekutima sonkombino estas akceptebla<br />
kompromiso inter rekoneblo kaj oportuna prononceblo.<br />
<br />
Konklude, ni rekomendas resti ĉe la esperantigo "Lahtio",<br />
kiun jam uzas multaj informiloj pri la venontjara UK.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
=== La vorto "akademia" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 7an de Septembro 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2018-08-23]<br />
Jam delonge mi observas en la parola komunikado en<br />
Esperanto, ke oni uzas la adjektivon „akademia“<br />
(verŝajne sub la influo de la angla) en la senco<br />
„scienca“.<br />
<br />
Tio, laŭ mi, ne estas konforma al la difino de tiu vorto<br />
en PIV. La unuan skriban uzon el la plumo de elstaraj<br />
aŭ (por mi) lingve ekzemplodonaj parolantoj mi nun<br />
trovis sur la kovrilo de la festlibro por Ulrich Lins:<br />
„Okupiĝante pri la akademia interŝanĝo inter<br />
Germanio kaj aliaj lando […] D-ro Lins aktivadis […]“<br />
<br />
Mia demando estas, ĉu la Akademio de Esperanto<br />
intertempe akceptas aŭ eble eĉ rekomendas la uzon<br />
de la vorto „akademia“ en tiu plilarĝigita senco.<br />
<br />
Koran antaŭdankon pro via respondo!</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideanino,<br />
<br />
Ni plene konsentas kun vi: tiu ĉi vasta signifo ne kongruas kun la tradicia ĝisnuna signifo de la vortoj "akademio" kaj "akademia" en Esperanto.<br />
<br />
Ĝi sendube estas rezulto de influo de la anglalingvaj vortoj "academia" kaj "academic", eventuale pere de aliaj lingvoj, kiuj absorbis tiujn ĉi anglaĵojn.<br />
<br />
Ni opinias, ke en Esperanto estas prudente rezisti tian signifo-ŝanĝon, kiu forviŝas gravan senco-distingon kaj atencas kontinuecon kaj sistemecon de Esperanto sen alporti ian ajn lingvan avantaĝon.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br><br />
<br />
=== Lunaskado kaj parencaj nocioj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 7an de Julio 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2018-03-20]<br />
Kiel oni esperantigu la anglajn esprimojn "surrogate mother"<br />
kaj "egg donor"?<br />
<br />
Bonvolu noti ankaŭ jenajn rilatajn nociojn:<br />
<br />
"traditional surrogacy" - ĉe ĉi tiu procedo, virino konsentas gravediĝi<br />
uzante sian ovolon kaj la spermon de viro (ĝenerale per artefarita<br />
fekundigo); la bebo estos do biologie ŝia kaj de la viro. Naskinte la<br />
bebon, ŝi fordonas ĝin al la "intended parents".<br />
<br />
"gestational surrogacy" - ĉe ĉi tiu procedo, virino konsentas gravediĝi<br />
uzante jam kreitan embrion; la bebo do tute ne estas biologie ŝia.<br />
Naskinte la bebon, ŝi fordonas ĝin al la "intended parents".<br />
<br />
"surrogate mother" estas la virino, kiu konsentis al iu el ĉi tiuj<br />
procedoj.<br />
<br />
<br />
Mi rimarkigu tamen la jenajn aferojn:<br />
<br />
"intended parents" (ĉu "celitaj gepatroj" taŭgas?) ne nepre estas la<br />
biologiaj gepatroj de la bebo: eble ili ambaŭ ja estas, eble nur unu el<br />
ili, aŭ eĉ eble (kvankam malverŝajne) neniu el ili. Ankaŭ eblas, ke<br />
estas nur unu "intended parent".<br />
<br />
La plej grava afero por taksi virinon "surrogate" estas tio, ke ŝi<br />
konsentis gravediĝi por alia(j) gepatro(j); virino kiu gravediĝas kaj<br />
poste interkonsentas fordoni sian bebon al aliaj gepatroj ne estas<br />
"surrogate mother".</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La plej taŭga esperantigo de "intended parents" ŝajnas al ni<br />
"juraj gepatroj", nomataj tiel en la kunteksto de kontrakta<br />
gravedeco kontraste kun naturaj, genaj gepatroj.<br />
Antaŭ la nasko, la juraj gepatroj nomeblas "estontaj juraj<br />
gepatroj".<br />
<br />
La esperantigo "ovoldonantino" ŝajnas al ni taŭga<br />
esperantigo de la angla esprimo "egg donor".<br />
Anstataŭ la neoficiala, faklingva radiko "ovol-",<br />
eblus uzi ankaŭ la formon "ovoĉel-".<br />
<br />
Rilate la terminon "surrogate mother", notindas, ke uzi<br />
la vorton "patrino" por iu, kiu laŭplane ne funkcios kiel<br />
patrino postnaske, ŝajnas neoportune.<br />
<br />
Pli taŭgaj esprimoj estus, laŭ ni, "lu-naskantino" aŭ<br />
"(laŭ)kontrakta naskantino"; en taŭga kunteksto, oni<br />
povus diri neformale "anstataŭa naskantino" (kaj,<br />
laŭbezone, "-intino"/"-ontino").<br />
<br />
La terminoj "traditional surrogacy" kaj "gestational<br />
surrogacy" ŝajnas al ni, eĉ en la angla lingvo, speco<br />
de fakaj slangaĵoj, kiuj ne estas senpere kompreneblaj<br />
kaj sufiĉe internaciaj por pli-malpli laŭvorte traduki ilin.<br />
Tial por komprenebleco, oni uzu iom detalajn priskribajn<br />
esprimojn kiel "lu-naski uzante propran ovolon",<br />
"lu-naski uzante enplantitan embrion" ks.<br />
<br />
Notindas ankaŭ, ke la jura situacio kaj opinioj<br />
pri moraleco de tiaj proceduroj varias laŭ landoj kaj<br />
kulturoj, oni do aparte klare esprimu sin, celante<br />
internacian publikon, kiel normale okazas en Esperanto.<br />
La esence metafora uzado de la internacia vorto<br />
"surogato" ne ŝajnas al ni taŭga en tiu ĉi delikata afero.<br />
<br />
P.S. Signifan prokraston de la respondo al via demando<br />
kaŭzis nerilata (kaj neatendita!) verva diskuto pri tio,<br />
ĉu en la vorto "ovoldonant-in-o" la sufikso -in- nepre<br />
necesas aŭ estas ellasebla, kaj ĉu oni povu samsence<br />
uzi la vorton "ovoldonanto" (aŭ la esprimon "donanto<br />
de ovoĉelo").<br />
<br />
Kelkaj el ni firme opinias, ke ĝuste en tia kunteksto (kie<br />
povas temi nur pri ino) ellaso de la sufikso -in- estas<br />
neakceptebla/misgvida kaj rompas la lingvan tradicion,<br />
dum kelkaj aliaj opinias, ke evoluo de Esperanto jam<br />
atingis la stadion, kiam tio iĝis akceptebla eĉ en tia<br />
(do, esence, en ia ajn) kunteksto.<br />
<br />
Ambaŭflanke la opinioj ŝajnas tiom fortaj, ke ni dume<br />
ne vidas alian manieron trovi konvinkan solvon ol atendi<br />
por vidi, kiun vidpunkton efektive elektos nia lingva<br />
komunumo kiel tuto.<br />
<br />
Tamen, ĉar nia respondo al via demando principe ne<br />
dependas de la rezulto de ĉi tiu diskuto, ni limigas nin<br />
per tiu ĉi komento, por klare konstati: kiun ajn el la du<br />
vidpunktoj vi preferas, vi trovos akademianojn, kiuj<br />
konsentas kun vi kaj aliajn, kiuj malkonsentas <br />
<br />
Do, sen plia tempoperdo, jen, finfine, la respondo<br />
de la Lingva Konsultejo al via demando.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
=== Kio estas la nova nomo de Svazilando?===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 7an de Julio 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2018-05-18]<br />
Kio estas la nova nomo de Svazilando?<br />
<br />
Svazilando aŭ Svaziio aŭ Svaziujo (Umbuso weSwatini<br />
en la svazia) estas ŝtato en suda Afriko kun ĉefurbo<br />
Mbabano.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
En sia decido pri landnomoj (2009), la Akademio de<br />
Esperanto rekomendis uzi la formon "Svazilando" kiel<br />
preferindan nomon de tiu ĉi lando en Esperanto:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/index.html<br />
<br />
Laŭ ni, tiu ĉi rekomendo plu estas tute taŭga kaj neniel<br />
ŝanĝinda.<br />
<br />
Cetere, ne estas trafe diri, ke oni ŝanĝis la nomon de la<br />
lando, aŭ paroli pri la "nova" nomo.<br />
<br />
La reĝo decidis nur, ke en la angla lingvo, kiu estas<br />
la dua oficiala lingvo de Svazilando, oni ekde nun<br />
uzu la svazian nomon senŝanĝe anstataŭ traduki ĝin.<br />
<br />
Oni ŝanĝis nur la anglalingvan formon de tiu nomo.<br />
La svazia nomo estas plu la sama, kaj same oficiala<br />
kiel la nomo anglalingva.<br />
<br />
Tamen tiu svazia nomo signifas simple "la lando de<br />
svazioj", kaj sekve "Svazilando" estas tute taŭga<br />
Esperanta formo.<br />
<br />
Kompreneble ankaŭ "Svaziujo" kaj "Svaziio" estas<br />
uzeblaj alternativoj, sed la Akademio rekomendas<br />
unuavice la formon "Svazilando", simile al tio, kiel<br />
ĝi faras pri "Svislando", "Pollando" kaj pri kelkaj<br />
aliaj landnomoj.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
=== Pri 'k' kaj 'ĥ' ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 2an de Marto 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2017-09-23]<br />
<br />
Estimataj akademianoj,<br />
<br />
Mi turnas min al vi pri la jena scivolaĵo.<br />
Ekde mia esperantiĝo antaŭ du jaroj, mi renkontis vortojn uzatajn jen kun ĥo, jen kun ko.<br />
<br />
Multon mi rekonas el la ĉeĥa lingvo, kie ĥo estas normale uzata. En Esperanto ambaŭ formoj ŝajnas esti akceptataj, <br />
kaj oni povas ilin trovi kune en la Akademia Vortaro (ĥemio kaj kemio, arĥeologio kaj arkeologio, arĥaismo kaj <br />
arkaismo).<br />
<br />
Foje mi vidas pli novajn vortojn, kies ĥoaj formoj estas foje uzataj kaj troveblas ankaŭ en aliaj naciaj lingvoj. <br />
Tamen, serĉante la akademian vortaron, mi trovas nur la koajn formojn. Jen kelkaj ekzemploj (kune kun la koncernaj <br />
fontoj):<br />
<br />
Ĥloro (ReVo)<br />
Ĥromosomo (ReVo)<br />
Sĥemo (Gramatiko de Esperanto, M. Malovec, 1999)<br />
<br />
Ĉu vi malrekomendus la uzon de tiuj ĉi vortoj, aŭ ĉu ili estas akcepteblaj?<br />
<br />
La Akademio ja oficialigis koajn vortojn malgraŭ la longa ĉeesto de ĥoaj variaĵoj (ekzemple, arĥaismo, ĥemio). <br />
Ĉu oni povas uzi la ĥoajn variaĵojn kun la sama taŭgeco kiel la oficialigitaj koaj?<br />
<br />
Aldone, unu samideano diris al mi, ke tia agado estus kontraŭ-fundamenta. Ĉu tio estas vera? <br />
Se jes, ĉu tio ne validas ankaŭ pri la nun oficialaj koaj variaĵoj?</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Dankon pro via tre interesa kaj utila demando, kiu igas nin kunmeti sufiĉe da koncernaj informoj en unu loko kaj per tio, espereble, igi la aferon pli klara!<br />
<br />
Unue, akceptu nian komplimenton pri la evidenta kaj impona progreso en via lingvoposedo en nur du jaroj!<br />
<br />
Nin impresas ankaŭ tio, ke vi, tiel frue en via esperantisteco, rimarkis kaj ekesploris la nekoherecon, kiun granda parto de la lingvanaro ne rimarkas aŭ ignoras.<br />
<br />
<br />
''Ni komencu per skizo pri la historio de la fenomeno, kiun vi rimarkis.''<br />
<br />
<br />
En la komencaj jaroj de publika disvastiĝo de Esperanto la litero ĥo estis tute nature akceptata kaj uzata.<br />
<br />
Granda plimulto de la tiamaj uzantoj sendube perceptis ĝin natura rimedo por konservi rekoneblon de internaciaj vortoj bazitaj sur antikvaj aŭ mezepokaj grekaj vortoj kaj morfemoj, kiujn la tiamaj rapide evoluantaj sciencoj kaj teĥnologio abunde uzis por krei novajn terminojn.<br />
<br />
Tiu ĉi litero estas natura ankaŭ por esperantistoj, kies unua lingvo estas rusa, pola kaj aliaj slavaj, germana (kaj kelkaj aliaj ĝermanaj), hebrea, araba, persa, ĉina k.a.<br />
<br />
Eĉ en la lingvoj angla kaj franca (kaj aliaj latinidaj) al tiu litero ekvivalentas literkombino "ch", kiu en multaj pruntitaj vortoj konvencie servas por indiki grekan, germanan, rusan, hebrean, gaelan ekvivalenton de la esperanta [ĥ].<br />
<br />
Tamen iam en la evoluo de Esperantaj lingvo kaj komunumo, post la eklipso de periodo "rusa" per la periodo "franca", la litero kaj la sono "ĥ" rimarkeble malfavoriĝis.<br />
<br />
Ne estas tute klare, kio plej efikis tion - ĉu nekutima kaj tipografie maloportuna aspekto de la litero "ĥ", aŭ tio, ke ĝi ne ekzistas en la baza "latina" kaj aliaj konataj alfabetoj kaj do ne ŝajnas sufiĉe "internacia", aŭ tio, ke ĝi estas malfacile kaj konfuze prononcebla por franclingvanoj (kaj iuj aliaj) aŭ relativa malofteco de tiu ĉi litero.<br />
<br />
Tamen estas klare, ke iuj el tiuj faktoroj (aŭ ĉiuj kune) iom post iom kondukis al la eksmodiĝo de la litero ĥo: eksmodiĝo, laŭ ni, nur provizora, sed kun daŭro de kelkdek jaroj.<br />
<br />
Dum la periodo de malfavoro okazis provoj anstataŭigi kelkajn esperantajn vortojn kun "ĥ" per vortoj, kiuj ne havas tiun literon: ekzemple, "kaoso" anstataŭ "ĥaoso", "koruso" anstataŭ "ĥoro" ktp.<br />
<br />
Oni provis ope transformi tutan grupon da gravaj vortoj kun "ĥ", nome tiujn, kiuj enhavas la kombinon "rĥ" (arĥaismo, arĥitekturo, anarĥio ktp) sub la preteksto, ke tiu ĉi literkombino estas malfacilega por franclingvanoj, kiuj prononcas "r" en multaj pozicioj tre simile al la Esperanta sono [ĥ], kio efektive kreas malfacile prononceblan kaj malfacile distingeblan sonkombinon [ĥĥ].<br />
<br />
Ĉar multaj el la koncernaj Esperantaj vortoj apartenas al la (tiutempe jam netuŝebla) Fundamento de Esperanto, tiamaj (kaj nunaj!) akademianoj ne povas proponi anstataŭigon.<br />
<br />
Tamen en la koncerna akademia decido aperis permeso paralele kun rĥ-formoj (arĥaismo, arĥitekturo, monarĥo ktp) uzi rk-formojn (arkaismo, arkitekturo, monarko ktp).<br />
<br />
Pli-malpli paralele okazis oficialigo de la k-variaĵoj de fundamentaj kaj jam oficialaj ĥ-vortoj, samtempa oficialigo de ambaŭ variaĵoj de ĥ-vortoj (kun "ĥ" kaj "k") kaj eĉ oficialigo de nur k-variaĵo (psikologo, psikologio, anaĥronismo).<br />
<br />
Tio daŭris niaimprese ĝis la mezo aŭ fino de 1980aj jaroj (kvankam oni povas diskuti pri tiu ĉi takso), kiam komenciĝis pli kaj pli intensa reago kontraŭ la k-igado de ĥ-vortoj.<br />
<br />
Nuntempe la obseda strebo eviti la literon kaj sonon "ĥ" siavice iĝis eksmoda, tamen ĝi lasis multajn spurojn en vortaroj, dokumentoj de la Akademio kaj en la vortuzado asimilita de la lingvanoj.<br />
<br />
Ekzemple, la formoj "teĥniko" kaj "tekniko" estis samtempe oficialigitaj per la 3a Oficiala Aldono [3OA] al la Universala Vortaro, kaj tiel ili estas prezentitaj en la reta Akademia Vortaro.<br />
<br />
Tamen, se oni konsultas la retan version de PIV, oni trovas la kapvorton "tekniko", dum la formo "teĥniko" eĉ ne estas menciita. Esence do, ĉi-rilate eĉ la plej popularaj vortaroj ne estas fidindaj.<br />
<br />
Estas notinde, ke la distingo inter "ĥ" kaj "k" gravas por scienca nomenklaturo, ĉar ĝi povas ludi sencodistingan<br />
rolon inter la vortoj derivitaj de la grekaj " χ" kaj "κ" kaj tiel alporti etimologian rekoneblon kaj plian internaciecon.<br />
<br />
Ekzemple,<br />
<br />
χολή [ĥole] = galo: ĥolato, ĥoleata acido, ĥolecisto, ĥoledoĥo, ĥolesterolo ktp;<br />
<br />
κóλλα [kolla] = gluaĵo: kolageno, kolodio, kolofono, kolojdo, kolostro ktp.<br />
<br />
La greka χαλκός (ĥalko-) estas kupro, tute senrilata al la latindevena "kalko" (latine, "calx"); ĥalkolitiko estas kupra-ŝtona epoko, ne kalka-ŝtona (kiel pensigus "kalkolitiko"). La ĥalkogenoj aludas la kupran ercon, ĉar la ĥalkogenidojn oni trovas en metalaj ercoj (interalie en la kupra); la asociaĵo kun la kalcia karbonato, kiun kreas "kalkogeno", estas misgvida.<br />
<br />
Ĥoreo estas la malsano "chorea" (latine); "koreo" estas genta nomo.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke ni ne insistas pri la aparta graveco de ĝuste tiuj ĉi ekzemploj, sed pri la principa sencodistinga valoro de apartigo de ĥo kaj ko.<br />
<br />
<br />
''La rezulto estas sufiĉe ĥaosa, kiam samtempe ekzistas''<br />
<br />
<br />
- vortoj, kiujn oni uzas senkondiĉe kun ĥo: ekzemple, fundamenta "ĥolero" (ĉar la fundamenta "kolero" jam havas tute alian sencon), "ĉeĥo" (pro la jam ekzistanta oficiala [1OA] "ĉeko"), fundamenta "eĥo" (ĉar "eko" estus homonimimo de derivaĵo de la fundamenta morfemo "ek"), fundamenta "ĥimero", Ĥamo (biblia nomo), Psiĥo (el greka mitologio) ktp;<br />
<br />
- vortoj, kiujn oni uzas preskaŭ ĉiam kun ko (kvankam, etimologie, ĥ-formo estus tute natura): "karaktero" (eble pro tio, ke la franca vorto "caractère" ne konservis historian ekvivalenton de "ĥ", malkiel vortoj alilingvaj, ekzemple, rusa kaj angla); "psikologo" kaj "psikologio" (ambaŭ oficialigitaj per la 2a OA), "skemo" kaj "kloro" (ambaŭ oficialigitaj per la 4a OA), kiujn vi menciis ktp;<br />
<br />
- vortoj, kiujn iuj uzas kun ĥo, aliaj kun ko: ĥemio/kemio, teĥniko/tekniko, meĥanismo/mekanismo ktp;<br />
<br />
- ĥ-vortoj, kiuj ekhavis paralelan k-formon, tamen kun plia diferenco (ĥoro/koruso).<br />
<br />
<br />
''Cetere, la stato de oficialeco de tiuj paroj, kiuj ja ekzistas paralele, estas kaprica kaj unuavide arbitra:''<br />
<br />
<br />
"ĥemio" estas fundamenta,<br />
"kemio" - oficialigita signife poste [8OA];<br />
<br />
"ĥaoso" estas fundamenta,<br />
"kaoso" - neoficiala;<br />
<br />
"ĥoro" estas fundamenta,<br />
"koruso" - neoficiala;<br />
<br />
"psikologo" estas oficiala [2OA],<br />
"psiĥologo" - ĝis nun ne oficialigita;<br />
kaj same pri "psikologio"/"psiĥologio"<br />
<br />
ktp.<br />
<br />
<br />
''Kiel konscia lingvano uzu tiujn vortojn?''<br />
<br />
<br />
Eblas kelkaj pli-malpli logikaj sintenoj:<br />
<br />
(A) Ĉiam uzi ĥ-formon, kiam eblas.<br />
<br />
Tiu ĉi sinteno iĝas iom post iom pli populara en la lastaj ĉ 30 jaroj. Ĝia avantaĝo estas, ke plejparto de fundamentaj formoj estas ĥ-formoj.<br />
<br />
Estas notinde, ke ne ĉiam eblas blinde sekvi la etimologian indikon. Kiel jam estas menciite, la vorto "karaktero" estas oficiala, dum "ĥaraktero" estas neoficiala kaj malofte renkontata. Ne estas klare, kion oni faru kun "psiĥo-vortoj" (tamen notindas, ke la sola koncerna fakulo-esperantisto, kiun ni konas, nomas sin "psiĥolingvisto", sed ne "psikolingvisto").<br />
<br />
Necesas do esti iom singarda kaj atenta pri kelkaj periferiaj detaloj. Tamen se la lingva komunumo ĝenerale aŭ la Akademio unuecigus tiudirekte la uzadon kaj la nunan staton de oficialigo de la koncernaj vortoj, tia sinteno iĝus tre facila.<br />
<br />
(B) Ĉiam uzi k-formon, kiam eblas.<br />
<br />
Tiu ĉi sinteno, niaimprese, ĉiam pli eksmodiĝas. Eble eĉ pli grave, ĝi kondukas al amasa malprefero de fundamentaj radikoj, kio, verŝajne, estas neakceptebla al plejmulto de konsciencaj lingvanoj - inter ili, speciale akademianoj.<br />
<br />
Havi tian sintenon tute konsekvence ne eblas, ĉar kelkaj ĥ-vortoj ne havas (kaj konjekteble jam neniam ekhavos) paralelan k-formon (bv vidi ĉi-supre);<br />
<br />
(C) Por ĉiu individua vorto elekti la formon, kiu estas plej konvena laŭ certa logiko/strategio.<br />
<br />
Tiu ĉi estas eble la plej nuancita sinteno, tamen, unue, ĝi estas ankaŭ la plej malfacila (ĉar necesas aparte parkerigi la elekton por ĉiu vorto), kaj, due, ankoraŭ ne ekzistas komune akceptita strategio aŭ sufiĉe plena listo de preferindaj formoj por ĉiuj radikoj: prepari tiujn estas tasko malfacila, konsiderante, ke diversaĝaj kaj diverstempe esperantistiĝintaj lingvanoj asimilis la uzadon tipan por diversaj fazoj de la kontraŭ-ĥoa tajdo kaj ke reviziado de propra lingvouzo, vorto post vorto, estas afero pena kaj malfacila.<br />
<br />
<br />
''Kion povus fari la Akademio de Esperanto?''<br />
<br />
Ĉu la Akademio povus iel plibonigi la situacion per prudentaj kaj pesitaj rekomendoj? Principe, jes.<br />
<br />
La Lingva Konsultejo transdonas la rezultojn de sia analizado de la afero al la Sekcio pri Ĝenerala Vortaro de la Akademio, kiu plu studos tiun ĉi aferon kun la celo eventuale aperigi novan rekomendon aŭ almenaŭ publikan klarigon, por instigi la esperantistojn fari konscian elekton de informitoj anstataŭ ensorbi hazardan kaj nekonsekvencan uzadon.<br />
<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Kompleksa esprimo de reciprokeco ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 22an de Januaro 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2017-12-07]<br />
<br />
Kiel vi esperantigus la sekvan anglalingvan frazon?<br />
<br />
''We have never been to each other's country.''<br />
<br />
Dankon pro via helpo!</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
''Neniu el ni iam vizitis la landon de la alia.''<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri la vorto "selekto" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 22an de Januaro 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2017-12-23]<br />
<br />
Laŭ NPIV, "selekto" indikas nur ian genetikan elekton/apartigon aŭ nur teknikan elekton de frekvencondoj; male, mi vidis plurfoje "selektrespondo" kiam oni faras krucon sur la elektita respondo, antaŭselekto kiam oni el amaso elektas areton, el kiu poste oni elektas unu; selekto kiam oni kunigas teamon el multaj kandidatoj.<br />
<br />
Mi vin demandas, ĉu "selekto" estas ĝusta en tiuj okazoj, aŭ ĉu oni devas uzi ĉiam nur "elekto".<br />
<br />
Dankon pro la konsilo!</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La detala pridiskutado de tio, kiu(j)n senco(j)n la membroj de la Lingva Konsultejo atribuas al la vortoj "selekti" aŭ "selekto" evidentigis, ke temas pri tuta spektro da sencoj parencaj al diversaj sencoj de la verboj "(antaŭ)elekti", "filtri", "apartigi", "distingi", "determini", "nomumi" k.a.<br />
<br />
Plej ofte menciitaj estis la sencoj, kiuj aperas en la evolu-teoria termino "natura selekto", agrikultura "selektado", anticipa elektado de kandidatoj por dungado, por sporta teamo aŭ elekto-kampanjo, "selektado" de varoj (ekzemple, vinoj) por proponi al kliento liston de plej taŭgaj rekomendindaĵoj.<br />
<br />
Estas notinde, ke diversaj konsultejanoj opinias pli utilaj kaj konserveblaj malsamajn sencojn - probable, pro la influo de siaj fortaj lingvoj kaj pro aliaj faktoroj. Ne estas klare eĉ tio, ĉu la uzado de la verbo "selekti" implicas ĉefe elekton de io plej taŭga aŭ ne.<br />
<br />
Post iom vigla diskuto pri tio, kio povus esti koncepte kohera kerna senco de tiu ĉi verbo, tiel, ke ĝi servu utilan sencodistingan semantikan funkcion, evidentiĝis, ke eĉ pri tio ne ekzistas komuna aŭ nature akordigebla interkonsento.<br />
<br />
Kelkaj konsultejanoj emfaze asertis, ke ili entute ne vidas bezonon uzi tian kroman radikon, ĉar, laŭ ili, tute sufiĉas la verbo "elekti" kaj, laŭbezone, aliaj kutimaj esprimoj. Neniu energie oponis tiun ĉi vidpunkton.<br />
<br />
Ni do ne vidas tendencon uzi la radikon "selekt-" en klara, kohera, sencodistinga maniero, kiu povus nature igi ĝin parto de la ĝenerala vortaro de Esperanto en koncepte klara rekomendinda senco. Male, tiu ĉi radiko plej verŝajne estus por multaj ŝajnamiko ("falsa amiko"), miskomprenota kaj misuzota pro malsimilaj sencoj de tiu ĉi "internacia" vorto en diversaj lingvoj.<br />
<br />
Konforme al la mandato de la Lingva Konsultejo, tiu ĉi respondo ne estu interpretebla kiel iaspeca kategoria verdikto. Se, ekzemple, la sekcio pri ĝenerala vortaro estontece decidos pli profunde studi la uzadon por "selekti" (kion ajn tio signifu! ;) rekomendinda(j)n senco(j)n de la radiko "selekt-", oni ne konsideru tiun ĉi respondon precedenca obstaklo por tiaj studado kaj decido.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Esperantigo de la nocio "rohinĝo" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 11an de Januaro 2018 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2017-12-18]<br />
<br />
La redaktoroj kaj lingvaj reviziantoj de Monato ĝis nun ne venis al komuna starpunkto pri la esperantlingva nomo de tiu popolo:<br />
Rohinjoj-rohingoj-rohinĝoj-rohingjoj ...<br />
<br />
Ĉu la Lingva Konsultejo havas starpunkton ĉi-prie?</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La Lingva Konsultejo prikonsideris kelkajn eblajn esperantigojn (''rohino'', ''rohinjo''''', ''rohingo'', ''rohingjo'', ''rohinĝo'', ''ruajngo''...), inter kiuj du estis klare favorataj: "rohingoj" kaj "rohinĝoj" (neniun el la ceteraj serioze konsideris pli ol unu konsultejano).<br />
<br />
La formo "rohingoj" enhavas ŝajnsufikson "-ing", kio por kelkaj konsultejanoj (sed ne ĉiuj) estas grava malavantaĝo (speciale, ĉar temas pri vorto malofta kaj malbone konata), sed la konsonanto /g/ aŭdeblas en pluraj nacilingvaj tradukoj de la popolnomo.<br />
<br />
La formo "rohinĝoj" sonas kaj aspektas sufiĉe internacie, interalie pro proksimeco al la angla (kaj aliaj lingvoj), sed ĝi konjekteble devenas de la lingvo de popolo je la alia flanko de nuna konflikto.<br />
<br />
La voĉdonado pri la prefero inter tiuj du formoj inter la membroj de la Lingva Konsultejo alportis jenajn rezultojn:<br />
<br />
Por "rohinĝo": 7 voĉoj<br />
Por "rohingo": 5 voĉoj<br />
Sindetenis: 2<br />
<br />
Jam post tio, al ni venis jena raporto de Bertilo Wennergren, konsultejano kaj la aŭtoro de Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko:<br />
<br />
"Mi nun estas en la Junulara Esperanto-Semajno, kie mi interalie aŭskultis prelegon pri sudorient-Aziaj lingvoj de la lingvisto kaj poligloto André Müller, kiu specialiĝis pri tiaj lingvoj. Li parolis interalie pri la Rohinĝa lingvo, nomante ĝin ĝuste tiel. Tio por mi metis finon al la diskuto."<br />
<br />
Do, bazite sur la ĝisnunaj informoj kaj konsideroj je nia dispono, la radiko, kiu plej taŭgas por unuecigi uzadon, estas "rohinĝ-".<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Esperantigo de "lollipop" ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 08an de Novembro 2017 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2017-09-23]<br />
<br />
Ĉu ekzistas en Esperanto vorto por nomi platbombonon, kiun oni tenas per stangeto kaj kiu estas konata en la angla <br />
kiel "lollipop", en Kubo kiel "chambelona" kaj en Hispanio kiel "piruleta"? Ĉu eble "platbombono" aŭ eĉ "lolipopo"?</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La konsultejanoj estas unuecaj en tio, ke ne valoras rekte kopii alilingvan nomon kiel "lolipopo", kiu ne estas senpere komprenebla. Tro facilanima pruntado de alilingvaj vortoj por vasta nombro da neesencaj variaĵoj de ĉiutagaj realaĵoj rapide igus nian lingvon rubejo plena je efemeraj balastaĵoj.<br />
<br />
Inter kelkaj pure esperantaj formoj, kiujn ni renkontis, "lekbombono" ŝajnas la plej taŭga, mallonga kaj elvoka formo, kiun ni rekomendas al vi.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu eblas uzi la vorton ''vokacio''? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 19an de Majo 2017 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2016-04-12]<br />
Estimataj,<br />
<br />
Mia demando:<br />
<br />
Ĉu eblas uzi la vorton “vokacio” anstataŭ “alvokiĝo”; mi legis, ke ĝi estis uzata en la revuo “Dia Regno”.<br />
<br />
Mi antaŭdankas al vi!<br />
Tutkore via!</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Principe, neniu povas malpermesi al vi uzi tiun ĉi vorton. Tamen, se vi demandas, ĉu la Konsultejo de la Akademio<br />
de Esperanto ''rekomendas'' tiun ĉi radikon, tiam mi volas informi vin, ke neniu konsultejano esprimis subtenon por ĝi.<br />
<br />
Ni havas la impreson, ke tiu ĉi vorto ne alportas ian valoron: ĝi ne enkondukas gravan sencodistingon kaj ne estas pli klara<br />
ol la kutimaj vortoj "(al)vok(iĝ)o", "vokiteco" ks. La fakto, ke ĝi estas apenaŭ uzata, eĉ se ĝi eventuale aperis en iu periodaĵo relative ofte, apogas nian opinion.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu adjektivo aŭ adverbo kun frazo? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 14an de Aprilo 2017 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2016-03-25]<br />
<br />
Saluton estimataj!<br />
<br />
Kiu el la jenaj du frazoj estas ĝusta?<br />
<br />
(A) Estas strangA, ke li restis tiom trankvila.<br />
(E) Estas strangE, ke li restis tiom trankvila.<br />
<br />
Mi antaŭdankas vin pro la respondo!</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideanino,<br />
<br />
Ĝusta estas la frazo (E).<br />
<br />
La modelon por la uzado de adverbo en tiaspecaj frazoj diktas la Fundamento de Esperanto, kie, en §7 de la Ekzercaro,<br />
aperas frazo "Resti kun leono estas danĝere", kaj la reala lingvouzado, kiu estas tute stabila kaj sendisputa pri "X-i estas Y-e" kaj "estas X-e, ke ...". Ekzemple, parolturno "estas necese, ke", gramatike identa al via frazo (E), dufoje aperas en la Antaŭparolo al la Fundamento de Esperanto.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Propono pri landnomoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 1an de Marto 2017 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2016-11-15]<br />
<br />
Gekaraj,<br />
<br />
Mi sendas al vi proponon cele al pli logika sistemo de landnomoj.<br />
La nunan nelogikan sistemon bazitan sur naciaj lingvoj mi trovas ĝena.<br />
Bonvolu konsideri mian proponon! Mi scias, ke tiu ĉi listo ankoraŭ<br />
povas esti plibonigita, sed se ĝi instigos al pripensado pri la nuna<br />
sistemo, mi jam estos kontenta. Kaj mi certas, ke esperantistoj<br />
plu plendos kaj eĉ pli terure ĝenos vin ĝis establiĝos pli logika solvo.</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Bedaŭrinde via propono estas nur unu el multegaj similaj<br />
proponoj, kiuj aperadis dum pli ol jarcento, kaj, kiel vi ĵus<br />
demonstris, plu aperadas. Ĉiu proponinto opinias sian<br />
proponon definitiva solvo por raciigi la sistemon de<br />
landnomoj. Tiaj proponoj, eĉ se bonaj en si mem, neniam<br />
estas akceptataj de ĉiuj esperantistoj.<br />
<br />
Estas ekstreme malprobable aŭ eĉ tute maleble, ke via<br />
propono ĝuos pli bonan sorton ol la multaj antaŭaj proponoj,<br />
kiuj ĉiuj malsukcesis. Eĉ se ĝi gajnus kelkajn adeptojn,<br />
ĝi nur aldonus plian tavolon de konfuzo al la jam konfuza<br />
situacio, ĉar iuj homoj aplikus ĝin, dum la plejmulto certe<br />
preferus resti ĉe la jam uzata sistemo.<br />
<br />
Tial ni bedaŭras, ke ni ne povas preni vian proponon en konsideron.<br />
Anstataŭe ni ĝentile konsilas al vi legi la lastan rekomendon de la<br />
Akademio pri la landnomoj, kaj konsekvence apliki ĝin:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/index.html<br />
<br />
En tiu ĉi dokumento vi trovos analizon de la problemo, detalajn<br />
rekomendojn kaj pravigon de la kialoj por ĝuste tiaj rekomendoj.<br />
<br />
Fine, ni volas atentigi vin pri tio, ke la ekzisto-celo de la Lingva<br />
Konsultejo de la Akademio estas respondi demandojn pri la<br />
efektive ekzistanta kaj uzata lingvo, sed ne konsideri proponojn<br />
pri ŝanĝoj, reformoj aŭ plibonigoj. Alivorte, la Lingva Konsultejo<br />
helpas per konsiloj, sed ne faras decidojn.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–- <br />
Alexander Shlafer,<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Interjekcioj, sonimitoj kaj humor-vinjetoj ===<br />
<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 10an de oktobro 2016 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2016.02.08]<br />
<br />
Karaj samideanoj,<br />
<br />
1. Mi ofte komunikas per retaj babilejoj aŭ per mallongaj<br />
mesaĝoj en vatsapo, tvitero aŭ per sms. Oni tie foje<br />
uzas bildetojn (ekzemple de dezegnitaj vizaĝoj) por<br />
komprenigi per kiu emocio oni intencas diri la skribitan.<br />
Tion oni evidente povas uzi ankaŭ en Esperanto.<br />
<br />
2. Krome oni ofte uzas literkombinon por esprimi, ekzemple,<br />
ridon. En la brazil-portugala por tio oni uzas "kkkkkkkkkk",<br />
en la hispana "jejejejeje", en la angla "hehehe", en la<br />
germana aŭ sveda "hahahaha" ktp. Kion oni uzas en<br />
Esperanto? La tradiciaj interjekcioj ho kaj ha ja havas aliajn<br />
signifojn.<br />
<br />
3. Ĉu ie ekzistas superrigardo pri aliaj tiaj esprimoj?<br />
Ekzemple, la angla aŭ germana "blablabla", kio<br />
signifas tro adan kaj eble sensencan paroladon.<br />
</pre><br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
1. La bildetoj, pri kiuj vi parolas, plejparte ne apartenas al<br />
normala lingvaĵo kaj servas kiel apartaj signaj sistemoj<br />
ekster la tradiciaj homaj lingvoj; kutime la samaj<br />
bildetoj estas uzataj per lingvanoj de malsamaj lingvoj.<br />
Tiaj signaj sistemoj apenaŭ havas ian gramatikon en la<br />
kutima senco aŭ normigitan prononcadon. La Akademio<br />
ne okupiĝis pri tiaj sistemoj, kaj estas dubinde, ke estas<br />
dezirinde, ke ĝi oficiale okupiĝu pri ili.<br />
<br />
Tamen estas oportune havi nomojn por iuj el la plej<br />
kutimaj inter tiaj bildetoj. Kelkaj tiaj nomoj estis proponitaj<br />
en la jam klasika Komputada Leksikono de akademiano<br />
(kaj membro de la Lingva Konsultejo) Sergio Pokrovskij:<br />
<br />
- mienvinjeto (emoticon) <BR><br />
http://bertilow.com/div/komputada_leksikono/ME.html#MIENVINJETO <BR><br />
- ridmieno (smiley) = :-), Unikode ☺ <BR><br />
http://bertilow.com/div/komputada_leksikono/RI.html#RIDMIENO <BR><br />
- vemieno, frowney face, ☹ :-( <BR><br />
http://bertilow.com/div/komputada_leksikono/V.html#VEMIENO <BR><br />
- grimac(vinjet)o, wry face, :-/ (tordita buŝo) <BR><br />
http://bertilow.com/div/komputada_leksikono/G.html#GRIMACVINJETO <BR><br />
- palpebrumo ;-) (half-smiley, semi-smiley, winkey face) <BR><br />
http://bertilow.com/div/komputada_leksikono/P.html#PALPEBRUMO <BR><br />
<br />
2. Pri iuj el la literkombinoj de la tipo, kiun vi mencias, ne<br />
estas klare, ĉu ili entute apartenas (aŭ apartenu) al normala<br />
lingvaĵo aŭ servas nur kiel konvenciaj nurskribaj bildigoj.<br />
(Ĉu, ekzemple, la brazila "kkkkkkkkkk", kiun vi citas, entute<br />
estas prononcebla?)<br />
<br />
Tamen multaj aliaj estas aŭ internacie kompreneblaj aŭ<br />
simple jam tradiciiĝintaj sonimitoj aŭ interjekcioj, kaj<br />
ili aperas en Esperantaj lernolibroj kaj vortaroj.<br />
<br />
3. Jes, tiaj superrigardoj de interjekcioj ekzistas.<br />
Unu tia listo aperas en la 17a leciono de la tre populara<br />
"Vojaĝo en Esperanto-lando". Jen ĝi, kompleze de<br />
la aŭtoro, akademiano (kaj membro de la Lingva Konsultejo)<br />
Boris Kolker:<br />
<br />
Interjekcioj estas ekkrioj, kiuj esprimas sentojn. Jen la listo de<br />
multaj interjekcioj: aĉ! (malkontento), a ha! (ekrimarko de io), aĥ!<br />
(forta miro aŭ bedaŭro), aj! (subita sufero aŭ tre viva ĝojo), ba!<br />
(nekredemo), baj... baj... (endormigo de infano), brr! (frostiĝo aŭ<br />
abomeno), ĉit! (silentigo), eh! (alvoko de atento; bedaŭro, riproĉo), e<br />
he! (ekkompreno), ej! (dubeto aŭ milda malaprobo), ek! (alvoko al<br />
komenco de ago), fi! (naŭzo aŭ mallaŭdo), for! (forpelo), fu! (laciĝo),<br />
ha! (ekmiro), ha ha! (kompreno, viva doloro, ironio, rido), ha lo!<br />
(telefona alvoko), he! (alvoko de atento aŭ ironia kontraŭdiro), hej!<br />
(kuraĝigo), hi hi (nerva aŭ knabina rido), hm! (dubo, pripensemo), ho!<br />
(viveco de sento), ho-la! (alvoko de atento), hop! (subita salto), hot!<br />
(antaŭenirigo de ĉevalo), hu! (ektimo aŭ tediĝo), huj! (subita sufero),<br />
hura! (tre viva ĝojo aŭ aprobo), huŝ! (fortimigo de besto), mm!<br />
(pripensemo, serĉo de konvena vorto), nu! (instigo al parolo, plifortigo<br />
de esprimivo, koncedo, konsento, surprizo), nu-nu! (miro aŭ dubo), o ho!<br />
(surprizo), oj! (bedaŭro aŭ subita sufero), o kej! ("en ordo", "bone"),<br />
pa, pa! (senzorgeco), stop! (haltigo), ts! (silentigo), ve! (bedaŭro,<br />
doloro).<br />
<br />
Aliaj listoj troveblas en la Interreto: vidu, ekzemple, jenan<br />
artikolon en Esperanta Vikipedio:<br />
<br />
https://eo.wikipedia.org/wiki/Mallongigoj_uzataj_en_babilejo<br />
<br />
Tamen bonvolu atenti, ke niasperte tiuj ĉi mallongigoj apenaŭ<br />
estas uzataj.<br />
<br />
"Blablabla!" aŭ "blabla!" (tiel ĝi aperas en PIV), pri kiu vi<br />
demandas, estas niaopinie akceptebla sonimito, kvankam<br />
ne estas tute klare kiom vaste ĝi estas uzata kaj komprenata.<br />
<br />
Amike, <br />
-Aleksandro <br />
—–- <br />
Alexander Shlafer <br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto <br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Subjekta predikativo kun infinitivo ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 26an de Septembro 2016 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2016.03.13]<br />
Estimata Prezidanto, estimataj Akademianoj,<br />
<br />
Mi skribas al vi pri gramatika dubo. Por prezenti ĉi tiun dubon, mi volus citi unu frazon eltiritan el PIV:<br />
<br />
(1) "Rubikon/o: Rivereto, inter la Roma teritorio k la Cisalpa Gaŭlio (12°26’E, 44°10’N), kiun transpaŝi estis malpermesite al armitaj legioj"<br />
<br />
En la subfrazo aperas subjekta predikativo kun infinitivo. Nu, la Fundamento de Esperanto enhavas jenan ekzemplon, sed kiel<br />
sendependan frazon: Resti kun leono estas danĝere (§7)<br />
<br />
Ĉu oni rajtas uzi subjektan predikativon kun infinitivo ene de subfrazo?<br />
Kia estas la opinio de la Akademio?<br />
<br />
Ĉu ne estus pli bone anstataŭigi la PIV-an difinon jene:<br />
<br />
(2) "[...], kies transpaŝo estis malpermesita al armitaj legioj"?<br />
<br />
Mi antaŭdankas vin por via atento.<br />
Korajn salutojn!<br />
</pre><br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La frazo el PIV, kiun vi citas, estas iom malsimpla, sed gramatike plene ĝusta.<br />
<br />
Ne ekzistas regulo, kiu limigas la eblon uzi tiajn konstruojn al ĉeffrazoj. Pli ĝenerale ŝajnas, ke en Eo ne ekzistas reguloj,<br />
kiuj aplikiĝas specife al subfrazoj. La sola distinga trajto de subfrazo, kiu ebligas tiel nomi iun vortgrupon, estas la<br />
subordiga vorto, kiu enkondukas ĝin.<br />
<br />
Zamenhof uzis en Dua Libro frazon samspecan kun frazo (1):<br />
<br />
(3) Anstataŭ provi praktike (KION FARI ESTAS TRE FACILE), ĉu la lingvo [...] taŭgas por internacia kompreniĝo [...]<br />
<br />
La frazo (2), kiun vi proponas, principe estas malpli klara, ĉar ne eblas senplie scii, ĉu "kies" (= "de kiu") esprimas<br />
la sencan subjekton aŭ la sencan objekton de "transpaŝo". La origina formo kun "kiun transpaŝi" estas tiurilate tute<br />
senduba. Praktike tamen ambaŭ manieroj estas pli-malpli egale uzeblaj, kiam ili ne kaŝas plursencecon.<br />
<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
=== Kiu mordas kiun? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 19an de Majo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2015.05.09]<br />
<br />
Kiam oni diras “la mordo de la hundo”, ĉu tio signifas,<br />
ke la hundo estas mordanta au mordata?<br />
<br />
Dankon!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La prepozicio “de” estas tre vastasenca. Principe, depende<br />
de la kunteksto kaj situacio, eblas ambaŭ signifoj, pri kiuj<br />
vi demandas. Ekzistas pluraj manieroj eviti tian ambiguecon,<br />
se oni celas klarecon.<br />
<br />
Estas notinde, ke tiaspeca plursignifeco ekzistas ne nur<br />
en Esperanto, sed en multegaj aliaj lingvoj. Ĝi estis bone<br />
konata jam dum la klasika antikveco.<br />
<br />
Preskaŭ ĉiu gramatika priskribo de Esperanto traktas tiun<br />
ĉi temon. Jen referenco al la koncerna loko en la rete<br />
konsultebla Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko de<br />
akademiano (kaj membro de la Lingva Konsultejo) Bertilo<br />
Wennergren:<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/rolmontriloj/rolvortetoj/de/aga_o-vorto.html<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel certigi kiu kiun mortigas ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 15an de Majo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2015.04.22]<br />
<br />
Estimataj,<br />
<br />
“Tiu estas la viro, kiun mi vidis lin mortigi.”<br />
<br />
Ŝajne la ĉi-supra frazo estas ambigua<br />
(ĉu la viro mortigis lin, aŭ li mortigis la viron?),<br />
kaj ankaŭ estas fremda strukturo al pluraj lingvoj,<br />
ekzemple la slavaj.<br />
Do, ĉu ĝi estas bona kaj konsilinda Esperanto?<br />
Se ne, kiajn alternativojn ni uzu?<br />
<br />
Antaŭdankon pri eventuala respondo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Ĉiuj gramatikaĵoj en la frazo, pri kiu vi demandas,<br />
estas, per si mem, tute akcepteblaj.<br />
<br />
La fakto, ke iu Esperanta gramatikaĵo estas fremda<br />
al pluraj lingvoj (eĉ se temas pri lingvoj, kiuj havis<br />
fortan influon je la formiĝo de Esperanto), ne signifas,<br />
ke ili ne estas plene akcepteblaj en Esperanto. Jam<br />
delonge Esperanto estas matura kaj aŭtonoma lingvo.<br />
<br />
Iom modifita vortordo igus vian frazon klara:<br />
<br />
Tiu estas la viro, kiun mi vidis mortigi lin.<br />
<br />
Tion oni kutime faras por elimini ŝancon de ambigueco,<br />
pri kiu vi demandas, t.e. la malprobablan (sed teorie<br />
eblan) interpreton<br />
<br />
Tiu estas la viro, kiun mi vidis mortigata de la akuzito.<br />
<br />
alivorte (samsence, sed pli elegante):<br />
<br />
Mi vidis, ke li mortigas tiun ĉi viron.<br />
<br />
Estas ankaŭ multaj aliaj manieroj klare esprimi tiun ĉi<br />
sencon. Via origina frazo estus tre mallerta (kaj evitinda)<br />
maniero esprimi tiun ĉi sencon – plej probable,<br />
la aŭskultanto/leganto eĉ ne konjektus, ke tiu ĉi<br />
estas la intencita senco, sed aŭtomate komprenus<br />
la frazon kiel<br />
<br />
Tiu estas la viro, kiun mi vidis mortigi lin.<br />
<br />
Memkompreneble, la implicitaj kunteksto kaj situacio<br />
devus esti tiaj, ke ne estas dubo, kiu estas “li” en<br />
la frazo.<br />
<br />
Se oni havas dubon pri tio, ĉu la frazo klare esprimas<br />
la intencitan sencon, oni ĉiam povas igi la sencon<br />
pli eksplicita. Ekzemple,<br />
<br />
Tiu estas la viro, kiun mi vidis mortigi preterpasanton.<br />
Mi mem vidis, kiel tiu ĉi viro mortigas mian amikon.<br />
La akuzito mortigis tiun ĉi viron en mia ĉeesto.<br />
<br />
ktp.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la anglan verbon “to survive”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 13an de Majo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2015.03.24]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
Saluton!<br />
Mi nenie povas trovi tradukon de la angla vorto “survive”.<br />
Ĉu “vivresti” taŭgas?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La angla vorto “survive” havas plurajn signifojn kaj povas,<br />
depende de kunteksto, akiri pliajn kromsignifojn. Vi ne klarigas<br />
pri kiusenca uzo de la vorto “survive” kaj en kiu kunteksto temas.<br />
Demando tiom ĝenerala igus nian respondon nedigesteble longa.<br />
<br />
Jen, anstataŭe, kelkaj esperantigoj de la angla “survive” sen<br />
detala klarigado pri sencodistingoj:<br />
<br />
transvivi<br />
postvivi<br />
plu vivi / vivi plu<br />
<br />
Estas facile trovi multajn ilustrajn ekzemplojn en rete haveblaj<br />
vortaroj kaj tekstoj, kaj tiel lerni kiel la bonaj aŭtoroj<br />
lerte nuancigas siajn pensojn per trafa elekto de unu el la<br />
haveblaj esprimoj. Unu oportuna loko por serĉado estas<br />
la korpuso de Esperantaj tekstoj (kun propra rafinita serĉilo)<br />
disponigita de nia kolego-konsultejano akademiano Bertilo<br />
Wennergren:<br />
<br />
http://tekstaro.com/<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la anglajn terminojn “hydrogen peroxide” kaj “shungite” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 24an de Aprilo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre><br />
DEMANDO [2015.02.22]<br />
<br />
Mi ne povas trovi Esperanto-tradukon de la anglaj vortoj<br />
“hydrogen peroxide” (kemia substanco uzata en medicino)<br />
kaj “shungite” (mineralo de Karelio). Ĉu vi povus helpi al mi?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
La respondo pri H2O2 troveblas kaj en Vikipedio kaj en la (reta) PIV2:<br />
<br />
:PEROKSIDO. oksido, kies oksigen-enteno estas pli granda ol tiu<br />
:de la plej kutima oksido: hidrogena peroksido (aŭ oksigena<br />
:akvo), H2O2; natria oksido (Na2O), natria peroksido (Na2O2);<br />
:peroksidoj estas ofte malstabilaj k facile malkomponiĝas al<br />
:normala oksido k libera oksigeno.<br />
<br />
La mineralo klare devas esti “ŝungito”, laŭ la loknomo «Шуньга́»,<br />
<br />
:bg Шунгит<br />
:cs Šungit<br />
:de Shungit<br />
:en Shungite<br />
:fr Shungite<br />
:hu Sungit<br />
:pl Szungit<br />
:ro Shungit<br />
:ru Шунгит<br />
:uk Шунгіт<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Gramatika eraro ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 25an de Aprilo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2014.12.07]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Karaj gesinjoroj,<br />
<br />
mi ĵus legis la enkondukon al “La Mortula Shipo”<br />
(esperantigita de Hans-Georg Kaiser kaj eŝutebla kiel e-libro).<br />
Leginte la frazon “Mi ne pensas, ke tiuj romanoj plej bone estas,<br />
kiuj postlasas…” (p. 19) mi iomete miris, ĉar oni ja atendus ne<br />
adverbon, sed adjektivon (plej bonaj estas), pro tio, ke la rilata<br />
vorto estas “romanoj”. Mi serĉis en mia gramatiklibro kaj rete,<br />
ĉu tiu ĉi uzo estas iu speciala kazo, sed mi trovis nenion.<br />
Chu Vi povus klarigi la uzon au ĉu vi opinias, ke la frazo estas<br />
erara? Mi ege ĝojus ricevi vian respondon retpoŝte.<br />
<br />
Koran dankon kaj la plej bondezirajn salutojn!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Vi tute pravas. La frazo, kiun vi citas enhavas eraron,<br />
kiun vi tute ĝuste diagnozis.<br />
<br />
La gramatike ĝusta formo de la erara parto de tiu ĉi frazo<br />
devus esti “plej bonaj estas tiuj/tiaj romanoj, kiuj …”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Akuzativo nedeviga? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 24an de Aprilo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2014.12.05]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Karaj respektindaj samideanoj, saluton!<br />
<br />
Jen mia demando: por la akuzativa kazo en Esperanto,<br />
ĉu oni ne povus uzi aliajn gramatikajn formojn anstataŭ<br />
la N-finaĵo? Ekzemple, oni povas diri “mi amas al vi”<br />
anstataŭ “mi amas vin”. Por multaj esperantistoj ne estas<br />
facile memori, kiu verbo estas transitiva kaj kiu netransitiva.<br />
<br />
Se oni diras: “Li konfesis la vero al sia patro”, ĉu tiu frazo<br />
ne estas komprenebla? Mi akceptas, ke la N-finaĵo estas<br />
necesa en kelkaj kazoj, sed, ĉu ne estas eble simpligi<br />
la aferon?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Unue, bonvolu noti, ke, lernante verbon, oni komprenu ĝian<br />
sencon, inkluzive tion, kio estas la rola senco de ĝia subjekto,<br />
kiujn aliajn rolojn povas regi la verbo kaj kiuj estas iliaj<br />
respektivaj sencoj. La scio, ke la verbo estas transitiva<br />
(aŭ netransitiva) per si mem ne rivelas ĝian sencon kaj<br />
modelo(j)n de ĝia uzado.<br />
<br />
Due, ni devas kategorie diri, ke la uzado de la akuzativo<br />
laŭ la normo difinita en la Fundamento de Esperanto<br />
estas senkondiĉe deviga. Tial la frazo<br />
<br />
* Li konfesis la vero al sia patro<br />
<br />
estas tutsimple gramatike erara kaj neniel akceptebla.<br />
Kial? Ni provu klarigi tion.<br />
<br />
Estas vere, ke ekzistas verboj, kiuj permesas<br />
plurajn modelojn de regado (kun aŭ sen malsamaj<br />
sencoj aŭ senconuancoj): “sciigi iun pri io” aŭ<br />
“sciigi ion al iu”; “kredi iun”, “kredi ion pri io”, “kredi<br />
je iu/io”; “peti ion”/”peti iun pri io” ktp.<br />
<br />
Ĉi tie temas pri alternativoj, neniam pri simpla ellaso<br />
de la akuzativa finaĵo.<br />
<br />
Ni opinias, ke, serioze pripensinte la aferon, oni<br />
neeviteble konkludas, ke la ideo igi la akuzativan<br />
finaĵon nedeviga ne nur ne povus “simpligi la aferon”,<br />
sed neeviteble igus nian lingvon malpli klara kaj malpli<br />
simpla. En la lingvoj, kiuj ne markas frazrolojn per<br />
apartaj rol-markiloj (kiel akuzativo aŭ prepozicioj),<br />
grandparte mankas simpla kaj eleganta sintaksa<br />
esprimriĉeco, kiun vole-nevole anstataŭas pli arbitraj<br />
kaj konfuzaj rimedoj.<br />
<br />
Cetere, ne estas klare, kial iu opinius, ke la uzado<br />
de prepozicio anstataŭ akuzativo estus plisimpligo,<br />
ja oni devus memori ne nur tion, ke por la koncerna<br />
rolo necesas prepozicio (tutsame kiel oni devas<br />
memori, ke necesas akuzativo), sed ankaŭ tion,<br />
kiun konkretan prepozicion oni uzu.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== “Mia amiko”? “Amiko mia”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 24an de Aprilo 2015 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.10.05]<br />
<br />
1. Ĉu oni povas uzi posedan pronomon post substantivo<br />
en ordinara Esperanto (ne en beletristiko)?<br />
<br />
2. Ĉu la sekvanta frazo estas ĝusta?<br />
<br />
Amiko mia venu al mi!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
1. Jes, oni povas meti posedan pronomon post substantivo.<br />
Inter la formoj “mia amiko” kaj “amiko mia” ekzistas stila<br />
aŭ fokusa diferenco, kiun oni povas uzi ne nur en beletristiko,<br />
sed ankaŭ en ĉiutaga, scienca kaj aliaj parol-formoj.<br />
<br />
2. La frazo<br />
<br />
''Amiko mia venu al mi!''<br />
<br />
estas gramatike senerara.<br />
<br />
Ni ne povas konfirmi, ke ĝi estas “ĝusta” en la senco, ke ĝi<br />
esprimas la intencitan sencon, ĉar ni ne scias, kion oni<br />
intencis esprimi per tiu ĉi frazo.<br />
<br />
Ekzemple, la frazo, pri kiu vi demandas, kaj la frazo<br />
<br />
''Amiko mia, venu al mi!''<br />
<br />
havas malsamajn sencojn. La senco-diferenco estas simila<br />
al la diferenco inter la frazo<br />
<br />
''Dio savu nin!''<br />
<br />
kiu esprimas ĝeneralan deziron, ke io okazu, kaj la frazo<br />
<br />
''Dio, savu nin!''<br />
<br />
kiu esprimas rektan peton/postulon (aŭ preĝon).<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la anglajn esprimojn ''“Wellness Center”'' kaj ''“wellness weekend”''? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 16an de Oktobro 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.10.03]<br />
<br />
Kio estas la Esperanta traduko de “Wellness Center” aŭ<br />
“wellness weekend”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
“Centro de Bonfartigo” (aŭ “Bonfartiga Centro”) kaj<br />
“bonfartiga semajnofino” respektive. Tiaj tradukoj<br />
estas, laŭ ni, lingve ekvivalentaj al la anglalingvaj<br />
esprimoj el via demando, kvankam evidente malpli kutimaj.<br />
<br />
Eble indas mencii, ke oni ne opiniu, ke tiaj mallongaj esprimoj<br />
estas (aŭ devas esti) plenaj kaj detalaj priskriboj de la nocioj,<br />
pri kiuj vi demandas kaj kiuj, krome, signife varias laŭ landoj<br />
kaj (sub)kulturoj. Ili ja povas servi kiel konvenciaj etikedoj<br />
same en Esperanto, kiel en la angla.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Pri “do” kaj “ja” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 17an de Septembro 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.09.04]<br />
<br />
D-ro Alexander Shlafer<br />
Sekcio Lingva Konsultejo de la AdE<br />
Saluton, estimata s-ano!<br />
<br />
Mi kontaktas vin pro la afero, pri kiu mi tre bezonas helpon:<br />
kiam kaj kiel mi devas uzi la konjunkcion “do” kaj la adverbon “ja”?<br />
<br />
Mi scias la signifon de tiuj du vortetoj hispanlingve,<br />
sed, kiam mi provas ekuzi ilin mi sentas min malkomforta<br />
kaj sendecida; mi ne trovas la ĝustan momenton<br />
por aligi ilin al mia parolado aŭ skribado; estas malfacile<br />
por mi enigi ilin en frazon – tio okazas neglate al mi.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La uzado de tiuj du vortetoj estas bone klarigita en Plena Manlibro<br />
de Esperanta Gramatiko (PMEG) de Bertilo Wennergren:<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/e-vortecaj_vortetoj/ceteraj/do.html<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/e-vortecaj_vortetoj/ceteraj/ja.html<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kial ĉapelitaj literoj ne havas apartajn sekciojn en la vortaro de la Fundamento? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 17an de Septembro 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2014.08.31]<br />
<br />
Saluton!<br />
<br />
Mi havas demandeton, kiun vi espereble povos respondi.<br />
En la unua libro, unuaj vortaretoj kaj lernolibroj la ĉapelitaj<br />
literoj ĉiam kiel estas en memstaraj sekcioj en la vortaroj<br />
aŭ vortaretoj. Kial do en la Fundamento ili estas kunigitaj<br />
en la sama sekcio kun la respektivaj neĉapelitaj literoj?<br />
</pre><br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Tio efektive ŝajnas stranga – eĉ kaprica! – unufoja elekto<br />
de Zamenhof.<br />
<br />
En ĉiuj versioj de la Unua Libro Zamenhof rezervis por ĉiu<br />
Esperanta litero apartan sekcion. Poste en la Universala<br />
Vortaro li uzis la sistemon, pri kiu vi demandas, kaj post<br />
tio nek Zamenhof, nek iu alia apenaŭ revenis al tiu nekonvena<br />
vortaranĝo.<br />
<br />
Ni povas nur konjekti, kial okazis tiu unufoja decido, tamen<br />
nun la afero apenaŭ gravas – ĝi estas nur historia kuriozaĵo.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–-<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
=== Pri “ĉef-” kaj interpunkcio ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 17an de Aŭgusto 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.07.10]<br />
<br />
Saluton el Ukrainio!<br />
<br />
Mi havas du demandojn:<br />
<br />
(1) Ĉu Esperanto havas prefikso “ĉef-”?<br />
(2) Kia estas Esperanta interpunkcio?<br />
<br />
Dankon por via respondo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
1. Jes, Esperanto havas prefikson “ĉef-” kun la signifo<br />
“la plej grava, la plej altranga”. La vortojn “ĉefo”<br />
(“la plej grava aŭ altranga persono”), “ĉefa”<br />
(“plej grava”, “plej altranga”, “precipa”) kaj “ĉefe”<br />
(“plej grave”, “precipe”, “antaŭ ĉio”) oni povas konsideri<br />
derivaĵoj de la prefikso “ĉef-”.<br />
<br />
2. La ĉefa funkcio de interpunkcio estas faciligi<br />
komprenon de la teksto. Kvankam en Esperanto<br />
ne ekzistas plene fiksita normo aŭ severaj reguloj pri<br />
interpunkcio, grava kolekto de interpunkciaj reguloj<br />
aperis, ekzemple, en la klasika Plena Analiza Gramatiko<br />
(PAG) de K. Kalocsay kaj G. Waringhien (paragrafoj 7-16).<br />
PAG, interalie, diras, ke “la la interpunkciado de Zamenhof<br />
ne estas tute unueca”, sed, ke “oni povas konstati<br />
en liaj verkoj kaj en la verkoj de bonaj Esperantaj aŭtoroj<br />
certajn tendencojn, baze de kiuj nun jam oni povas fiksi<br />
la Esperantan interpunkciadon, se ne en ĉiuj detaloj,<br />
almenaŭ en ĝiaj ĉefaj trajtoj”.<br />
<br />
Inter la rete alireblaj tekstoj pri la Esperanta iterpunkcio menciindas<br />
ĉefe la jenaj du:<br />
<br />
(A) La sekcio pri neelparolataj helpsignoj en la Plena Manlibro de<br />
Esperanta Gramatiko de Bertilo Wennergren, kiu enhavas koncizan<br />
superrigardon pri la ĉefaj funkcioj de la diversaj interpunkciaj signoj<br />
kaj kelkajn tipografiajn rimarkojn:<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/skribo_elparolo/skribo/helposignoj.html<br />
<br />
(B) La rekomendaro pri interpunkcio en la redakcia retejo de la revuo<br />
“Monato”, kiu donas rekomendojn koncerne kelkajn detalojn, pri kiuj la<br />
ĝenerala lingvouzo ne estas tute unueca:<br />
<br />
http://www.esperanto.be/fel/mon/mon_konv.php#inter<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu eblas morti teruran morton? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 13an de Julio 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.05.29]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Ĉu la suba uzo de la verbo “morti” estas gramatike senerara?<br />
<br />
Kial vi ne informis nin, kiam vi eksciis, ke du personoj<br />
mortis teruran morton tie je proksimume la sama tempo?<br />
<br />
Laŭ PIV “morti” estas verbo netransitiva.<br />
Kiel do estas eble, ke “terura morto” estas en akuzativo?<br />
<br />
</pre><br />
<br />
RESPONDO<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La regulo 14 de la Fundamenta Gramatiko provizas respondon<br />
al via demando:<br />
<br />
Ĉiu prepozicio havas difinitan kaj konstantan signifon;<br />
sed se ni devas uzi ian prepozicion kaj la rekta senco ne<br />
montras al ni, kian nome prepozicion ni devas preni, tiam<br />
ni uzas la prepozicion “je”, kiu memstaran signifon ne havas.<br />
[...] Anstataŭ la prepozicio “je” oni povas uzi ankaŭ la<br />
akuzativon sen prepozicio.<br />
<br />
Prepoziciajn formojn kun diversaj prepozicioj, kiuj esprimas<br />
sencon similan al via ekzemplo, ilustras jenaj citaĵoj:<br />
<br />
Mia onklo ne mortis per natura morto<br />
[§39 de la Fundamenta Ekzercaro]<br />
<br />
ŝi mortos de natura morto<br />
[Henryk Sienkiewicz. Quo vadis? Esperantigo de Lidia Zamenhof]<br />
<br />
Ni do estas en la situacio priskribita en la citita fundamenta<br />
regulo, kiu tial permesas uzi la formon “morti teruran morton”.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke “morti” ne estas la sola verbo markita<br />
netransitiva en PIV, kiu allasas tiajn formojn.<br />
<br />
Jen, ekzemple, kelkaj samtipaj specimenaj citaĵoj kun la verbo “vivi”:<br />
<br />
Ni vivis vivon de nomadoj<br />
<br />
ŝi vivis ekzistadon tute neordinaran<br />
<br />
malklara rojo vivis siajn lastajn tagojn<br />
<br />
Iliaj gepatroj vivis, laboris, fartis bone aŭ malbone, amis kaj<br />
geedziĝis, ekhavis infanojn, vivis sian tempon kaj fine mortis.<br />
<br />
Memkompreneble, ankaŭ aliaj verboj markitaj en vortaroj<br />
netransitivaj permesas similajn formojn. Jen du ekzemploj:<br />
<br />
Mi ĝojas vian feliĉon<br />
<br />
ĉiuj dormis profundan dormon<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri “arkao”, PIV kaj retaj vortaroj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 9an de Julio 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.06.04]<br />
<br />
Saluton!<br />
<br />
Zamenof diris: (Laŭ vortaro.net: reta PIV) “Kun la tempo<br />
la formo nova iom post iom elpuŝos la formon malnovan,<br />
kiu fariĝos arkao.” Ĉu vi povas konfirmi, ke la vorto<br />
“arkaa” ekzistas kaj ke io arkaa estas arkao.<br />
Kio estas la diferenco inter “arkao” kaj “arkaaĵo”?<br />
Kion signifas “arkaismo”?<br />
(Parenteze: kial la sufikso estas “ism”?)<br />
<br />
Dua demando: en prelego pri la Akademio de Esperanto<br />
(dum la kongreso de Esperanto-France en Ĉamberio)<br />
Brian Moon, diris ke PIV, t.e. vortaro.net ne estas sub<br />
la kontrolado de la Akademio. Tamen en ĉiuj asociaj<br />
kunvenoj oni uzas PIV. Ĉu vere?<br />
<br />
Tria demando: kiam oni serĉas en la Akademia Vortaro,<br />
oni ne trafas al simpla vortaro, t.e. vortoj kun iliaj difinoj,<br />
sed al malsimplaĵoj. Ŝajnas ke tiu vortaro ne taŭgas al<br />
baza Esperantisto. Ĉu vi povas konsili al mi retan vortaron,<br />
facile konsulteblan kaj oficialigitan de la Akademio?<br />
<br />
Mi estas baza esperantisto, bonvolu respondi simple.<br />
Anticipan dankon!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
1. La citaĵo, kiun vi trovis en la reta PIV, estas erara.<br />
<br />
La koncerna frazo aperas en la Antaŭparolo al la Fundamento<br />
de Esperanto kaj tekstas jene:<br />
<br />
Kun la tempo la formo nova iom post iom elpuŝos<br />
la formon malnovan, kiu fariĝos arĥaismo,<br />
kiel ni tion ĉi vidas en ĉiu natura lingvo.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke “ism” en la oficiala formo “arĥaismo”<br />
(aŭ en ĝia variaĵo “arkaismo”) ne estas sufikso, sed<br />
parto de la nedividebla oficiala radiko “arĥaism-”<br />
(respektive “arkaism-”).<br />
<br />
La radiko “arĥa-” (aŭ ĝia variaĵo “arka-”) ne estas oficiala,<br />
kaj, eĉ se vi uzas tiun radikon, la formo “arĥao” (aŭ “arkao”)<br />
ne havas la sencon, kiun vi atribuas al ĝi (arĥaaĵo, samsenca<br />
kun la vorto “arĥaikaĵo”, bazita sur oficiala radiko “arĥaik-”,<br />
kaj kun la vorto “arĥaismo”).<br />
<br />
2. La respondo de Brian Moon al via dua demando estas<br />
tute prava: neniu eldono de PIV (Plena Ilustrita Vortaro), papera<br />
aŭ reta, estis kontrolita aŭ aprobita de la Akademio de Esperanto,<br />
kvankam akademianoj (private, ne en la nomo de la Akademio)<br />
partoprenis en ĝia kreado.<br />
<br />
3. Responde al via tria demando: la Akademia Vortaro<br />
efektive ne celas bazajn Esperantistojn. Bedaŭrinde, pli simpla<br />
oficiala reta vortaro ne ekzistas. Se vi serĉas simplan retan<br />
(sed ne nepre oficialan) vortaron, eble ReVo (Reta Vortaro)<br />
kontentigos vin: http://www.reta-vortaro.de/revo/<br />
<br />
Kvankam nek PIV, nek ReVo estis verkitaj aŭ aprobitaj<br />
de la Akademio de Esperanto, la oficialaj vortoj estas klare<br />
markitaj en ambaŭ vortaroj: konsultante ilin, vi vidos,<br />
kiuj vortoj estas oficialaj. Estas notinde, ke la indikoj pri<br />
oficialeco estas pli ĝisdataj en ReVo ol en PIV.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu estas havebla la plena listo de ĉiuj oficialaj elementoj? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 15an de Majo 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.04.30]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Saluton!<br />
Ĉu estas iel havebla la plena listo de ĉiuj oficialaj elementoj,<br />
kun indiko de la OA en kiu ili aperis?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
En la interreta Akademia Vortaro<br />
( https://www.akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro )<br />
oni trovas ĉiujn fundamentajn kaj oficialajn elementojn.<br />
Se oni volas vidi liston de ĉiuj elementoj, oni enmetu<br />
asteriskon (*) en la serĉkampon kaj klaku sur ekranbutono “Ek!”.<br />
Por vidi ĉiujn oficialajn tradukojn kaj difinojn, oni unue<br />
devas fari jesajn ekranelektojn dekstre de la paĝo.<br />
<br />
La tabelo, kiu tiam aperas, montras la fundamentajn<br />
kaj oficialajn elementojn en alfabeta ordo, kaj aldone,<br />
en la tria kolumno, informas pri tio, ĉu temas pri<br />
fundamenta radiko, kaj se ne, en kiu OA ĝi estis oficialigita.<br />
<br />
Se oni volas vidi apartan liston de individuaj Oficialaj<br />
Aldonoj aŭ la liston de nur fundamentaj elementoj,<br />
oni devas aparte elekti en la menuo apud “Limigi al:”<br />
la menueron kun la nomo de limigo-kriterio: unu el<br />
la Oficialaj Aldonoj, “Fundamentaj elementoj” ktp.<br />
Tiel oni povas ricevi apartan liston por ĉiu Oficiala<br />
Aldono kaj la liston de fundamentaj elementoj.<br />
<br />
Oni atentu ankaŭ la klarigojn pri la Akademia Vortaro ĉe<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro/klarigoj.html<br />
<br />
- precipe la klarigojn en la sekcio “Notoj pri problemaj okazoj”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Pri kunskribado de bazaj numeraloj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 5an de Marto 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.02.18]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Ĉu ekzistas akademia regulo pri la kunskribo<br />
de bazaj numeraloj? Kiu formo estas bona:<br />
<br />
“du mil dek kvar” aŭ “dumil dek kvar”?<br />
</pre><br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La unua formo!<br />
<br />
La regulo numero 4 de la Fundamenta Gramatiko<br />
diras interalie, ke la dekojn kaj centojn oni formu<br />
per simpla kunigo de la numeraloj.<br />
<br />
Tiu ĉi regulo ne mencias milojn, kaj ekzistas<br />
kialo por ne kunskribi ilin: antaŭ “mil” povas stari<br />
ĉio inter “du” (aŭ eĉ “unu”, kiu estas nedeviga) kaj<br />
“naŭcent naŭdek naŭ”. Se do oni kunskribus ankaŭ<br />
milojn, tiam oni devus skribi, ekzemple, 987 000 jene:<br />
“naŭcentokdeksepmil”, dum la ĝusta skribo “naŭcent<br />
okdek sep mil” estas kaj konforma kun la laŭfundamenta<br />
“naŭcent okdek sep”, kaj sendube pli legebla kaj<br />
prononcebla.<br />
<br />
En la praktiko, oni, memkompreneble, preskaŭ ĉiam<br />
skribas tiel grandajn nombrojn per ciferoj: 987 000.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri la nomoj de batalartoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 3an de Marto 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.02.02]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Mi salutas vin, honorindaj S-roj Akademianoj,<br />
<br />
Ĉi-sube mi prezentas al vi du rimarkindajn informojn<br />
kaj personajn dubojn:<br />
<br />
Ĉe PIV ekzistas la vorto “skermo”. Ĝi specife signifas<br />
“Batalo per spado, glavo, sabro, bajoneto.”, ne gravas<br />
ĉu temas pri la itala skermado, la franca skermado<br />
aŭ alispeca. Sed, laŭ mia persona perspektivo, la filipina<br />
batalarto nomata Kali, Arnis kaj Eskrima ne temas<br />
nur pri simpla tekniko de skermado, sed ja pri pli kompleta<br />
batalarto, plena je teknikoj kun kaj sen armiloj.<br />
<br />
Kelkaj grupoj nomas ĝin en la angla “FMA – Filipino<br />
Martial Arts”, la Filipinaj Batalartoj. Ne temas pri pluraj<br />
batalartoj, sed ja pri pluraj teknikoj de la sama batallarto,<br />
do la taŭga vorto por ĝi devus esti kreita kaj aldonita al<br />
PIV-o. Mi mem proponus Eskrimo laŭ la formo neoficiala<br />
kaj kutime uzata en la Vikipedio.<br />
<br />
Ankaŭ ekzistas la tekniko pri memdefendo kreita dum la<br />
deknaŭa jarcento de la S-ro Edward William Barton-Wright,<br />
arto tiam nomata Bartitsu, ĝi estis ja menciita en grava<br />
verko de la sinjoro Arthur Conan Doyle, en la libro “Aventuro<br />
de la Malplena Domo” – Ŝerloko Holmso, kie ĝi aperas erare<br />
tajpita kiel “Baritsu”. Tiu grava tekniko ekde la lastaj<br />
dekjaroj reviviĝas en la sportaj kluboj. Ĉu ne indas aldoni<br />
la vorton Bartitsuo, formo simila al la ekzistanta Ĵuĵicuo,<br />
al nia vortaro?<br />
<br />
Kiel peti al la Akamemio pri oficialigoj?<br />
<br />
Mi antaŭdankas pro via atento.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Unue, bonvolu noti, ke PIV ne estas verkita aŭ kontrolita de<br />
la Akademio, eĉ se kelkaj Akademianoj kontribuis al ĝi.<br />
<br />
Neniu el konsultejanoj estas spertulo aŭ entuziasmulo<br />
pri skermado aŭ batalartoj. Tamen, el pure lingva vidpunkto,<br />
ni opinias, ke ne ekzistas faktoroj, kiuj malebligus la formojn<br />
“eskrim/o” aŭ “bar(t)icu/o”; tiu ĉi lasta formo estas preferinda<br />
pro la precedenca formo “ĵuĵicu/o”, alia speco de japana<br />
luktosporto kaj batalarto.<br />
<br />
Rilate vian demandon pri oficialigoj, estas grave kompreni,<br />
ke la Akademio kutime oficialigas nur vortojn jam firme<br />
enradikiĝintajn en la lingvo.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri fonduso/fondumo/fondaĵo kaj komunumo/komunaĵo ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 2an de Marto 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2013.11.10]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
Ĉu vi povas klarigi la diferencon inter la vortoj<br />
“fonduso”, “fondumo” kaj “fondaĵo”, kaj inter<br />
Eŭropa Komunumo kaj Eŭropa Komunaĵo?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
1. Kvankam ne ekzistas preta “oficiala”, “aprobita” distingo,<br />
en la praktika uzado la vortoj “fondaĵo”, “fonduso” kaj<br />
“fondumo” servas por nomi grupon de malsamaj realaĵoj,<br />
kiuj signife varias de lando al lando.<br />
<br />
Unue, bonvolu noti, ke “fondaĵo” estas regula derivaĵo<br />
de la fundamenta radiko “fond”, dum “fonduso” estas<br />
neoficiala kaj nederivita.<br />
<br />
Ĝenerale, organizaĵoj/establaĵoj/establejoj plejparte nomiĝas<br />
“fondaĵoj” (regula derivaĵo de la verbo “fondi”), dum la formon<br />
“fonduso”, se oni entute uzas ĝin, oni plejparte uzas nur por<br />
nomi apartan kapitalon aŭ konton: laŭ PIV, “fonduso” estas<br />
ekonomika kaj financa termino kun la signifo “kapitalo destinita<br />
por aparta difinita celo”. Tamen eĉ por tiu signifo oni tre ofte<br />
uzas la vorton “fondaĵo”, kiel faras Universala Esperanto-Asocio<br />
pri siaj fondaĵoj, Fondaĵo Canuto ktp.<br />
<br />
La vorton “fondumo” oni kelkfoje renkontas en la nomoj aliokaze<br />
nomeblaj “fondaĵo”. Ni ne certas, kian precize nuancon oni volas<br />
esprimi kontraste al “fondaĵo”. Eble la komunlingva “fondaĵo”<br />
ŝajnas tro ĝenerala al tiuj, kiuj preferas uzi la vorton “fondumo”.<br />
Alia ebla klarigo: oni evitas la formon “fondaĵo” en la nomo de<br />
jure registrota organizaĵo por eviti la literon “ĵ”, kiu povas esti<br />
miskompostita en gentalingvaj juraj dokumentoj.<br />
<br />
La esperantlingva klarigo “Fondumo Esperanto estas fondaĵo,<br />
establita en la 1955a jaro”, kiun ni trovis, supozeble konfirmas<br />
tiun ĉi konjekton.<br />
<br />
Ŝajnas, ke la uzo de la formo “fondumo” estas malofta kaj ne<br />
plioftiĝis dum la lastaj jardekoj.<br />
<br />
2. Pri Eŭropa Komunumo/Komunaĵo necesas enkonduka klarigo.<br />
<br />
La strukturoj, kiujn starigis la traktatoj de Parizo kaj poste de Romo,<br />
antaŭantojn de la nuna Eŭropa Unio, povas esti ĝuste nomataj<br />
en Esperanto NUR “Eŭropa Komunumo” (EK pri Karbo kaj Ŝtalo,<br />
EK pri Ekonomio, EK pri Atomenergio), ĉar la nomoj en la diversaj<br />
fondolingvoj konscie uzis la vortojn “Communauté, Gemeinschaft,<br />
Communità, Gemeenschap” (kaj simile en la poste oficialiĝintaj<br />
lingvoj), kies normala ekvivalento en Esperanto estas “komunumo”.<br />
<br />
Malgrau tio, dum multaj jaroj disvastiĝis la misnomo “Eŭropa<br />
Komunaĵo”, kiun iuj propagandis kun la preteksto, ke necesas<br />
distingi inter tia “komunumo” kaj la aliaj signifoj de la esperanta<br />
vorto (ĉefe: la loka administra unuo, nomata ankaŭ “municipo”).<br />
Tio estis serioza argumento, sed tiel montriĝis fundamenta<br />
miskompreno pri tio, kio estas aŭ celas esti “Eŭropa Komunumo”.<br />
La normala signifo de “komunaĵo” en Esperanto estas “io kumune<br />
posedata” aŭ “komune posedata trajto”. Sed tio, kion kreis la<br />
eŭropaj traktatoj ne estas posedaĵo de ĝiaj membroj: ĝi _konsistas<br />
el_ siaj membroj, do estas esence _komunumo_.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke en la jaro 1990 la Akademio komentis pri derivaĵoj<br />
de “komuna”:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/derivajhoj_komuna.html<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri “Finnlando” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 2an de Marto 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2013.10.31]<br />
<br />
Saluton, gesinjoroj,<br />
<br />
Mi volas prezenti vorto-proponon.<br />
<br />
Mi trovas, ke la vorto “Finnlando” ne estas bona, ĉar,<br />
laŭ mia opinio, duoblaj konsonantoj ne apartenas<br />
al Esperanto.<br />
<br />
Mia propono estas adapti la finnan vorton “suomi”:<br />
tiam oni povos uzi la vortojn “suomo” (= finno),<br />
Suomio (= Finnlando) ktp.<br />
<br />
Dankegon pro via klopodo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Dankon pro via sugesto!<br />
<br />
Eble vi jam konstatis, ke la sama ideo venis ankaŭ al<br />
aliaj esperantistoj, verŝajne ĉar la formo “Finnlando”<br />
estas efektive malfacile prononcebla, ja, laŭ la regulo<br />
9 de la Fundamenta Gramatiko, ĉiun vorton oni pronocu<br />
tiel, kiel ĝi estas skribita.<br />
<br />
Rekomendo de la landonomoj estas tikla afero, kiu<br />
postulas, ke oni pesu multajn faktorojn: kiom tradiciaj kaj<br />
enradikiĝintaj estas la formoj, kiun formon preferas la<br />
koncernaj landanoj, kiom internacie rekonebla estas la<br />
formo, ĉu la formo havas politike evitindajn kromnuancojn<br />
ktp.<br />
<br />
La Akademio plurfoje pritraktis demandojn pri landonomoj;<br />
ĝia lasta, daŭre valida rekomendo aperis en la jaro 2009.<br />
Vi povas trovi la Liston de Rekomendataj Landonomoj en<br />
la retejo de la Akademio, kie aperas la formoj kun “finn”<br />
(dum “suom” en ĝi tute ne aperas):<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/index.html<br />
<br />
Unu grava faktoro, kiun influas al la elekto de landonomo,<br />
estas la opinio de tiulandaj esperantistoj. Bonvolu noti,<br />
ke la koncerna landa asocio nomiĝas Esperanto-Asocio de<br />
Finnlando. Ambaŭ tiulandaj akademianoj senhezite<br />
preferas kaj rekomendas la formon “Finnlando”. Oni ne<br />
povas nei, ke normale la lingve spertaj landanoj sendube<br />
havas pli da okazoj por uzi la landnomon kaj pli da kialoj<br />
por zorge pripensi sian elekton.<br />
<br />
Ni tamen ne neu, ke ekzistas spertaj lingvanoj, eĉ inter<br />
akademianoj, kiuj konsideras la prononcan problemecon<br />
de “Finnlando” pli grava ol la ĝisnunaj kutimoj aŭ preferoj<br />
de la tiulandaj lingvaj spertuloj.<br />
<br />
Vian observon pri duoblaj konsonantoj faris ankaŭ aliaj,<br />
tamen la opinio, ke la sama litero en Esperanto neniam<br />
povas aperi dufoje sinsekve, estas evidente erara.<br />
<br />
La vorto, kiun vi proponas jam aperas jen kaj jen ĉe iuj<br />
esperantistoj. Ĝi estas registrita en PIV kaj en ReVo:<br />
<br />
http://www.reta-vortaro.de/revo/art/suom.html#suom.0o<br />
<br />
Se iam okazos rekonsidero de la landnoma listo, tio sendube<br />
estos unu el la argumentoj.<br />
<br />
Revenante al la prononcado, oni notu, ke la formoj “Finnujo”<br />
aŭ “Finnio” apenaŭ estas pli malfacile prononceblaj ol,<br />
ekzemple, tute ordinaraj kunmetaĵoj “sennuba” aŭ<br />
“sennikotina”.<br />
<br />
Rilate la pli langrompan formon “Finnlando”, mi ricevis<br />
jenan klarigon de la Sekcio pri Prononco:<br />
<br />
La ideala maniero prononci la vorton “Finnlando” estas prononci ĝin<br />
tiel, kiel ĝi estas skribata, do per du sinsekvaj N-oj. La plej<br />
rekomendinda maniero praktike realigi la du sinsekvajn N-ojn en<br />
“Finnlando” estas sen parolpaŭzo aŭ malfermo de la buŝkanalo inter la du<br />
N-oj, kio signifas, ke la du N-oj praktike sonas kiel unu longa N.<br />
<br />
Evidente por multaj homoj ne estas facile prononce kaj aŭde distingi la<br />
vortojn “Finnlando” (prononcatan laŭ la ĉi-antaŭa rekomendo) kaj<br />
“Finlando” (malofta, sed Zamenhofa sinonimo de “Finnlando”) aŭ<br />
“finlando” (= “lando de fino”, maloftega kunmetaĵo). Sed la risko de<br />
efektivaj miskomprenoj ŝajnas praktike nula.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Pri la prepozicio “dum” kaj (denove!) pri esperantigo de propraj nomoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 23an de Februaro 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2014.02.02]<br />
<br />
Estimataj gesamideanoj!<br />
<br />
Mi petas vin respondi al la jenaj 2 demandoj.<br />
<br />
1. Mi malkovris malkoheraĵon inter la esenco de difino<br />
de la prepozicio “dum” kaj tiu de la tieaj ilustraj ekzemeploj<br />
en PIV: laŭ la difino ĝi uzendas antaŭ vortoj de TEMPO,<br />
dum en la ekzemploj ĝi staras antaŭ vortoj de AGO aŭ STATO.<br />
Do, ĉu mi agas malĝuste, se mi (en mia nun preparata lernolibro)<br />
aplikas la duan interpret-manieron (menciante la nunan principon,<br />
kiel alternativan)?<br />
<br />
2. Mi opinias korektenda la nun pli-malpli validan (kaj simile<br />
aprobatan) principon pri la ortografio de propraj nomoj,<br />
pli precize la normon meti la literon “-o” finen de tiaj nomoj<br />
(Budapeŝto, Ŝekspiro k.s.), ĉar ĉi tiu sistemo estas ne universale<br />
aplikata kaj, krome, tiel la indentigo de la nomoj iĝas pli malfacila<br />
ol sen ĝi. Ĉu vi kategorie malkonsilus la principon skribi ĉi tiajn<br />
(kaj geografiajn, kaj personajn) nomojn sen la finaĵo -o?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
1. Fakte la difino de la prepozicio “dum” en PIV estas jena:<br />
<br />
Prepozicio, montranta la tempon, en kies daŭro io okazas.<br />
<br />
Ĉi tie estas nenio pri “vortoj de tempo”, nur pri “la tempo,<br />
en kies daŭro io okazas”. Ni do konkludas, ke via rezonado<br />
baziĝas sur miskompreno.<br />
<br />
2. Bonvolu noti, ke lastatempe aperis rekomendoj<br />
de la Akademio pri la uzado de propraj nomoj en Esperanto.<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/oficialaj_informoj/oficialaj_informoj_23_2013.html<br />
<br />
Tiuj rekomendoj priskribas tri metodojn, inter kiuj oni<br />
povas elekti. Ni opinias, ke ne estas prudente rekomendi<br />
en lernolibro nur unu metodon.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Lingva Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Kio do estas detektilo? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 23an de Februaro 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<pre>DEMANDO [2013.12.28]<br />
<br />
Estimataj konsultejanoj,<br />
<br />
Okaze mi trafoliumis mian PIV (eldono-jaro 1981)<br />
kaj serĉis difinon por la nocio “detektilo” – laŭdevene<br />
signifanta “malkovrilo”.<br />
<br />
Nacilingvaj enciklopedioj sub “detector”, “Detektor”,<br />
“détecteur” vicigas tutan faskon da aplikoj, t.e. por<br />
aparatoj por trovi, indiki aŭ mezuri plej diversajn<br />
teknikajn parametrojn: radiadon, partiklojn,<br />
fumon, gason, sisman aktivecon, metalojn, mensogojn<br />
(jes, tiu ĉi lasta ne estas teknika parametro).<br />
Ĉiuj harmonias kun la origina senco de la vorto.<br />
<br />
La nacilingvaj enciklopedioj mencias ankaŭ jenan<br />
signifon: aparato, kiu reakiras signalon el peramplitude<br />
modulita frekvenco de elektromagnetaj ondoj.<br />
<br />
PIV parolas pri “aparato aŭ organo taŭga por indiki la<br />
ekziston de elektromagnetaj ondoj, baziĝanta sur<br />
rektifefiko”. Mi ne aŭdis pri tia aparato kaj opinius ĝin<br />
senutila, ĉar elektromagnetaj ondoj estas niaj konstantaj<br />
akompanantoj kaj ilian ekziston ni povas anticipi. Eble<br />
utilas mezuri ilian forton kaj karakteron.<br />
<br />
Tamen eble temas ne temas pri la transportmedio de la<br />
elektromagneta ondo mem, sed pri la informo, kiun ĝi<br />
transportas. Se PIV celas tian arkaikan radiofonon,<br />
tiam la difino estas misgvida. Sed iel ajn, PIV toleras<br />
nur tiun unu obskuran difinon.<br />
<br />
Priskribante trakmuntitan instalaĵon, kiu indikas pasantajn<br />
trajnaksojn por ebligi kontrolon de kompleta trapaso tra<br />
blokadsekcio, mi, kiel purisma esperantisto, evitas la<br />
esprimon “aksdetektilo” kaj serĉas sinonimojn kiel “<br />
-eltrovilo, -malkaŝilo, -malkovrilo, -sentilo, -indikilo,<br />
-kontrolilo, -anoncilo …” kaj iom envias la nacilingvanojn.<br />
<br />
Mia demando nun estas: Ĉu mi nur bezonas havigi<br />
aktualan eldonon de PIV aŭ ĉu necesas ankoraŭ<br />
debato pri tiu – mi petas pardonon – stranga difino?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La Nova PIV (ekde 2002) difinas detektilon jene:<br />
“Aparato aŭ organo por indiki la ekziston de<br />
elektromagnetaj ondoj: dioda detektilo; kristala<br />
detektilo; magneta detektilo.”<br />
<br />
Laŭ la uz-ekzemploj, ni konkludas, ke la aŭtoroj<br />
de PIV celis NUR iaspecajn arĥaikajn teĥnikaĵojn.<br />
<br />
Estas tute eble, ke la difino estas tro malklara el<br />
faka vidpunkto, sed en la Lingva Konsultejo ne<br />
troviĝas rektaj ĉi-rilataj fakuloj por diri tion<br />
kun certeco. Verŝajne do ankoraŭ necesas<br />
debato pri tiu difino en PIV, ankaŭ ĉar PIV tute ne<br />
mencias aliajn eventualajn uzojn de la vorto<br />
“detektilo”.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke PIV ne estas verkita aŭ kontrolita<br />
de la Akademio, eĉ se kelkaj Akademianoj kontribuis<br />
al ĝi, kaj ke “detekt” NE estas radiko oficiala.<br />
<br />
Kaj koncerne vian komenton pri “aksdetektilo”:<br />
ĉu la scio, ke PIV rekomendas uzi la vorton “nombrilo”<br />
por aparatoj, kiuj mezuras kvantan valoron,<br />
moderigos vian envion al “nacilingvanoj”? ;)<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la urbonomon “Tequisquiapan”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 15an de Novembro 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.10.13]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Mi loĝas en meksika urbeto, kiu hispane nomiĝas<br />
“Tequisquiapan” [tekiskiapan].<br />
<br />
Bonvolu rekomendi al ni, lokaj esperantistoj, kiel ni povas<br />
esperantigi la urbonomon. Ĉu eble, “Tekiskiapano”?<br />
<br />
Dankon!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
El lingva vidpunkto, la formo “Tekiskiapano” ŝajnas<br />
al ni tute taŭga esperantigo.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke fojfoje la elekton de esperantigita<br />
formo influas variaj faktoroj (nunaj kaj iamaj gentoj<br />
de la regiono; iliaj lokaj, regionaj kaj landaj lingvoj kaj<br />
dialektoj ktp), kiujn ni ne povas detale kaj fidinde scii,<br />
kvankam ni penis konsideri bazajn tiaspecajn faktojn<br />
haveblajn al ni.<br />
<br />
Eble estas aparte notinde, ke, kvankam la hispanlingva<br />
prononco de “Tequisquiapan” pli similas al [tekiskjapan]<br />
ol al [tekiskiapan], tamen por esperantigo de hispanlingvaj<br />
nomoj jam estiĝis la kutimo bazi la decidon inter “i” kaj “j”<br />
en tiaspecaj kuntekstoj sur la skribo kaj ne sur la prononco,<br />
verŝajne por igi la esperantigitan formon pli rekonebla grafike.<br />
Via propono laŭas tiun kutimon.<br />
<br />
Koran saluton al vi kaj al la ceteraj tekiskiapanaj<br />
samideanoj!<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Duobla akuzativo ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 29an de Oktobro 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.10.05]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Estimataj akademianoj,<br />
estimata Bertilo Wennergren,<br />
<br />
En la 3a eldono de La Eta Princo (2010), kies prilaboron mi mem<br />
kunordigis helpate de tuta redakcia komitato, sur paĝo 82, estas la jena<br />
frazo:<br />
<br />
“Kaj nun mi nenion plu kuraĝis demandi lin.” (1)<br />
<br />
Tiu frazo ĉe neniu el nia skipo vekis ajnan maltrankvilon. Sed<br />
antaŭnelonge, vidante ĝin, ekfrapis min, ke ĝi eble estas malgramatika.<br />
Mi ŝatus scii, kion vi opinias pri ĝi, ĉar ne ĉiuj skipanoj de La Eta<br />
Princo taksas ĝin misa.<br />
<br />
Tiu frazo (laŭ la principo formulita de B. Wennergren en PMEG, §21)<br />
estas nur aliordigo de la frazo<br />
<br />
“Kaj nun mi ne kuraĝis plu demandi lin ion”, (2)<br />
<br />
en kiu malbele elstaras duobla akuzativo.<br />
<br />
La demando estas: ĉu pro la interpreto (2), la frazo (1) nepre<br />
malgramatikas?<br />
<br />
Plu pensante pri la afero, mi rezonas, ke, se (1) gramatikus, tiam ankaŭ<br />
gramatikus la frazoj<br />
<br />
“Mi tion kuraĝis demandi lin”, (3)<br />
<br />
“Mi kuraĝis tion demandi lin”, (4)<br />
<br />
kion mi ne povas akcepti. Ĉu vi samopinias? Aŭ ne?<br />
<br />
Parenteze, mi promesas 10-dolaran premion al ĉiu, kiu trovos eraron<br />
(tajpan, gramatikan, vortelektan, tradukan…) en tiu eldono de La Eta<br />
Princo. Sed ĝis nun neniu informis min pri eraro… Se hazarde iu el vi<br />
trovus eraron, mi estus tre danka.<br />
<br />
Mi antaŭdanke salutas vin!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La verbo “demandi” kutime aperas en du sintaksaj kuntekstoj:<br />
“demandi iun (pri io)” kaj “demandi ion (al iu)”, kie “iu” kaj<br />
“io” en ambaŭ variaĵoj havas la samajn semantikajn rolojn.<br />
<br />
“Demandi” ne estas la sola verbo, por kiu semantikaj roloj<br />
estas sintakse aranĝeblaj plurmaniere.<br />
<br />
En la frazo, pri kiu vi petas konsilon, la regado de la verbo<br />
“demandi” estas “hibrida”: “demandi iun ion”, kaj vi tute<br />
pravas en tio, ke tia ĉi sintakse nedistingebla prezento de<br />
malsamaj semantikaj roloj estas konfuza.<br />
<br />
Ĝuste kontraŭ tia ĉi konfuza uzado avertas la Fundamenta<br />
Ekzercaro:<br />
<br />
Ekzemple, ni povas diri “obei al la patro” kaj “obei la patron”<br />
(anstataŭ “obei je la patro”). Sed ni ne uzas la akuzativon tiam,<br />
kiam la klareco de la senco tion ĉi malpermesas; ekzemple:<br />
ni povas diri “pardoni al la malamiko” kaj “pardoni la malamikon”,<br />
sed ni devas diri ĉiam “pardoni al la malamiko lian kulpon”.<br />
<br />
Revenante al via ekzemplo, se estus akcepteble diri<br />
“Mi plu nenion kuraĝis demandi lin”, oni devus akcepti<br />
ankaŭ la frazon “Mi demandis lin nenion” (= pri nenio) kaj<br />
eĉ la frazon “Mi demandis nenion lin”, kies senco kaj<br />
gramatika strukturo estas apenaŭ divenebla, ĉar en tiuj ĉi<br />
frazoj la verbo havas la saman sintaksan regadon kaj<br />
sekvas la saman modelon (“nenion” anstataŭ “pri nenio”<br />
en la kunteksto, kie tio kreas “duoblan akuzativon”) .<br />
<br />
Tia rezonado (tre simila al la via) reliefe pravigas, kial la<br />
Fundamento malpermesas la uzadon de tiaspeca “duobla<br />
akuzativo”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Esperantigo de sportaj fakvortoj kaj de “former”/”latter” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 20an de Septembro 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.09.02]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Kiel traduki al Esperanto la sekvantajn anglajn vortojn?<br />
<br />
Calisthenics – sistemo de fizikaj ekzercoj uzanta nur la pezon de la<br />
propra korpo de ekzercanto por pliigo de muskola forto, elteneco kaj<br />
lerteco.<br />
<br />
Parkour – arto de obstaklo-superado, kutime en urba medio.<br />
<br />
Muscle-up – pendotiro kaj puŝleviĝo sur reko integritaj en unu flua<br />
movo.<br />
<br />
Rollover – pendotiro kun levo de kruroj tiel, ke la korpo renversiĝas<br />
ĉirkaŭ la reko kaj restas super ĝi apogante sin sur rektaj brakoj.<br />
<br />
(La menciitaj vortoj povas ŝajni tre specialaj, sed fakte ili estas ofte<br />
uzataj de la sportema parto de moderna junularo. Se Esperanto estas<br />
plenvalora lingvo, ĝi devas enhavi respektivajn fakterminojn.)<br />
<br />
Ĉu estas apartaj Esperanto-vortoj por la anglaj former/latter (estanta<br />
la unua/dua de la du menciitaj)?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Al tiu ĉi lasta demando, ni respondu unue.<br />
<br />
Se oni mencias du aferojn, kaj tujposte volas referenci al la unua<br />
el la menciitaĵoj, oni kutime uzas esprimojn “la unua” aŭ “la<br />
antaŭa”; referencante al la lasta el la du menciitaĵoj, oni kutime<br />
diras “la lasta”, “tiu ĉi lasta” , “ĉi-lasta” aŭ simple “la dua”.<br />
Oni povas uzi ankaŭ diversajn variaĵojn (ekzemple, adverbajn) de<br />
la ĵus menciitaj esprimoj.<br />
<br />
Se vi ne rimarkis, ke en la du antaŭaj alineoj, kiujn vi ĵus legis,<br />
tiaj referencoj estas _uzitaj_ (sed ne nur nomitaj!) tri-foje,<br />
tio signifas, ke ili estas tute naturaj por vi kaj jam estas parto de<br />
via propra lingvaĵo.<br />
<br />
Rilate la demandojn pri sportaj terminoj, konjekteble neniu en<br />
la Konsultejo apartenas al “la sportema parto de moderna<br />
junularo”, ĉar evidentiĝis, ke la vortoj, pri kiuj vi demandas,<br />
ne apartenas al nia aktiva vortaro. ;)<br />
<br />
Bonvolu kompreni, ke la funkcio de la Konsultejo ne estas krei<br />
novajn vortojn aŭ elserĉi la nomojn de fakaj kaj aliaj specialaj<br />
nocioj en Esperanto. Ni ja volonte respondas al petoj pri<br />
esperantigo (jam plurfoje ankaŭ viajn!), kiam ni havas propran<br />
sperton pri la nocioj, kiuj interesas la demandinton. Tamen ni<br />
preferas ne konsili pri tio, kio estas ekster nia kompetento aŭ<br />
persona sperto. Ni certas, ke konsulti vortarojn, interretajn<br />
forumojn kaj sportemajn junulojn vi kapablas same bone kiel ni. ;)<br />
<br />
Tute hazarde, du konsultejanoj menciis, ke ili konas (kaj antaŭe<br />
uzis) la vortojn “parkuri” kaj “parkuro”. Eĉ pli hazarde, tio, al kio<br />
vi referencis per la troĝenerala kaj troŝarĝita angla vorto “rollover”,<br />
restas unu el miaj plej ŝatataj ekzercoj ekde la tempo, kiam mi<br />
ankoraŭ apartenis al “la sportema parto de junularo”. Tiutempe<br />
mi konis la ekzercon per ĝia rusa nomo “подъём переворотом”<br />
(= leviĝo per renverso), kiun mi ĵus facile trovis en la ruslingva<br />
vikipedio:<br />
<br />
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D1%8A%D1%91%D0%BC_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BC<br />
<br />
Sen via difino mi ne komprenus, pri kio temas, ĉar la angla<br />
vorto “rollover” apenaŭ helpus identigi la ekzercon. La ruslingvan<br />
nomon de la ekzerco mi trovas sufiĉe mempriskriba, kaj tial mi<br />
ĉiam bazis sur ĝi la esperantigon, kiam mi devis priskribi la<br />
ekzercon: mi diris “Mi puŝlevas min, renversiĝinte sur reko.”,<br />
“Mi renversiĝe puŝleviĝas” aŭ simile, kaj la rekan ekzercon mem<br />
mi nomus “puŝleviĝo per renversiĝo”.<br />
<br />
Pri la ceteraj sportaĵoj ni apenaŭ povas diri ion nebanalan.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel oni esperantigu la anglajn nomojn de la hormonoj “testosterone”, “estrogen”, “dopamine”, “serotonin”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 20an de Septembro 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.08.22]<br />
<br />
Kiel oni esperantigu la anglajn nomojn de la hormonoj<br />
“testosterone”, “estrogen”, “dopamine”, “serotonin”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La kvar vortoj, pri kiuj vi demandas, estas fakaj terminoj,<br />
tamen en la lastaj jardekoj ili iĝis vaste konataj ankaŭ<br />
al nefakuloj. La unuaj du estas hormonoj, la aliaj estas<br />
pli taŭge priskribeblaj kiel perantoj de nervaj signaloj.<br />
<br />
“Testosterono” kaj “oestrogeno” estas kapvortoj en PIV,<br />
kaj ankaŭ la vorto “dopamino” aperas tie sub la kapvorto<br />
“amino”, en difino de “katekolamino”. La vorton “serotonino”<br />
oni trovas en aliaj vortaroj.<br />
<br />
Pro sia internacieco la nomoj estas senproblemaj, krom<br />
la eta ŝanceliĝo ĉe “(o)estrogeno”: kaj “oestrogeno”, kaj<br />
“estrogeno” estas uzataj kaj registritaj en vortaroj.<br />
La formon “oestrogeno” evidente apogas la deziro<br />
konservi ĝian ligon kun “oestro” (esperantigita tiel por<br />
eviti konfuzon kun “estro”, “ostro” kaj “ojstro”).<br />
Ni ne studis fakan literaturon, sed ambaŭ formoj aperas<br />
en nemultaj seriozaj retaj tekstoj, en kiuj ni trovis mencion<br />
de tiu ĉi nocio.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri homonimoj en Esperanto ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 10an de Septembro 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
Replike al unu el la respondoj de la Konsultejo, <U> [[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo_(parto_8)#Ĉu “lamo” aŭ “ljamo”?|Ĉu “lamo” aŭ “ljamo”?]] </U><br />
la demandinto (interalie) skribis al mi:<br />
<br />
DEMANDO [2013.09.07]<br />
Estimata Aleksandro<br />
<br />
Mi ne povas kaŝi, ke via tre atendata respondo estas por mi<br />
malkontentiga. Mi evidentigis realan leksikan problemon rilatan<br />
al la esenco de esperanto kaj vi respondas je tolerema tono kvazaŭ<br />
temus pri bagatelo.<br />
<br />
Ekde kiam mi frekventas la esperantujon [tiel! -AS], mi estas<br />
rimarkanta ian facilanimecon tie aŭ ĉi tie, inkluzive tiun de la<br />
famaj vortaristoj, al kiuj mi aludis kaj nun eĉ de vi.<br />
[...]<br />
<br />
[Iom lingve redaktita. - A.S.]<br />
<br />
Jen mia respondo sendita al la demandinto.<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO''' [2013.09.09]<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La Konsultejo en sia respondo konsentis kun vi, ke ĝenerale<br />
oni klopodas por eviti homonimojn, kaj pri tio vi kaj ni plene<br />
konsentas.<br />
<br />
Ni konsentas kun vi ankaŭ pri tio, ke iuj sinonimoj kaŭzas<br />
realajn problemojn, kaj tiam la lingvanoj trovas manieron<br />
ripari la situacion. Frapa ekzemplo de tio estas, ekzemple,<br />
la formoj “ian”, “kian”, “tian”, “nenian”, “ĉian” el la unua<br />
eldono de la Unua Libro, kiujn Zamenhof rapide ŝanĝis al<br />
“iam”, “kiam”, “tiam”, “neniam”, “ĉiam” en postaj eldonoj,<br />
ĉar ili estis sinonimaj kun la adjektivaj formoj de aliaj<br />
tablevortoj (ia, kia, tia, nenia, ĉia).<br />
<br />
Tamen vian ideon, ke iuj ajn homonimaj vortoj estas absolute<br />
netolereblaj, mi trovas tro ekstrema kaj simple nerealisma.<br />
Tiel, en Esperanto longe ekzistas la homonimaj radikoj “kaj”<br />
(fundamenta) kaj “kaj’” (la 1a Oficiala Aldono), kaj mi neniam<br />
aŭdis, ke oni serioze malkontentus pri tio ĉi. Kalemburecaj<br />
homonimoj abundas en Esperanto: sent-ema/sen-tema,<br />
intima/in-tima, informo/in-formo, ktp. Legu verkojn de<br />
Raymond Schwartz, kaj vi trovos en ili dekojn da tiaspecaj<br />
homonimoj.<br />
<br />
Eĉ el pure teĥnika vidpunkto estas klare, ke estus malfacile<br />
realigi la ideon forigi el la lingvo aron da radikoj tiel,<br />
ke homonimoj iĝu tute neeblaj. Kun unuliteraj finaĵoj kaj<br />
multaj du- kaj tri-literaj radikoj (inkluzive produktivegajn<br />
afiksojn kaj tablevortojn!) oni devus elsarki tiom da vortoj,<br />
ke la lingvo iĝus nerekonebla. Cetere, por efektivigi tian<br />
ideon oni devus elsarki ankaŭ multajn fundamentajn vortojn!<br />
Ĉu vi vere deziras tion?<br />
<br />
Iĝu iom pli atenta, kaj vi vidos, ke ekzistas multe pli da<br />
homonimoj, ol oni konscias. La fakto, ke oni eĉ ne rimarkas<br />
ilin, montras, ke ili plejparte ne estas danĝeraj (aŭ eĉ simple<br />
ĝenaj). Ĉu do valorus kripligi la lingvon por atingi sendube<br />
interesan, sed frivolan celon?<br />
<br />
Vi skribis:<br />
<br />
> Mi evidentigis realan leksikan problemon rilatantan la<br />
> esencon de esperanto kaj vi respondas je tolerema tono<br />
> kvazaŭ temus pri bagatelo.<br />
<br />
La Konsultejo respondis al vi en tolerema tono, ĉar ĝi ne<br />
opinias la pli ol 100-jaran kolektivan lingvouzadon de pluraj<br />
generacioj de niaj samlingvanoj malkontentiga, erara<br />
kaj tujkorektenda en netolerema maniero. Niaopinie, la<br />
lingva evoluo laŭbezone prizorgas la problemon de ĝenaj<br />
homonimoj, kaj la rolo de la Akademio ĝenerale kaj de la<br />
Konsultejo speciale ne estas trudi arbitrajn preferojn al nia<br />
lingva komunumo, eĉ se ili estas bonintencaj. Ofte ne<br />
estas evidente, kiuj homonimoj estas forigindaj, kaj kiuj<br />
povas pluekzisti. Aŭ ĉu vi diras, ke mia kutimo nomi miajn<br />
kunlaborantojn kaj samfakanoj “kolegoj” neakceptebla,<br />
ĉar tion eblas kompreni kiel “kol-egoj”?<br />
<br />
[...]<br />
<br />
-Aleksandro Shlafer, Direktoro de la Konsultejo<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu floro “miela” aŭ “pormiela”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 17an de Aŭgusto 2014 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.08.22]<br />
<br />
Saluton el Francujo!<br />
<br />
Kiel oni traduku ”plante à miel”? La kreskaĵo ne rekte produktas<br />
mielon, sed utilas al la abelo, por ke la abelo produktu mielon.<br />
Ĉu diri tamen: miel-planto aŭ pormiela planto?<br />
<br />
Dua rimarko: oni ne ofte uzas ”por” kun adjektivo, krom en<br />
“porĉiama”. Kial? Pardonu, sed mi ne trovis respondon al tiuj<br />
demandoj en PMEG.<br />
<br />
Anticipan dankon!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Gramatike, “pormiela” estas tute bona vorto. Ekzistas nenia ajn<br />
malpermeso de tiaj kunmetaĵoj kun “por”. Eble ili estas relative<br />
maloftaj, tamen tute laŭregulaj kaj klaraj. Unu kialo, ke tiaj<br />
“por”-vortoj estas iom maloftaj, estas, ke simpla vorto sen<br />
“por” tre ofte estas tute sufiĉa kaj klara en la kunteksto.<br />
“Miela” povas esti interpretata en pluraj diversaj manieroj,<br />
el kiuj unu identas al “pormiela” (= “por mielo”-a).<br />
Sed plej ofte la kunteksto klare montras, ke oni celas tiun sencon,<br />
kaj sekve oni tre ofte elektas la pli mallongan formon “miela”.<br />
<br />
Tio ne signifas, ke formoj kun “por-” estas tre maloftaj.<br />
Jen kelkaj ekzemploj el literaturo: “pornokta”, “porkrima”,<br />
“porhelpa”, “porkulpiga”, “porlabora”, “porofera”, “porinfana”,<br />
“poroportuneca”, “porsana”, “porbala”, “porpaca”. La formo<br />
“poresperanta” (kontraste al “peresperanta” kaj “priesperanta”)<br />
estas tute kutima kaj tre kontata al ĉiu aktiva esperantisto!<br />
<br />
Revenante al la demando pri esperantigo de la franca esprimo<br />
“plante à miel”, la formoj “mielplanto” (aŭ “mielkreskaĵo”) kaj<br />
la karakterizoj “miela” aŭ (pli preciza) “pormiela” ŝajnas al ni<br />
tute taŭgaj, sed se oni bezonas esprimon eĉ pli klaran, oni<br />
povas nomi kreskaĵojn, kiujn abeloj uzas por produkti mielon,<br />
“nektara”, “nektarflora” aŭ, eventuale, “abelfuraĝa”.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke ni konsilas tion el pure lingva, nefaka vidpunkto,<br />
ĉar neniu inter la konsultejanoj estas fakulo pri abelbredado.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu “lamo” aŭ “ljamo”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 7an de Septembro 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.08.15]<br />
<br />
Estimataj,<br />
<br />
Mi lastatempe rimarkis, ke iuj aŭtoritataj vortaroj, ekzemple,<br />
Itala-Esperanta/Esperanta-Itala de profesoro Carlo Minnaja<br />
kaj PIV, uzas la vorton “lamo” kiel nomon de sudamerika besto.<br />
<br />
Tio estigas, miaopinie, gravegan leksikan problemon, ĉar<br />
la radiko “lam” esprimas, kiel ĉiu esperantisto scias, la<br />
malfunkciadon de homa aŭ besta gambo malhelpantan<br />
normalan iradon.<br />
<br />
Asigni al la sama radiko du malsamajn sencojn signifas difekti<br />
la strukturon kaj la tipan kvaliton de la lingvo Esperanto.<br />
<br />
Mi do instigas vin konsciiĝi pri la supra problemo, kaj,<br />
konsiderante ĝian gravecon, trovi taŭgan solvon.<br />
<br />
Respektajn salutojn!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
En Esperanto troviĝas kelkaj homonimaj vortoj, ekzemple, “kubo”<br />
kaj la insulo “Kubo”, sed ĝenerale oni klopodas por eviti ilin.<br />
<br />
Ĝenerale, okaza hazarda homonimeco ne detruas la sistemon<br />
kaj precizecon de Esperanto. Ĉiuj konsentas, ke abunda<br />
homonimeco estus neakceptebla en Esperanto kaj ke ni<br />
laŭeble evitu ĝin, tamen fojfoje, neofte, la homonimaj<br />
formoj estas tolereblaj, se ili ekzistas pro gravaj kialoj.<br />
<br />
Por la koncerna sudamerika besto ankoraŭ neniu nomo estas<br />
oficialigita de la Akademio. Kaj la zamenhofan formon “lamo”,<br />
kaj la vaste uzatan formon “ljamo”, kiu NE havas problemon<br />
de homonimeco, oni uzas kun tiu signifo; por via propra uzado<br />
ni rekomendas al vi elekti tiun el ili, kiun, konsiderinte ĉiujn<br />
ĝiajn avantaĝojn kaj malavantaĝojn, vi volas vidi oficialigita<br />
iam en la estonteco.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel oni esperantigu la anglan “parallel bars”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 22an de Aŭgusto 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.08.02]<br />
<br />
Kiel oni esperantigu la anglan “parallel bars”<br />
(speco de gimnastika ekipaĵo)?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Por ne diskriminacii neanglalingvanojn, ni klarigu,<br />
ke temas pri gimnastika aparato konsistanta el paro<br />
de paralelaj horizontalaj stangoj subtenataj de<br />
vertikalaj fostoj.<br />
<br />
Esperante oni povas nomi tion “paralelaj stangoj”.<br />
<br />
Se oni volas precizigi, pri kiu el la du kutimaj specoj temas,<br />
oni povas diri “(mal)samaltaj paralelaj stangoj”.<br />
<br />
Male, kiam oni bezonas ripete uzi mallongan, “ĵargonecan”<br />
formon, oni povas diri simple “stangoj”, se estas kuntekste<br />
klare pri kio temas.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Sekso en Esperanto ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 21an de Aŭgusto 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.08.01]<br />
<br />
Estimataj,<br />
<br />
Mi nuntempe okupiĝas pri la temo “sekso/genro en Esperanto”<br />
por scienca artikolo. Mi volas interalie prilumi la rolon de la<br />
Akademio en la lingvoevoluo rilate al tiu temo. Bedaŭrinde mi<br />
ĝis nun malmulton trovis pri tio.<br />
<br />
Ĉu la Akademio okupiĝis pri tiu ĉi temo kaj eble donis<br />
rekomendojn pri la uzo de -in-, ge-, vir-, ŝi/li?<br />
<br />
Ĉu ekzistas publikigaĵoj de la Akademio, kaj kiel mi povas ricevi ilin?<br />
<br />
En la reto aŭ Esperantaj ĵurnaloj abundas informoj pri novaj<br />
afiksoj kiel -iĉ-, go-, -ir- kaj aliaj, ĉiam kun la rimarko, ke<br />
“la Akademio ĝis nun ne oficialigis tiujn”. Ĉu entute parolantoj<br />
jam turnis sin al la Akademio kun tiuj proponoj? Kiu kaj kiam?<br />
Kie mi mi povas ricevi informojn, pri kiuj temoj la Akademio<br />
okupiĝis kaj kun kiuj rezultoj ?<br />
<br />
Koran antaŭdankon pro la respondo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideanino,<br />
<br />
Antaŭ kelkaj jaroj tiun ĉi temon diskutis la Sekcio pri Gramatiko.<br />
Tamen tiutempe la sekcio ne sukcesis veni al konkludoj, kiuj<br />
povus iĝi rekomendoj de la Akademio.<br />
<br />
Ĉi-jare tiu sekcio (pro hazarda koincido, senrilate al via demando)<br />
planas reveni al esplorado de ĉi tiu temo.<br />
<br />
Tial, konsiderante tiun ĉi venontan agadon, ni evitas ian ajn<br />
provon diri ion esencan pri la temo en tiu ĉi respondo: la funkcio<br />
de la Konsultejo estas trovi (jam ekzistantajn aŭ deriveblajn)<br />
respondojn por la demandintoj, sed ne provi anticipi ankoraŭ ne<br />
faritajn decidojn de la Akademio kaj ne anstataŭigi tiajn<br />
decidojn per siaj propraj.<br />
<br />
Mi bedaŭras, se nia respondo ne estas tre helpa, tamen ĝi klare<br />
indikas, kie la Akademio staras nun rilate la demandon.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel nomi unuradan velocipedon? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 18an de Aŭgusto 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.07.19]<br />
<br />
Kiel oni nomas en Esperanto unuradan velocipedon (la angla “unicycle”)?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Se oni okaze vere bezonegas pli mallongan esprimon, ekzemple,<br />
en iu faka teksto pri ŝatokupoj aŭ cirkoj, oni eventuale povas<br />
uzi la vorton “unurad(aĵ)o”, kiam ĝi estas kuntekste klara.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke La Konsultejo jam tuŝis rilatan temon,<br />
kiam ni respondis al alia demando:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/konsultejo/blogo/2011/10/chu-nur-ciklopoj-ciklopadas/<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
=== Pri vortordo en Esperanto ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 6an de Aŭgusto 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.07.04]<br />
<br />
En bona Esperanto, ĉu oni diru “korekte kaj flue paroli en Esperanto”<br />
aŭ “paroli en Esperanto flue kaj korekte”?<br />
<br />
La konvena loko de la adverboj estas aspekto de esperanta lingva<br />
ĝusteco, kiu ne estas klara por mi.<br />
<br />
Mi anticipe dankas vin!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La ekzisto de regulaj gramatikaj finaĵoj, aliaj fidindaj<br />
vortelementoj, prepozicioj kaj klare markita akuzativo<br />
permesas (relative) liberan vortordon en Esperanto<br />
sen risko de misinterpreto de la frazroloj.<br />
<br />
Tial la vortordon en Esperanto grandparte diktas ne arbitraj<br />
konvencioj kaj ne rigidaj gramatikaj reguloj, sed la bezono<br />
esprimi informo-distingojn kaj senco-diferencojn.<br />
<br />
Kutime oni komencas per temo (aŭ fono, t.e. kuntekste<br />
konataj detaloj kun neemfaza fona valoro) kaj finas per<br />
fokuso (aŭ komento: tio, kion la parolanto opinias nova,<br />
informvalora aŭ komunike grava).<br />
<br />
Por klare vidi, kion la vortordo permesas esprimi, necesas<br />
konscii pri la komunika kunteksto de la frazo. Ekzemple<br />
(ni uzu la esprimojn el via demando):<br />
<br />
— Kiun lingvon li parolas senerare kaj flue?<br />
— Senerare kaj flue li parolas Esperanton.<br />
<br />
— Kiel li parolas Esperanton?<br />
— Esperanton li parolas senerare kaj flue.<br />
<br />
Spertaj lingvanoj plejparte elektas la adekvatan vortordon<br />
(same kiel multajn aliajn komunikajn nuancojn) senkonscie,<br />
kaj novaj lingvanoj kutime ellernas tion per imitado, sed ne per<br />
konscia apliko de pedantaj reguloj (nu, ankaŭ tio principe<br />
eblas, tamen ĝi iomete similas al la provo lerni bicikladon<br />
per aplikado de konsciaj reguloj por teni ekvilibron ;) .<br />
<br />
Ne estas klare, ĉu vi konscie kaj intence uzis unue la esprimon<br />
“korekte kaj flue”, kaj due – “flue kaj korekte”. Apenaŭ<br />
ekzistas ia perceptebla senca diferenco depende de la vortordo<br />
en tiu ĉi esprimo, kvankam simila distingo povas servi ian celon:<br />
ekzemple, oni plejparte diras “vi kaj mi” kaj ne “mi kaj vi” pro<br />
ĝentileco, ĉar unue mencii la kunparolanton ŝajnas pli respekte<br />
ol unue egoisme mencii sin mem.<br />
<br />
Menciindas ankaŭ alia detalo rilata al la teksto de via demando.<br />
Vi verŝajne rimarkis, ke ni uzis la vorton “senerare” anstataŭ<br />
la vorto “korekte”, kiun uzis vi. Tio bezonas apartan klarigon:<br />
<br />
Multaj evitas uzi la vorton “korekte” en la senco “ĝuste, senerare”<br />
(kvankam tia uzo historie aperis eĉ en verkoj de “bonaj aŭtoroj”)<br />
por eviti konflikton de tiu ĉi senco (aperinta sub la influo de gentaj<br />
lingvoj) kun la regula senco de la vorto “korekte” (= en la maniero<br />
rilata al ago korekti). Tio estas eĉ pli rimarkebla en la adjektiva<br />
formo: ĉu oni komprenu la vorton “korekta” en la idiotisma senco<br />
“ĝusta, senerara” aŭ en la regula senco “rilata al korektado”.<br />
<br />
Tiuj el ni, kiuj strebas igi la esprimojn “korekta eksperimento”,<br />
“korektaj principoj”, “korekta edukado”, “korekta politiko”<br />
(kaj multajn aliajn) klare kompreneblaj, rekomendas uzi NUR<br />
la regulan sencon de la vortoj kun la radiko “korekt” kaj<br />
konsideri la alian, historian sencon arĥaika kaj evitinda.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kial x-sistemo ne estas “oficiala”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 6an de Aŭgusto 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.07.04]<br />
<br />
Ni scias, ke la h-sistemo estas uzebla laŭ la Fundamento,<br />
sed oni uzas ankaŭ x-sistemon.<br />
<br />
Kial do tiu sistemo ankoraŭ ne estas oficiala?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Laŭ la Fundamento de Esperanto, la presejoj, kiuj ne kapablas<br />
presi aŭtentikajn Esperantajn literojn ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ kaj ŭ, povas<br />
anstataŭe uzi respektive literkombinojn ch, gh, hh, jh, sh kaj u.<br />
Tian sistemon de anstataŭa skribo por Esperantaj literoj oni<br />
kutime nomas h-sistemo aŭ h-skribo.<br />
<br />
La vasta uzado de komputiloj en ĉiutaga vivo venigis ankaŭ<br />
la eblon prepari, konservi kaj transsendi tekstojn en elektronika<br />
formato. Ne ĉiam kaj ne ĉie oni povas uzi ĉiujn literojn de Esperanta<br />
aboco en ilia aŭtentika formo. Krome, eĉ se oni povas tion fari,<br />
oni (eĉ ĝis nun!) ne ĉiam povas certi, ke iuj literoj ne deformiĝos<br />
post interreta transsendo.<br />
<br />
Plejparte ne temas pri tipografia presado. Post kiam evidentiĝis<br />
mankoj de la h-skribo por tiuj celoj, oni ekuzis aliajn manierojn<br />
por provizora kodado de Esperantaj literoj uzante nur signojn komune<br />
haveblajn sur klavaroj bazitaj sur latina alfabeto, plejparte la<br />
x-skribon, kiu prezentas literojn ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ kaj ŭ kiel respektive<br />
ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, kaj ŭ.<br />
<br />
Jen kion diris la Akademio pri tio ĉi:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/apartaj_teknikaj_bezonoj.html<br />
<br />
Revenante al via laŭvorta demando: kutime oni parolas pri<br />
oficialigo nur de elementoj de Esperanta leksikono. Ĉiujn<br />
ceterajn tiaspecajn deklarojn de la Akademio, oni kutime<br />
karakterizas alimaniere: ekzemple, (mal)rekomendo aŭ<br />
(mal)aprobo, sen uzi la vorton “oficiala”aŭ “oficialigo”.<br />
<br />
Ni do, eĉ nur el respekto al tradicio, evitus paroli pri<br />
“oficialigo” de la x-sistemo.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Naŭ demandoj, plejparte pri Esperantaĵoj en la Interreto ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 24an de Junio 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDOJ [2013.06.13]<br />
<br />
Mi pre-dankas aŭ antaŭ-dankas (1?) pro via bonkora helpo.<br />
<br />
(2) Vortaro.net estas tre helpa sed nesufiĉa al mi.<br />
Ĉu estas aliaj ret-resursoj por klarigi lingvajn dubojn, aldone de AdE?<br />
Nomojn de landoj, urboj, homoj, teknikoj ktp, mi devas provizore<br />
esperantigi laŭ la lingvo de la origina ĵurnala teksto.<br />
Mi esperas, ke “provizore” ne iĝos “por ĉiam”.<br />
<br />
(3) Ĉu ekzistas listo de mallongigoj en Esperanto?<br />
Ĉefministro, prezidento, opozicio, parlamento, kontraŭ ktp.<br />
<br />
(4) Ĉu ekzistas mapoj en Esperanto?<br />
Ĉu listo de landoj kaj urboj kaj aliaj geografiaĵoj?<br />
<br />
(5) Ĉu ekzistas forumoj por pridiskuti aktualaĵojn kaj historion?<br />
<br />
(6) Ĉu ekzistas forumoj por helpi literaturigon de tekstoj?<br />
<br />
(7) Mi redaktas per MS-Word kun “macro” por transformi<br />
iks-kodaĵojn en ĉapelitajn literojn. Ĉu estas alia, pli simpla solvo?<br />
Pardonu, sed mi ne havas librojn, kiujn sperta Esperantparolanto povus<br />
konsulti.<br />
<br />
(8) Ĉu ekzistas bitlibroj konsulteblaj senpage?<br />
<br />
(9) Ĉu estas lernantoj aŭ instruantoj de Esperanto interesitaj<br />
legi aŭ redakti tutmondajn kaj ĉiukulturajn literaturajn kaj<br />
efemerajn aktualaĵojn?<br />
<br />
Dankon pro via atento, kaj, denove “predankon” pro via helpo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
(1) La formo “antaŭdanki” estas tute taŭga.<br />
Ofte oni diras ankaŭ “Anticipan dankon!”<br />
<br />
(2) La Reta Vortaro (ReVo) estas tre utila kaj konstante<br />
pliriĉigata kaj plibonigata:<br />
<br />
http://www.reta-vortaro.de/revo/<br />
<br />
Utilaj estas ankaŭ tre praktikaj konvencioj de Monato:<br />
<br />
http://www.esperanto.be/fel/mon/mon_konv.php<br />
<br />
kaj ankaŭ la Vikia Vortaro: http://www.kono.be/vivo/<br />
<br />
La Vikia Vortaro (ViVo) havas ligojn al pluraj aliaj vortaroj.<br />
Unu grava verko, al kiu ĝi ligon ne havas, estas<br />
“Komputada leksikono” de Sergio Pokrovskij:<br />
<br />
http://esperanto-mv.pp.ru/KompLeks/<br />
<br />
(3) Liston de Esperantaj mallongigoj eblas trovi ĉi tie:<br />
<br />
http://en.wikibooks.org/wiki/Esperanto/Appendix/Abbreviations<br />
<br />
Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV) havas pli longan<br />
liston de mallongigoj, sed multaj el ili estas, laŭ ni, evitindaj.<br />
Aspirante al internacieco, klareco kaj laŭeble facila<br />
lernebleco, la esperantistoj tute nature uzas malpli da<br />
eviteblaj mallongigoj en la lingvo internacia kompare<br />
kun lingvoj gentaj.<br />
<br />
(4) Eblas konsulti la decidon de la Akademio pri la landnomoj,<br />
kiu enhavas liston:<br />
<br />
http://akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/index.html<br />
<br />
Esperanta Vikipedio havas multajn tiajn listojn, kaj kelkajn mapojn:<br />
<br />
http://eo.wikipedia.org/<br />
<br />
Eble vin interesos rete havebla libreto de Anna Löwenstein<br />
“Konciza klarigo pri la landonomoj en Esperanto”:<br />
<br />
http://www.bonalingvo.org/docs/klarigoprilandonomoj.pdf<br />
<br />
(6) Eblas komenci per la retgrupo “per-esperanto-literaturo”:<br />
<br />
http://groups.yahoo.com/group/per-esperanto-literaturo/<br />
<br />
(7) Interreta serĉo “Esperanta Klavaro” montros al vi plurajn<br />
manierojn senĝene uzi aŭtentikajn Esperantajn literojn.<br />
<br />
Ni rekomendas unue uzi simplan kaj oportunan Esperantan<br />
Klavaron (EK) de Jurij Finkel: http://www.esperanto.mv.ru/Ek/<br />
<br />
Pri kanada plurlingva norma klavaro, kiu aperas en la listo<br />
de uzeblaj klavarfasonoj por Windows kaj enhavas ĉiujn<br />
Esperantajn (kaj multajn alilingvajn) literojn, eblas legi,<br />
ekzemple, en Esperanta Vikipedio:<br />
<br />
http://eo.wikipedia.org/wiki/Klavarfasono<br />
<br />
(8) Jes! Ni rekomendas komenci de la retejo, kiu nomiĝas<br />
“Literaturo, en la reto, en Esperanto”:<br />
<br />
http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/literaturo.html<br />
<br />
Ĝin prizorgis, ĝis sia forpaso, elstara konanto de<br />
Esperanto-literaturo (kaj mia karmemora amiko) Don Harlow.<br />
Ĝi enhavas kelkajn pliajn utilajn ligojn.<br />
<br />
La libroj de la eldonejo Inko,<br />
(http://eo.wikipedia.org/wiki/Inko_%28eldonejo%29)<br />
estas troveblaj en diversaj lokoj.<br />
Libroj de Claude Piron: http://rano.org/piron/<br />
Gravaj historiaĵoj:<br />
<br />
http://www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/fruehdrucke.htm<br />
<br />
Ankaŭ multaj aliaj Esperantaj libroj troveblas diversloke en la reto.<br />
Kelkfoje Vikipedio havas ligon al la verko en artikolo pri ĝi aŭ<br />
pri la aŭtoro.<br />
<br />
(9) Sendube! Tia agado okazas konstante. Vi povas demandi<br />
pri detaloj aŭ fari viajn proprajn proponojn en multaj Esperantaj<br />
retforumoj, kiuj facile troveblas per interreta serĉo.<br />
<br />
Resume: la materialoj en Esperanto abundegas en la reto.<br />
Ĝuu!<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel oni esperantigu usonajn vortojn “county” kaj “state”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 18an de Junio 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.06.05]<br />
<br />
Saluton el Kentukio en Usono! Mi havas lingvan demandon por vi.<br />
Kio estas la ĝusta vorto por la angla “county”? Mi opinias,<br />
ke “graflando” ne estas la taŭga vorto por nia “county”.<br />
Ni ne havas grafojn en Usono, kiel vi scias.<br />
<br />
“State” estas ŝtato, ĉu ne?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
En la kutima lingvouzo de usonaj esperantistoj, Usonon<br />
konsistigas ŝtatoj (angle: state), kiuj siavice plejparte<br />
konsistas el kantonoj (“county”).<br />
<br />
La vorton “kantono” por tiu ĉi uzo inspiris tio, ke oni uzas<br />
ĝin por simila teritoria divido en Belgujo, Bolivio,<br />
Bosnujo kaj Hercegovino, Ekvadoro, Francujo, Kanado,<br />
Kostariko, Luksemburgo, Svislando kaj aliaj landoj.<br />
<br />
Plej probable tiun ĉi elekton influis ankaŭ tio, ke la vorto<br />
“kantono” estas similsona kun la angla “county” [kaŭnti].<br />
<br />
Ni konscias pri tio, ke la nomoj de teritoriaj subdividoj<br />
estas bedaŭrinde nekoheraj el la vidpunkto de la internacia<br />
lingvo kaj internacia publiko. Ekzemple, dum la lando Usono<br />
konsistas el ŝtatoj, la ŝtato Germanujo konsistas el<br />
landoj. Ekzistas multaj diversaj nomoj (eĉ se oni konsideru<br />
nur vaste konatajn formojn) por similtipaj administraj<br />
kaj geografiaj subdividoj ene de ŝtatoj/landoj: provinco,<br />
regiono, gubernio, subŝtato por la grandaj teritorioj,<br />
kiuj konsistigas ŝtaton/landon; distrikto, kantono,<br />
departemento, k.a. por malpli grandaj.<br />
<br />
Ĉu oni povus raciigi la koncernan vortouzadon en Esperanto?<br />
Teorie tio ŝajnas bona ideo, tamen ĝis nun tio ne sukcesis:<br />
al tio kontribuas ankaŭ la granda varieco de lokaj strukturoj<br />
kaj tio, ke dum la iom pli ol centjara ekzisto de nia lingvo<br />
okazis grandiozaj ŝanĝoj en la politika kaj administra<br />
strukturo en multaj landoj de la mondo. Eĉ pli: multaj landoj<br />
aperis, malaperis, dividiĝis, kuniĝis, kaj alimaniere transformiĝis.<br />
<br />
Resume, ni esperas, ke tiu ĉi lingva kampo iam estos raciigita,<br />
tamen la ideo iniciati tion en tiu ĉi respondo tro prokrastus ĝin :)<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la anglan vorton “freeganism”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 17an de Junio 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre>DEMANDO [2013.05.23]<br />
<br />
Por artikolo en la membrogazeto de la Germana<br />
Esperanto-Junularo mi serĉas taŭgan tradukon<br />
por la angla vorto “freeganism”.<br />
<br />
Ĉu jam ekzistas oficiala vorto same mallonga kiel<br />
“vegetarismo” aŭ “vegetaĵismo” por tiu vivmaniero?<br />
<br />
Kiun vorton mi uzu?<br />
Dankon jam nun pro via laboro!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Tiu ĉi angla vorto estas relative nova (laŭ Vikipedio,<br />
ĝi aperis fine de 1990aj jaroj) kaj nomas interesan,<br />
sed marĝenan socian konduton: pro la naturo de<br />
tia socia sinteno, ĝi povas disvastiĝi nur limigite<br />
kaj nur en “riĉa”, malŝparema socio.<br />
<br />
La vorto mem estis kreita kiel vortludo, kunfandaĵo<br />
de la anglaj vortoj “free” (libera, senpaga) kaj<br />
“veganism” (veganismo).<br />
<br />
Tial ne estas mirinde, ke tiu ĉi vorto restas ĵargoneca,<br />
kaj nur malvaste konata kaj uzata eĉ en la angla,<br />
ĝia origina lingvo.<br />
<br />
Esperantigo de tiaj vortludaj vortoj kutime sekvas<br />
unu vojon el du: ĝi estas aŭ rekte bazita sur la formo<br />
de la origina lingvo, kio produktas la vorton “friganismo”,<br />
aŭ estas traduko de la vortludo, kio principe eblas, sed<br />
la rezulto ne estos senpere internacie rekonebla, se ĝi<br />
ne estas klare simila al la origina (gentolingva) vorto,<br />
ĉar temas pri tute konvencia senco atribuita al la<br />
fandaĵo de la vortoj “senpaga” + “veganismo”.<br />
Eble vi sukcesos elpensi elegantan kaj senpere<br />
rekoneblan tradukan esperantigon.<br />
<br />
Teorie eblas ankaŭ tria vojo – sufiĉe memklariga vorto<br />
por tiu ĉi nocio (ekzemple, “spikumismo”, laŭ la PIVa<br />
spikumi = rikolti la spikojn delasitajn de la rikoltistoj<br />
sur grenkampo, aŭ simple “nepagismo” aŭ “senpagismo”),<br />
tamen ne estas klare kiom facile la leganto, eĉ informita,<br />
konjektus, ke temas ĝuste pri friganismo konata el<br />
alilingva fonto.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke en multaj gentaj lingvoj, la koncerna<br />
artikolo en Vikipedio uzas sialingvan asimilon paralelan<br />
al la Esperanta “friganismo”. Ne estas klare, ĉu tion<br />
oni faras pro la allogo de la moda angla vorto, pro<br />
neinventema traduko de la anglalingva artikolo aŭ por<br />
fordistancigi la usonecan friganismon de sialandaj jam<br />
ekzistantaj formoj de ŝparemo kaj nemalŝparismo.<br />
<br />
Resume: se vi ne trovos alian, pli kontentigan, solvon,<br />
kaj se vin ne kontentigas la kunmetitaj formoj, kiujn ni<br />
menciis, uzu la porokazan (sed rekoneblan!) ĵargonaĵon<br />
“friganismo”. Ĉiuokaze, ĉe la unua uzo en la teksto,<br />
bonvolu nepre enmeti klarigon pri tio, kion tiu ĉi vorto<br />
signifas, ĉar ja temas pri ne tre konata socia fenomeno.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== ATM? Cajero automático? Bankaŭtomato! ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 15an de Junio 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2013.05.23]<br />
<br />
Kio estas la ekvivalento de la angla ATM aŭ la hispana<br />
cajero automático en Esperanto?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Temas pri aparato, per kiu kliento de banko povas ricevi<br />
kontantan monon de sia konto.<br />
<br />
Laŭ ni, la vorto “bankaŭtomato” estas tute taŭga.<br />
<br />
Ĝin rekomendas ankaŭ la Esperanta Vikipedio:<br />
.<br />
<br />
Principe eblas uzi ankaŭ la vorton “monaŭtomato”<br />
kiel sinonimon, tamen tiel povas nomiĝi ankaŭ aliaj<br />
specoj de monrilataj aŭtomatoj. Almenaŭ en cirkonstancoj<br />
kutimaj al la konsultejanoj, la vorto “bankaŭtomato” estas<br />
pli komprenebla kaj rekonebla.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la vorton “corium”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 27an de Majo 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2013.04.06]<br />
<br />
Mi nenie trovas esperantigon de la vorto ”corium” uzata<br />
en la franca lingvo por nomi la varmegan fandaĵon de<br />
nuklea brulaĵo kun interna strukturo post atom-centrala<br />
akcidento.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Unue, estas evidente, ke la angla/franca “corium” ne estas<br />
firme establita termino: pri tio atestas, ke, ekzemple, en<br />
Vikipedio tiu ĉi nocio aperas en nur ses lingvoj, dum la rilata<br />
termino “nuklea centralo” aperas tie en ĉ. 60 lingvoj.<br />
<br />
Due, el la priskribo de tiu ĉi nocio iĝas klare, ke esence<br />
temas pri (ĵurnalisma aŭ/kaj teĥnikista) ĵargonaĵo: la nomon,<br />
kiu intence memorigas nomojn de multaj ĥemiaj elementoj<br />
(kiuj ja estas rigore difinitaj sciencaj terminoj), oni frivole<br />
uzas por nespecifebla miksaĵo/kunfandaĵo de variaj substancoj.<br />
<br />
Pro la du menciitaj faktoroj, tiu ĉi nocio eble (almenaŭ dume)<br />
ne meritas enkondukon de aparta nova vorto. Laŭ ni, tute<br />
sufiĉus priskriba nomo “(nuklea) kernofandaĵo”. Rekte<br />
analoga esperantigo de “corium” estus “kernio”, sed, laŭ ni,<br />
tiu ĉi formo ŝajnus ŝerca, pretenda aŭ mallerta – kaj aparte<br />
groteska en nia lingvo, kies komunumo normale evitas<br />
enkonduki nenecesajn novajn vortojn.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Ĉu Google provos regi Esperanton? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 18an de Majo 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
DEMANDO [2013.03.26]<br />
<br />
Mi sendas al vi citaĵon el teksto publikigita en la sveda:<br />
<br />
Företaget Google har uppvaktat Språkrådet om att ändra definitionen av<br />
ordet ogooglebar i nyordslistan. I dag tar vi i stället bort ordet och<br />
markerar samtidigt vårt missnöje med Googles försök att styra språket.<br />
http://www.sprakradet.se/15922<br />
<br />
Esperanta traduko:<br />
<br />
La entrepreno Google petis la Lingvan Konsilantaron ŝanĝi<br />
la difinon de la vorto “ogooglebar” (= “neguglebla”) en<br />
la listo de novaj vortoj. Hodiaŭ ni anstataŭe forigas la<br />
vorton, samtempe signalante nian malkontentecon pri<br />
la provo de Google regi la lingvon.<br />
<br />
Vidu ankaŭ http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-21944834 ,<br />
kie tiun ĉi temon oni analizas en la angla.<br />
<br />
Nu, ĉu elvivos la vorto “neguglebla” en esperanto?<br />
Ĉu Google intervenos?<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideanino,<br />
<br />
En Esperanto la vorto “neguglebla” estas tute regule<br />
derivita de la verbo “gugli”. Tial la demando esence<br />
estas, kiugrade la jura posedanto de varmarko rajtas limigi<br />
aŭ regi ĝian komunlingvan uzadon (kaj la uzadon de derivitaj<br />
vortoj).<br />
<br />
La verbon “gugli” (= serĉi en la Interreto uzante serĉilon<br />
de la kompanio Google kaj, per plivastigo de la signifo,<br />
iel ajn serĉi en la Interreto, eĉ senrilate al Google) oni<br />
efektive iom ofte aŭdas, ankaŭ en Esperanto. Tamen ĝi<br />
(ankoraŭ?) ne iĝis vaste uzata Esperanta vorto kun sufiĉe<br />
firma signifo. Esence, “gugli” estas ĵargonaĵo,<br />
kaj la Konsultejo ne intencas diveni uzotecon kaj stilan<br />
taŭgecon de tiu ĉi vorto kaj prognozi ĝian sorton.<br />
<br />
Estas evidente, ke “gugli” ne estas la unua komunlingva formo,<br />
kiu estas derivita de varmarko. Multaj homoj ne konscias,<br />
ke kutimaj vortoj kiel “aspirino” (9OA), “gramofono” (2OA),<br />
“magnetofono”, (9OA), “nilono” (8OA), “vazelino” (2OA)<br />
kaj aliaj unue aperis kiel varmarkoj. [OA = Oficiala<br />
Aldono al la Fundamenta Vortaro.] Ni tamen atentigas,<br />
ke ekzistas lingvoj kaj landoj, en kiuj la uzado de la serĉilo<br />
de la kompanio Google ne atingis same superregan nivelon<br />
kiel en Svedujo kaj landoj anglalingvaj. Tial la verbo<br />
derivita de tiu varmarko ne havas tian internaciecon,<br />
kiel ĝiaj uzantoj verŝajne supozas.<br />
<br />
En certaj kondiĉoj kompanio povas perdi varmarkon,<br />
se tiu definitive iĝas komunlingva vorto sen evidenta ligo<br />
al la origina varmarko. Estas klare, ke la kompanio<br />
Google volas eviti tion.<br />
<br />
Inter ni ne estas fakulo pri patenta juro, tamen vi mem<br />
povas facile trovi pliajn informojn pri la juraj aspektoj<br />
de tiu ĉi problemo per facila interreta serĉado.<br />
<br />
Vidu, ekzemple, enkondukan klarigon en Vikipedio pri<br />
komunlingviĝo de varmarkoj, havebla hodiaŭ en 18 lingvoj<br />
(inkluzive la svedan, sed – dume – ne en Esperanto):<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Generic_trademark .<br />
<br />
Laŭ mi, uzi la formon “gugli”, kiam temas pri iu ajn<br />
interreta serĉo estas evitinde: mian senton de justo<br />
ofendas tia senpaga reklamado de riĉega profitcela<br />
entrepreno. Estas ironie, ke tiu ĉi vidpunkto<br />
(malsamkiale!) konformas kun tio, kion petas Google!<br />
<br />
Ĉu ni timu, ke Google laŭte protestos kontraŭ iaj specoj<br />
de uzado de la vortoj “gugli” aŭ “neguglebla” en Esperanto?<br />
<br />
Respondi tiun ĉi demandon estas ekster la senpera<br />
kompetento de la Konsultejo. Tamen, se tio okazus,<br />
same kiel la uzado de la vorto “gugli” (kun la ĝenerala<br />
signifo “interreta serĉo”) estas esence senpaga reklamo<br />
de tiu firmao, ĝiaj laŭtaj protestoj kontraŭ uzado de<br />
Esperantaj vortoj eble altirus plian atenton al la internacia<br />
lingvo kaj al la internacilingvaj problemoj ĝenerale.<br />
Ĉu ni lamentu pri tio? ;)<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Cisjordanio? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 13an de Majo 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2013.03.24]<br />
<br />
Estimataj Akademianoj! <br />
<br />
Saluton!<br />
<br />
Mi iris al la paĝo “West Bank” en la anglalingva vikipedio,<br />
kaj poste mi legis ĝin en esperanto. La nomo de la paĝo estas<br />
“Cisjordanio” kaj mi scivolis, kio estas la signifo de la nomo.<br />
Unue, mi ŝatus scii, kio estas la vortodeveno de la nomo.<br />
<br />
Due, mi trovis ke la nomo en la franca (“Cisjordanie”) estas<br />
tre proksima kaj la vortodeveno la franca nomo devenas de<br />
la latina “cis”, kiu signifas “sur tiu ĉi flanko”, kaj se la<br />
Esperanta vortodeveno estas kiel la franca aŭ aliaj kiel la<br />
hispana (“Cisjordania”), tio estas tre ĝena, ĉar tio ne estas<br />
neŭtrala.<br />
<br />
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cisjordanie#D.C3.A9nominations<br />
<br />
Mi pensas, ke io simila al “Okcidenta bordo de la rivero Jordano”<br />
estus pli bona, almenaŭ kiel oficiala nomo.<br />
<br />
Trie, ĉu oni povas skribi Esperanton en aliaj skribosistemoj,<br />
kiel cirila, hebrea aŭ la araba?<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Laŭdevene la nomoj “Cisjordanio” kaj “Transjordanio” signifas<br />
simple “(teritorio sur) tiu ĉi flanko de la rivero Jordano” kaj<br />
“(teritorio sur) transa flanko de la rivero Jordano”.<br />
<br />
Vi tute pravas, ke tiuj ĉi formoj ne estas neŭtralaj:<br />
ili aludas al ilia origina okcidenteca perspektivo:<br />
“tiu ĉi” bordo estas tiu, al kiu oni unue alvenas<br />
irante el Eŭropo.<br />
<br />
Transjordanio jam ekde 1951 nomiĝas simple Jordanio.<br />
Ankaŭ por Cisjordanio oni kutime uzas la neŭtrale<br />
geografian nomon, kiun vi mencias, “La okcidenta bordo<br />
de la rivero Jordano” aŭ simple “la Okcidenta Bordo”.<br />
<br />
Rilate vian demandon pri skribado en Esperanto uzante<br />
aliajn skribosistemojn, ni tuj menciu, por plena klareco,<br />
ke memkompreneble ne povas temi pri skribo ĉiucele<br />
alternativa al la norma Esperanta alfabeto fiksita en la<br />
Fundamento de Esperanto.<br />
<br />
Tamen por specialaj celoj ekzistas, ekzemple, Esperanta<br />
skribo morsa kaj brajla. Ekzistas ankaŭ kelkaj stenografiaj<br />
sistemoj por Esperanto.<br />
<br />
En iuj cirkonstancoj oni ja povas bezoni transskribi<br />
Esperantan tekston al skribsistemoj kiel cirila,<br />
hebrea aŭ araba, ne bazitaj sur latina alfabeto.<br />
Ekzemple, mi klare memoras, ke en la antaŭ-interreta<br />
tempo mi plurfoje devis sendi telegramojn en Esperanto<br />
transskribante ilin per literoj de la rusa alfabeto, ĉar<br />
tieaj telegrafistoj havis nur ruslingvan klavaron.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu “meteologio” estas kontraŭfundamenta? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%">Publikigita la 8an de Majo 2013 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2013.03.15]<br />
<br />
Estimataj Akademianoj! <br />
<br />
Mi petas pri respondo (inkluzive pravigon) al la jena demando:<br />
<br />
Ĉu la uzado de la neoficiala “meteologi’” sinonime al<br />
la oficiala “meteorologi’” estas kontraŭ-Fundamenta?<br />
<br />
Aldonaj klarigoj:<br />
<br />
La vorto “meteologio” estas uzata en ekzemple [1].<br />
<br />
La radiko “meteorologi’” estis oficialigita en la<br />
Dua Oficiala Aldono al Universala Vortaro [2].<br />
Tradukoj kaj difino ne estis donitaj; tamen al la<br />
radiko estas atribuita tio, ke ĝi estas internacia,<br />
t.e. uzebla laŭ la regulo 15. La signifo de<br />
“meteorologi’o” estas, laŭ la paĝo 734-735 de [3],<br />
“scienco pri la atmosferaj elementoj k fenomenoj,<br />
k, pere de ili, pri la konjektado de la estonta<br />
vetero”. Laŭ la pagho 734-735 de [3] “meteologi’o”<br />
kaj “meteorologi’o” estas sinonimoj.<br />
<br />
Laŭ la Zamenhofaj klarigoj pri la vorto-uzado<br />
(= lingva respondo n-ro 54 “Pri novaj vortoj”,<br />
prenita el “Lingvo Internacia”, 1904, p. 336-338,<br />
redonita sur paĝo 38 de [4]) oni rajtas uzi<br />
neoficialan radikon sinonime al radiko de la<br />
Universala Vortaro (inkluzive oficialajn aldonojn<br />
al ĝi) nur, se la neoficiala radiko estas<br />
internacia, t. e. uzebla laŭ la regulo 15. Okaze<br />
de “meteologi’” io tia tamen ne trafas, ĉar<br />
internacie oni uzas formojn similajn al<br />
“meteorologi’”, do al la oficialigita formo.<br />
Laŭ mia scio pri “meteologi’”, la Akademio ĝis nun<br />
ankaŭ ne deklaris toleron, kiel la Akademio ja<br />
faris, ekzemple, rilate la formon “konversi”<br />
(apud la oficiala substantivo “konversacio”).<br />
<br />
Unu eblo, por ja pravigi “meteologi’”, estas<br />
jena: oni rigardu ĝin ne kiel unuradikaĵon,<br />
sed kiel kunmeton el “mete’”, “o” kaj “logi’”:<br />
tiuokaze oni povas argumenti, ke<br />
<br />
a) “mete’” havu la signifon “atmosfera elemento<br />
aŭ fenomeno, rilata al la klimato k vetero”<br />
(paĝo 734 de [3]) kaj, kiel tia, ne estas formo<br />
nova al iu oficiala aŭ Fundamenta formo sinonima;<br />
b) “o” estas Fundamenta; kaj<br />
c) “logi’” estas internacia afikso (signifo de<br />
“logi’o”: “sciokampo, scienco”; lau la paĝo 3 de [5]).<br />
<br />
Al la menciita eblo tamen kontrastas miakomprene<br />
la aparta opinio de akademiano Marc Bavant:<br />
“Dum iu ‘scienca afikso’ ne estas ofic[i]ale agnoskita<br />
de la Akademio, ĝi restas simpla parto de la radiko,<br />
kaj nenio pravigas malsaman analizon por, ekz-e,<br />
‘furioz-a’ kaj ‘ŝton-oz-a’, ‘mikrofono’ kaj ‘mikro-tom-o’,<br />
aŭ ‘telefon-o’ kaj ‘tele-skop-o’.” (Paĝo 13 de [5]).<br />
<br />
Referencoj:<br />
<br />
[1] Riley, Denis; Spolton, Lewis (1987); el la<br />
angla tradukita de Long, Kris: “Vetero kaj<br />
klimato de la mondo”.<br />
Roterdamo, Universala Esperanto-Asocio.<br />
<br />
[2] Cart, Théophile (1919): Dua Oficiala Aldono<br />
al Universala Vortaro. En: “Esperantista<br />
Dokumentaro”. Kajero trideka.<br />
Parizo, Esperantista Centra Oficejo.<br />
<br />
[3] “La Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto”, NPIV (2002).<br />
Ĝenerala gvidanto: Duc Goninaz, Michel.<br />
Parizo, Sennacieca Asocio Tutmonda.<br />
<br />
[4] Zamenhof, L. L. (2002, 6a eldono): “Lingvaj respondoj.<br />
Konsiloj kaj opinioj pri Esperanto”. Editoris: Gaston Waringhien.<br />
Marmande, Francaj Esperantaj Eldonoj.<br />
<br />
[5] Akademio de Esperanto, Sekcio pri faka lingvo (2011):<br />
“Raporto pri libromanuskripto kun la titolo ‘Ekoturisma<br />
vortareto’. Raporto (korektita) 2011-04-15.”<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/verkoj/faka_lingvo_raporto20110415.pdf<br />
<br />
15-a de Marto 2013.<br />
<br />
Mi petas pri publikigado de mia demando kaj de<br />
via respondo, kiun mi jam antauĝojas.<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La rekta, principa respondo al via demando<br />
<br />
Ĉu la uzado de la neoficiala “meteologi’” sinonime al<br />
la oficiala “meteorologi’” estas kontraŭ-Fundamenta?<br />
<br />
estas<br />
<br />
NE, uzi alian formon por la nocio, por kiu jam ekzistas<br />
formo oficiala, principe NE kontraŭas la Fundamenton.<br />
<br />
La Antaŭparolo al la Fundamento eĉ priskribas kiel tio povas okazi.<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/fundamento/antauparolo.html<br />
<br />
Tiel, ekzemple, en reala uzado la fundamentan “rezultato”<br />
preskaŭ tute anstataŭis la nova, intertempe jam oficialigita,<br />
formo “rezulto”.<br />
<br />
Ni komprenas la kialon, pro kiu oni volus eviti la vorton<br />
“meteorologio”: pro historia konfuzo ĝi estas etimologie<br />
ligita al la vorto “meteoro”, kaj oni volus preventi<br />
eventualan miskomprenon per enkonduko de la formo<br />
“meteologio”.<br />
<br />
Tamen la reala lingvouzado ofte ignoras aŭ detruas<br />
kabinetajn ideojn. Ni ne juĝas, ni simple konstatas,<br />
ke la lingvo ne ĉiam sekvas spekulativajn doktrinojn.<br />
En tiu ĉi stadio, ne estas klare, kiel evoluos la efektiva<br />
vortouzado.<br />
<br />
Rilate la ideon trakti la formon “meteologio” kiel<br />
kunmetaĵon, ni aliĝas al la opinio de nia kolego<br />
Marc Bavant, kiun vi citas en via demando.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
=== Ĉu afiksoj bezonas protekton? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 8an de Aprilo 2013 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2013.03.05]<br />
<br />
Konstato:<br />
<br />
Ekzistas principeca diferenco inter la afiksoj menciitaj en la<br />
Fundamento de Esperanto aŭ poste oficialigitaj de la AdE, kaj la<br />
pseŭdosufiksoj kiujn esperantistoj ekuzis poste kaj kiuj eĉ ekaperis en<br />
vortaroj sub apartaj kapoj. La unuaj apartenas al la gramatiko de<br />
Esperanto kaj estas libere uzeblaj, ankaŭ solstare, la duaj servas al<br />
malplimulto de la esperantistaro kiel helpiloj por formi novajn vortojn<br />
aŭ eĉ novajn formojn por jam ekzistantaj vortoj.<br />
<br />
Konsidero:<br />
<br />
Ekzistas kazoj en kiuj pseŭdoafikso, pro nacilingva aŭ fakterminara<br />
influoj aŭ aliaj, ĝuas kreskantan popularecon, dum ili ofte ne estas<br />
precize difinitaj, ne estas solstare uzataj kaj konkurencas kun vortoj<br />
derivitaj de radiko kun afikso, kiu havas parencan signifon kiel la<br />
pseŭdosufikso. Tiom kiom tiu situacio koruptas la ĝeneralan komprenadon<br />
de la rolo de afiksoj en la lingvo Esperanto fare de ĝiaj uzantoj, ĝi<br />
estas tro neoportuna. Ĝi povas kontraŭefiki al la fekundeco de iuj<br />
afiksoj.<br />
<br />
Demando:<br />
<br />
Ĉu vi akceptas la principon, ke por protekti la fekundecon de iu afikso<br />
kontraŭ konkurencado de pseŭdosufikso, povas indi la divido en tri<br />
grupojn de vortoj kiuj estas uzataj en Esperantaj tekstoj kun tiuj<br />
pseŭdosufiksoj, nome:<br />
<br />
(1) tiuj vortoj kiuj, pro internacieco aŭ ĉar ili jam estis deklaritaj<br />
oficialaj, apartenas nekontesteble al la lingvo;<br />
<br />
(2) tiuj vortoj kiuj estas bezonataj, ĉar ne ekzistas taŭga alternativo<br />
por<br />
esprimi ilian ideon kaj tial devas esti oficialigitaj, kontraste kun<br />
<br />
(3) tiuj vortoj, por kies signifo(j) oni povas trovi taŭgan alternativon<br />
kaj<br />
kiuj estu konsiderataj kiel ne-necesaj novaj formoj?<br />
<br />
Ĉar ni kalkulas kun tio, ke tiu demando ne povas esti respondita<br />
en sia ĝeneraleco, ni prezentas al vi studon pri la uzebleco de la<br />
pseŭdosufikso -iv.<br />
<br />
Char ĝi konkurencas kun la sufikso –em same kiel kun kunmetaĵoj kun<br />
‑pov, ĝi entenas rekomendojn konforme al la supraj principoj, kiuj<br />
difinas ĝian uzadon.<br />
<br />
Ni estos dankaj al vi, se vi donos vian juĝon pri tiu studo kaj<br />
konsideros la transprenadon de la rekomendoj.<br />
<br />
Bonvolu akcepti de ni sentojn de respekto kaj estimo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Rekte respondi al via demando ne estas facile, parte pro ĝia logika<br />
strukturo: vi demandas ĉu povas indi A (la divido de certaj vortoj<br />
en tri grupojn) por B (protekti la fekundecon de afikso kontraŭ<br />
konkurencado de pseŭdosufikso).<br />
<br />
Via demando havas premison, ke protekti la fekundecon<br />
de afikso kontraŭ konkurencado de pseŭdosufiksoj (B) estas<br />
valida celo, dum ne estas klare, ĉu tia sistema protektado<br />
necesas.<br />
<br />
Dubinda estas ankaŭ la utileco de la nocio “pseŭdosufikso” en<br />
la senco, en kiu vi uzas ĝin: en via studo pri “iv” aperas vortoj,<br />
en kiuj “iv” estas nek sufikso, nek pseŭdosufikso en iu<br />
ajn utila senco: plejparte ĝi simple estas parto de nova<br />
Esperanta radiko, kiun oni pruntis el gentaj lingvoj.<br />
Bonvolu noti, ke tio, kion tradiciaj alilingvaj gramatikoj<br />
nomas “sufiksoj”, “prefiksoj” aŭ “afiksoj”, ne estas<br />
la samaj nocioj, kiel Esperantaj afiksoj.<br />
<br />
La divido de vortoj en tri grupojn, kiun vi proponas, estas<br />
nekonvinka kaj malklara, ĉar ĝi baziĝas sur arbitraj, subjektivaj<br />
nocioj “bezonata vorto”, “taŭga alternativo por vorto” kaj<br />
“ne-necesaj novaj formoj”.<br />
<br />
Reale, apenaŭ troveblas vortoj por kiuj “ne ekzistas<br />
taŭga alternativo por esprimi ilian ideon”, ja ne estas<br />
nepre, ke ĉiun ideon oni povu esprimi unuvorte.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Ĉu kvinoo aŭ kinuo? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 2an de Aprilo 2013 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2013.02.04]<br />
<br />
En PIV aperas nur “kvinoo”.<br />
Ĉu akceptebla estas ankaŭ la sinonima vorto “kinuo”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
En tiu ĉi kunteksto ne estas klare, kion signifas la vorto<br />
“akceptebla”. Normala maniero, per kiu la Akademio aprobas<br />
la vortojn, estas per oficiala aldono [al la Universala Vortaro].<br />
Tio ankoraŭ ne okazis pri iu ajn nomo de tiu ĉi cerealo.<br />
<br />
Evidente ne estas dezirinde, ke oni uzu plurajn malsamajn<br />
(sed samoriginajn kaj similsonajn!) formojn por la sama,<br />
tute klare difinita nocio. Tial eblas interpreti vian demandon<br />
kiel demandon, kiu el la du formoj, kiujn vi menciis, estas<br />
rekomendinda.<br />
<br />
Evidentiĝis, ke eĉ inter la membroj de la Konsultejo ekzistas<br />
tre diversaj opinioj pri tio, ĉu “kvinoo” aŭ “kinuo” estas pli taŭga.<br />
Tial oficiale la Konsultejo povas diri nur tion, ke ĝi bedaŭrinde<br />
ne povas fari rekomendon pri tiuj ĉi du formoj.<br />
<br />
De mi mem mi volas aldoni, ke min ŝokis la pasioj, kiujn kaŭzis<br />
tiel banala afero kiel nomo de cerealo. Tial mi ekpensis pri<br />
la nomoj sendependaj de la konkurantaj kaj konfuze similaj<br />
formoj “kvinoo”, “kinuo”, “kinoo”, “kinvo” kaj “kinŭo”.<br />
<br />
La formo “riza ĥenopodio” ŝajnas al mi plej neŭtrale taŭga.<br />
(Ĝi sekvas priskriban modelon de la lingvoj rusa kaj pola.)<br />
PIV indikas sinonimon “perua kenopodio”, sed, unue, ĝi ŝajnas<br />
postrestaĵo de la jam eksmodiĝanta ĥo-fobio, kaj, due, la<br />
epiteto “perua” ne ŝajnas fidinda: ekzemple, en la ĉeĥa oni<br />
nomas tiun ĉi cerealon “ĉilia”. Eble “keĉua” estus pli adekvata<br />
elekto, sed ankaŭ pri tio aperas duboj.<br />
<br />
La laŭvorta traduko de la novlatina “Chenopodium”<br />
(kies ambaŭ partoj estas grekaj) estas “anserpiedo”,<br />
kaj tio liveras alian sinonimon registritan en PIV,<br />
kiu povas servi kiel “popolnomo” (rekomendita, cetere,<br />
de Wouter Pilger), kvankam konjekteble tia nomo<br />
povas esti neoportuna en kelkaj kuntekstoj.<br />
Ĉu, ekzemple, “anserpieda kaĉo” aŭ “kaĉo el riza<br />
anserpiedo” ne aspektus iom misgvide en menuo<br />
de vegetara restoracio?<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Genomo? Genaro? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 28an de Marto 2013 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2013.02.07]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Bonvolu konsideri la jenajn terminojn.<br />
<br />
en: chromosome “Origin late 19th cent. coined in German from Greek el<br />
khrōma ‘colour’ + sōma ‘body’.” NODE<br />
<br />
en: genome – “Origin 1930s: blend of gene and chromosome.” NODE<br />
Noun<br />
1. The haploid set of chromosomes of an organism.<br />
2. The complete set of genetic material of an organism.<br />
eo: genaro – la tuto de la genoj de individuo, manifestiĝantaj aŭ<br />
latentaj NPIV<br />
Guglo trovis ekzemplerojn de genaro kaj genomo (sed ne vidigas la<br />
nombron da ili)<br />
de: Genom<br />
fr: génome<br />
es, it: genoma<br />
nl: genoom<br />
ru: геном<br />
Vidu diskuton en http://eo.wikipedia.org/wiki/Diskuto:Genaro <br />
<br />
en: proteome – the full complement of proteins produced by a particular<br />
genome.<br />
eo: proteinaro – la kompleta aro de la proteinoj en la ĉelo, histoaŭ<br />
organismo. Proteinaro estas pli granda ol genaro kaŭze de alternativa<br />
splisado kaj posttradukadaj modifoj.<br />
La scienco esploranta proteinaron nomiĝas proteomiko. (en: proteomics)<br />
http://eo.wikipedia.org/wiki/Proteinaro<br />
Notu: proteomiko devenas rekte de proteomics, ne de proteinaro, do alie<br />
estus proteinariko.<br />
de: Proteom<br />
fr: protéome<br />
es, it: proteoma<br />
nl: proteoom<br />
<br />
en: receptorome – the receptorome can be considered the total set of<br />
genes giving rise to receptors or receptor molecules. It could also be<br />
seen as the total number of receptor proteins in a certain organism.<br />
<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Receptorome<br />
<br />
eo: [mankas]<br />
aliaj lingvoj: [mankas]<br />
<br />
en: connectome (2009) – a comprehensive map of neural connections in the<br />
brain. http://en.wikipedia.org/wiki/Connectome<br />
de: Connectome [Google Translate], Konnektom [Wikipedia]<br />
fr: connectome [ambaŭ]<br />
nl: connectoom [Wikipedia]<br />
ru: коннектом [Wikipedia]<br />
<br />
Mi volas adapti la anglan artikolon pri la “Human Connectome Project” en<br />
eo. http://en.wikipedia.org/wiki/Human_Connectome_Project<br />
Do mia demando estas “Kiel traduki la terminon”? Ŝajnas ke la -om-formoj<br />
estas internaciaj (kaj la nombro da tiaj terminoj plimultiĝas de tempo<br />
al tempo) kaj laŭ la 15-a regulo…<br />
Sed estas precedencoj por la -ar-formoj.<br />
<br />
NODE estas New Oxford Dictionary of English<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
El pure lingva vidpunkto, la ideo uzi la formon X-aro,<br />
kiam temas pri konvencie difinita aro da X-oj, estas<br />
tre taŭga rimedo por evoluigi koheran terminaron<br />
kun koncizaj terminoj kaj eviti enkondukon de novaj radikoj.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke la naiva opinio, ke X-aro estas ia ajn<br />
aro da X-oj estas erara. (Se estus tiel, kial oni entute<br />
bezonus la sufikson -ar-, ja por tio tute bone servas<br />
simpla plurala finaĵo.) X-aro konvencie difinas novan<br />
nocion: tiel, ŝtuparo ne estas ia ajn aro da ŝtupoj,<br />
vortaro ne estas ia ajn aro da vortoj, klavaro ne estas<br />
arbitra aro da klavoj ktp.<br />
<br />
Tial, la nocio “genaro” ŝajnas al ni tute taŭga kaj<br />
konforma al la lingva spirito de Esperanto.<br />
<br />
Se oni povas logike formi nomon por la nova nocio uzante<br />
jam ekzistantajn radikojn, tio kutime estas pli taŭga<br />
metodo ol sklave kopii “internacian” terminon.<br />
Ne forgesu, ke la 15a regulo de la Fundamenta Gramatiko<br />
klare rekomendas ne prunti plurajn samradikajn “fremdajn”<br />
vortojn, sed nur la bazan, kaj derivi ceterajn de la baza<br />
radiko.<br />
<br />
La vorto “konektaro” ŝajnas al ni taŭga, sed sen sufiĉa<br />
faka sperto, tiu ĉi opinio baziĝas sur konjekto, ke “mapo<br />
(de konektoj)” en la difino de tiu ĉi nocio estas esence<br />
aro. Oni bezonas fakajn sciojn por kompetente konfirmi<br />
tion ĉi.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Esperantigo de kelkaj anglalingvaj vortoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 15an de Marto 2013 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2013.01.07]<br />
<br />
Kiel oni tradukas al Esperanto la anglajn vortojn “gearbox” kaj “flash<br />
memory drive”?<br />
<br />
Kiel oni nomas en Esperanto la popularajn fizikajn ekzercojn “pushups”,<br />
“pullups/chinups”, “situps”, “squats”?<br />
<br />
Kiuj Esperanto-vortoj uzeblas por la gimnastikaj elementoj “roll” kaj<br />
“split”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Ni rekomendas esperantigi la anglajn vortojn,<br />
pri kiuj vi demandis, jene.<br />
<br />
Gearbox: rapidumaro.<br />
<br />
Flash memory: La koncernan teĥnikon oni kutime nomas<br />
“fulmomemoro”. Tial la anglan esprimon, pri kiu vi demandas,<br />
“flash memory drive”, oni povas nomi fulmomemorujo.<br />
<br />
Tion, kio angle nomiĝas “USB flash drive”, oni ofte nomas<br />
“memorbaston(et)o” pro ofta formo de ĝiaj fruaj<br />
specoj. Tamen tia asocio de la nocio kun ĝia<br />
ofte renkontebla aspekto estas hazarda kaj efemera:<br />
la kutima formo de poŝmemoriloj daŭre ŝanĝiĝas<br />
pro teĥnologia evoluo kaj simple pro modo. Cetere,<br />
ankaŭ unu el la varmarkaj tipoj de memorkartoj bazita<br />
sur fulmomemora nomiĝas angle “memory stick”,<br />
t.e ĝuste memorbaston(et)o.<br />
<br />
Tial la funkciaj priskriboj “poŝmemoro”, “poŝmemorilo” aŭ<br />
“poŝmemorujo” estas, laŭ ni, preferinda. Ankaŭ pli fakeca<br />
“fulmomemoro”, “fulmomemorilo” aŭ “fulmomemorujo”<br />
povas esti taŭga, se oni volas indiki la uzatan memorteĥnikon,<br />
kvankam por nefaka uzado evidente pli gravas la funkcio<br />
(“memor-”) kaj kompakteco (“poŝ-”).<br />
<br />
Push-up: lev(o)puŝo aŭ puŝlev(iĝ)o. Kvankam tio ne<br />
estas tute preciza priskribo de la ekzerco, ĝi estas<br />
almenaŭ same kontentiga kiel la angla “push-up”:<br />
por esti oportune uzeblaj, tiaspecaj esprimoj devas<br />
esti kompaktaj kaj do, plej ofte, ne povas esti same<br />
elĉerpe detalaj kiel enciklopediecaj difinoj. Oni ja<br />
povas pli priskribe, sed pli longe kaj, eble, tro pedante<br />
diri “puŝa sinlevo”. Nur la reala uzado povas definitive<br />
demonstri, ĉu pli gravas koncizeco aŭ priskriba klareco.<br />
<br />
Tia ĉi rezonado validas ankaŭ por aliaj vortoj el via<br />
demando. Mi do ne ripetos ĝin.<br />
<br />
Pull-up: pendotiro aŭ, pli priskribe, “tira sinlevo”.<br />
<br />
Sit-up: bustolevo.<br />
<br />
Squat: ekkaŭro aŭ genuflekso.<br />
<br />
Roll: (sin)rulo. Bonvolu noti, ke ekzistas multaj manieroj<br />
gimnastike sin ruli.<br />
<br />
Split: krurdisigo. Kelkloke propone aperas la vorto “spagato”<br />
bazita sur la nomo de tiu ĉi ekzerco en kelkaj gentaj lingvoj.<br />
Ni ne certas kiom uzata kaj uzota estas tiu ĉi formo, ĉar oni<br />
(dume!) nesufiĉe ofte aŭdas komentadon de sportaj eventoj<br />
en Esperanto ;)<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Nomoj de kuraciloj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 12an de Februaro 2013 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.12.18]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Estimataj geakademianoj,<br />
<br />
Mia demando temas pri la esperantigo de la nomoj de medikamentoj.<br />
La Monda Organizaĵo pri Sano kreas por ĉiu medikamento/kuracilo<br />
ĝian Internacian Neproprietan Nomon. Nu, mi volas scii, ĉu la nomoj<br />
kreitaj per tiu sistemo (kaj la sistemo mem) estas aŭtomate<br />
esperantigendaj laŭ Regulo 15 pro la fakto, ke tiuj nomoj,<br />
kreitaj de internacia organizaĵo, estas aŭtomate internaciaj;<br />
kaj se jes, ĉu la sama regulo estas aplikebla al ĉiu alia internacia<br />
nom-sistemo (kiel la IUPAC-sistemo por nomi kemiaĵojn).<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La fonto, kiun vi indikis,<br />
<br />
http://www.who.int/medicines/services/inn/publication/<br />
<br />
enhavas nomaron kvarlingvan: temas pri la lingvoj angla, franca, hispana<br />
kaj latina.<br />
<br />
Estas do ne tute klare, kion signifas la vorto “aŭtomate<br />
esperantigendaj” en via demando.<br />
<br />
Se temas pri tio, ke la vortoj (ĉu latinaj formoj?) troviĝantaj<br />
en dokumentoj de internaciaj organizaĵoj difinantaj sciencan<br />
nomenklaturon de iu fako estas senŝanĝe konsidereblaj<br />
Esperantaj vortoj, la respondo evidente estas “ne”.<br />
<br />
Se tamen vi demandas, ĉu tiaspecaj dokumentoj povas esti<br />
taŭga bazo por krei koncernan esperantlingvan<br />
nomenklaturon, la respondo estas “jes”. La ekzisto de<br />
la latina (kaj tri aliaj) nomenklaturoj igas tian laboron<br />
certagrade simila al la esperantigo de botanika kaj<br />
zoologia nomenklaturo.<br />
<br />
Estas dubinde, ke tian esperantigon oni povus “aŭtomatigi”,<br />
t.e. verki algoritmon por esperantigi la ekzistantajn dokumentojn,<br />
kvankam tio eble estas pli realisma ol esperantigo de biologia<br />
nomenklaturo kun mikso de komunuzaj kaj latinecaj “sciencaj”<br />
terminoj en la gentaj lingvoj kaj en Esperanto.<br />
<br />
Ĉu esperantigo de plenaj listoj de la kuraciloj (kun posta<br />
regula ĝisdatigo) estas realigebla volontule pere de la lingva<br />
komunumo mem, sen tiucelaj financaj rimedoj, estas alia demando.<br />
Praktike sufiĉus, se oni kompetente kaj unuece esperantig(ad)us<br />
laŭbezone tiujn nomojn, kiuj atingas komunan uzadon aŭ necesas<br />
por reale okazanta faka agado kaj verkado en Esperanto.<br />
<br />
Aldone (aŭ anstataŭe) oni povus verki dokumento(j)n pri la<br />
principaro, sur kiu baziĝu tia esperantigado.<br />
<br />
Ĉu vi pretas iniciati tiajn laborojn?<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Ĉu “investi en ion” aŭ “investi en io”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 11an de Januaro 2013 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.11.05]<br />
<br />
Ĉu oni “investas en nominativo” aŭ “investas en akuzativon”?<br />
Ambaŭ formoj aperas, ekzemple, en tekstaro.com.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Kvankam la uzado ankoraŭ ne stabiliĝis, ni emas pledi por<br />
la modelo “investi en ion” kiel baze rekomendinda.<br />
<br />
Unue, la ago investi ĝenerale enhavas la ideon de direkto<br />
al la objekto/celo de la investo:<br />
<br />
Entreprenistoj kutimas pruntepreni monon por investi ĝin<br />
en profitodonan produktadon.<br />
<br />
Ankaŭ figuraj sencoj nature transprenas tian ideon:<br />
<br />
Kial la potencaj ŝtatoj ne investas prestiĝon en garantiadon<br />
de paco?<br />
<br />
Ili investu en la klerigadlaboron de la Akademio parton de sia<br />
libera tempo.<br />
<br />
Ofte la akuzativo estas sencodistinga. Komparu, ekzemple,<br />
<br />
Dum jardekoj usonaj entreprenistoj investis en Pollandon.<br />
Oni devas trovi la monon por investi en la estontecon.<br />
(Temas pri la celobjekto de investado.)<br />
<br />
kun<br />
<br />
Dum jardekoj usonaj entreprenistoj investis en Pollando.<br />
Oni devas trovi la monon por investi en estonteco.<br />
(Temas respektive pri loko kaj tempo de investado.)<br />
<br />
Notindas, ke la verbo “investi” havas kompleksan semantikon,<br />
kiu ne redukteblas al la distingo inter “en io” kaj “en ion”.<br />
Ekzemple, oni ofte uzas “en io” por indiki “perilon” de<br />
investado:<br />
<br />
Ŝia kapitalo estas plejparte investita en akcioj,<br />
kaj nur neglektinda parto estas en oro kaj kontanta mono.<br />
<br />
Evidente la ĉeesto aŭ foresto de la akuzativa finaĵo ne sufiĉas<br />
por distingi ĉiujn semantikajn rolojn, kiuj povas esti<br />
enkondukitaj per la prepozicio “en”. Iam la kunteksto<br />
aŭ atendeblaj fonaj scioj sufiĉas por senambiguigi<br />
la esprimon, sed fojfoje, por eviti miskomprenon,<br />
necesas trovi alian, pli klaran vortigon de la intencita penso.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Akuzativigo de plurvortaj esprimoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 14an de Novembro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDOJ [2012.09.23]<br />
<br />
Estimataj akademianoj!<br />
<br />
1. Laŭ kiuj principo kaj regulo deklinaciendas la kompletaj<br />
personaj nomoj? Mi pensas unuavice pri la maniero formi<br />
la akuzativon de ĉi tiaj nomoj.<br />
<br />
Kiu el jenaj formoj rigardeblas kiel ĝusta akuzativigo?<br />
<br />
Mi ŝatas<br />
(a) Ludoviko Lazaro Zamenhof.<br />
(b) Ludovikon Lazaron Zamenhof.<br />
(c) Ludovikon Lazaron Zamenhofon.<br />
(d) Ludoviko Lazaro Zamenhof-on.<br />
<br />
Mi konscias, ke oni preferas la formon nominacian kiel<br />
“Mi ŝatas la lingvokreanton / iaman okulkiraciston L. L. Zamenhof”<br />
k.s., sed en la praktiko tia formo estas, laŭ mi, ne ĉiam aplikenda.<br />
<br />
2. En iuj landoj oni kutimas uzi formojn de nominacio,<br />
en kiuj la dua (determinanta) elemento estas nomo ne propra,<br />
sed komuna: ekzemple, “s-ro oficiro” k.t.p.<br />
<br />
Mia demando estas: kiel formi la pluralon de ĉi tiaj nomoj?<br />
<br />
Ĉu<br />
(a) s-roj oficiro<br />
aŭ<br />
(b) s-roj oficiroj?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
1. La ĝenerala principo, kiu, laŭ ni, uziĝas por elekti la plej<br />
taŭgan formon inter tiuj, pri kiuj vi demandas, estas jena:<br />
<br />
La asimilitaj formoj akceptas akuzativon,<br />
kaj la neasimilitaj restas senŝanĝaj.<br />
<br />
Jen do rekta respondo al via demando:<br />
<br />
La formoj (a) kaj (d) ne ŝajnas al ni akcepteblaj, (c) estas akceptebla<br />
nur se ĝi estas derivita de la formo “Ludoviko Lazaro Zamenhofo”.<br />
La formo (b) estas tute akceptebla kaj la plej taŭga.<br />
<br />
2. La formo “sinjoroj oficiroj” estas tute taŭga.<br />
La formo “sinjoroj oficiro” NE estas akceptebla.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la italan vorton “baratto”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 11an de Oktobro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.09.14]<br />
<br />
Estimataj,<br />
<br />
Konsultante la interretan vortaron de s-ro Minnaja<br />
(itala-esperanta/esperanta-itala), je la itala vorto<br />
“BARATTO”, kiu signifas “interŝanĝo je objektoj”<br />
(ekzemple, prahistoria kutimo de homoj), mi trovis<br />
la esperantigon “INTERŜANĜO”.<br />
<br />
Mi ege miris, ke lingvo evoluinta kiel Esperanto,<br />
posedas nur tian nespecifan vorton: ja “interŝanĝo”<br />
povas aludi ian ajn agon, kiel, ekzemple, reciprokan<br />
transdonon de ideoj.<br />
<br />
Se neniu zorgas pri tio ĉi, Esperanto ne povos esti<br />
taŭga por juraj tekstoj, kiuj eĉ por specifaj kazoj<br />
bezonas precizegan lingvaĵon. Kiel povis okazi, ke<br />
neniu okupiĝis pri tio? Estas mirinde kaj seniluziige.<br />
<br />
Respektajn salutojn!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Vi demandas pri esperantigo de itala vorto.<br />
Kvankam ne ĉiuj konsultejanoj libere posedas la italan,<br />
ni esperas, ke ni ĝuste komprenas, pri kiu nocio temas.<br />
<br />
Vi pravas, “interŝanĝo” povas signifi ian ajn … interŝanĝon.<br />
Tiu speco, al kiu vi konjekteble referencas, estas varinterŝanĝo.<br />
Eĉ pli precize, vi verŝajne volas trovi terminon por la<br />
ekonomika nocio, kiun eblas nomi “senvaluta varinterŝanĝo”.<br />
Tiu ĉi priskribo estas niaopinie ekzakta kaj povas servi<br />
kiel jura aŭ ekonomika termino.<br />
<br />
Se aperus reala lingva bezono havi pli kompaktan aŭ<br />
pli “internacian” terminon, por tio taŭgus (surprize<br />
internacia) vorto “bartero”.<br />
<br />
Tamen la memklariga formo “(senvaluta) (var)interŝanĝo”<br />
ŝajnas al ni tute sufiĉa.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Ninĵo? Ninĵao? Ŝinobo? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 11an de Oktobro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2012.09.14]<br />
<br />
Saluton!<br />
<br />
Kiel nomi la famajn elitajn japanajn soldatojn, kiuj iom furoras en<br />
populara kulturo nuntempe kaj angle nomiĝas “ninja”?<br />
<br />
Verŝajne la radiko “ninja” estas disvastigita en multaj naciaj lingvoj,<br />
sed supozeble japanoj mem uzas “ŝinobi”.<br />
Supozante ke “ninja” taŭgas pro internacieco, kiel esperantigi ĝin?<br />
<br />
Do, ĉu:<br />
Ninĝo aŭ ninĝao?<br />
Ninĵo aŭ ninĵao?<br />
Ŝinobo aŭ ŝinobio?<br />
Aŭ io alia?<br />
<br />
Dankon!<br />
<br />
PS:<br />
Iom da antaŭa diskuto aperas ĉi tie:<br />
<br />
http://tech.groups.yahoo.com/group/revuloj/message/15284<br />
<br />
kaj pli lastatempe ĉi tie:<br />
<br />
http://eo.lernu.net/komunikado/forumo/temo.php?t=11865<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Ni rekomendas la formon “ninĵo” pro la ĉi-subaj konsideroj.<br />
<br />
1. “Ŝinobo” ŝajnas al ni tute neinternacia.<br />
<br />
Estas dubinde, ke ekzistas homoj, kiuj kapablas rekoni la signifon<br />
de “ŝinobo”, sed ne kapablas rekoni ankaŭ “ninĵo” aŭ “ninĵao”.<br />
<br />
Male, abundegas homoj, kiuj tute ne rekonus la formon “ŝinobo”,<br />
sed ja povas sufiĉe facile diveni, kio estas “ninĵo” aŭ “ninĵao”.<br />
<br />
2. Pri la elekto inter “ĵ” kaj “ĝ”: Ŝajnas, ke en transprenado de<br />
Japanaj vortoj kun tia sono, jam estas tradicie uzi “ĵ”:<br />
“ĵudo”, “Fuĵi-monto”, “ĵoruro”, “ĵuĵicuo”, “manĵuo”, “ŝoĵio”<br />
(ĉiuj en PIV-2005). La japana lingvo ŝajne ne havas fonologian<br />
kontraston inter “ĵ” kaj “ĝ”. Simile statas pri la Korea lingvo:<br />
“Panmunĵono” (PIV-2005).<br />
<br />
3. La bezonon de konsilo kaj unuecigo akre ilustras la Vikipedia<br />
artikolo “Ninĵo”, en kiu uziĝas tute ĥaose jen “ninĵo”, jen “ninĵao”,<br />
jen “ŝinobo”, sen ajna logiko, ordo aŭ racio, kvankam “ninĵo”<br />
klare superregas, kaj estas uzata en la titolo kaj en la adreso<br />
de la paĝo: http://eo.wikipedia.org/wiki/Nin%C4%B5o .<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu “Esperant-” aŭ “esperant-”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 11an de Septembro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.08.08]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
La formo “Esperant-” (la lingvo Esperanto) aperas foje majuskle,<br />
foje minuskle, eĉ ambaŭ en la sama artikolo.<br />
<br />
Kio estas la normo pri tio ĉi?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideanino,<br />
<br />
Unue, la senpera kialo, ke oni kutime skribas la vorton “Esperanto”<br />
majuskle estas tio, ke ĝi estas propra nomo. Se tio ne estas<br />
al vi evidenta, tion konfirmas la fakto, ke ĝi kondutas (ekzemple,<br />
rilate kombineblon kun la artikolo) same kiel ceteraj propraj<br />
nomoj.<br />
<br />
Tamen pluderivado deiranta de la radiko “Esperant-” ne ĉiam<br />
kondutas tute same kiel “ordinaraj” propraj nomoj: ekzemple,<br />
ĝi kutime retenas la majusklon eĉ en adjektiva kaj adverba<br />
formoj, kio ne estas kutima afero.<br />
<br />
Grava specifaĵo de la radiko “Esperant-” en Esperanto estas tio,<br />
ke (pro konataj historiaj cirkonstancoj) ĝi estas homonima<br />
kun la kombino “esper-ant-”.<br />
<br />
Tia homonimeco etendiĝas al multaj derivaĵoj: Esperanto/esper-anto,<br />
Esperanta/esper-anta, Esperante/esper-ante.<br />
<br />
Ambaŭ formoj en tiaj paroj estas reale uzataj kaj ilia miksado<br />
povas konduki al miskompreno. Kelkaj inter konsultejanoj opinias,<br />
ke oni tradicie distingas tiajn formojn skribe uzante “Esperant-”,<br />
kiam temas pri la lingvo, kaj “esperant-”, kiam temas pri esperado.<br />
<br />
Mi mem, neniam leginte pri tio ĉi, malkovris por mi tiun<br />
ĉi distingon en fruaj jaroj de mia esperantisteco kaj<br />
konscie ekuzis tian kriterion por decidi, ĉu necesas reteni la<br />
majusklon ĉe derivaĵoj de “Esperant-” aŭ ne. Tio ŝajnis tute<br />
konforma kun la reale uzataj formoj en la lingvaĵo de “bonaj<br />
aŭtoroj”, kio plifirmigis mian konjekton, ke temas ne pri<br />
mia arbitra invento, sed pri malkovro de neskribita, sed reale<br />
valida kriterio.<br />
<br />
Kelkaj derivaĵoj de “Esperant-” apenaŭ povas konduki al iu ajn<br />
miskompreno, kaj tial oni kutime skribas ilin minuskle:<br />
“esperantisto”, “esperantismo”, “esperantisteco”, “esperantaĵo”<br />
estas evidente tiaj, kaj probable ankaŭ “esperantigo”, k.a.<br />
<br />
Estas notinde, ke la ofte uzata neformala mallongigo de<br />
“Esperanto-” aŭ “Esperant-” al unulitera “E” kutime estas<br />
majuskla: “E-o”, “E-e”, E-igo”, “E-aĵo”, “E-klubo”, “E-movado”, ktp.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke kelkfoje la sencodistingo per majusklo estas aŭ<br />
entute neuzebla (ekzemple, kiam oni parolas) aŭ estas neoportuna<br />
(ekzemple, enmeto de majusklo meze de vorto: “ne-Esperanta litero”<br />
anstataŭ la kutima “neesperanta”).<br />
<br />
RESUME:<br />
<br />
La nomon mem de la lingvo oni normale komencas majuskle,<br />
kiel propran nomon: “Esperanto”.<br />
<br />
En derivaĵoj, se ekzistas neniu risko de konfuzo inter “Esperant-”<br />
kaj “esper-ant-”, oni kutime uzas minusklon. Se tia konfuzo eblas,<br />
oni povas distingi la homonimajn formojn per majusklo/minusklo.<br />
<br />
Evidente temas ne pri gramatikaj reguloj, sed pri klareco, bona stilo<br />
kaj respekto al tradicio. Aparte gravas ankaŭ unueco ene de<br />
la sama teksto.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
=== Porto-Riko? Puerto-Riko? Portoriko? Puertoriko? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 11an de Septembro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.08.09]<br />
<br />
Dear Mr. Shlafer,<br />
[Kara s-ro Shlafer]<br />
<br />
Please excuse me for writing you in English instead of Esperanto<br />
[Bonvolu pardoni, ke mi skribas en la angla anstataŭ Esperanto]<br />
(mi estas apoganto kaj mi bone komprenas la Internacian Lingvon,<br />
sed mi nur fuŝparoletas kaj fuŝskribetas en ĝi).<br />
<br />
In a study of the names of Puerto Rico, which will be concerned<br />
mainly with variation between /o/ and /ue/ in the first syllable<br />
(as in English Porto Rico ~ Puerto Rico), I would like to include<br />
information about Esperanto.<br />
[Mi volus enigi informon pri Esperanto en mian studon<br />
pri nomoj de Puerto Rico, kiu ĉefe koncernas variadon inter<br />
/o/ kaj /ue/ en la lasta silabo (kiel en la angla "Porto Rico"<br />
~ "Puerto Rico").]<br />
<br />
My understanding is that the current Esperanto name is Puerto-Riko.<br />
Did earlier Esperanto have Porto-Riko? If so, is there any information<br />
that you could send me about the change from the monophthongal<br />
form to the diphthongal one?<br />
[Miakomprene, la nuntempa nomo en Esperanto estas "Puerto-Riko".<br />
Ĉu pli frua Esperanto havis la formon "Porto-Riko"? Se estas tiel,<br />
ĉu vi povas sendi al mi informojn pri la ŝanĝo de monoftonga<br />
al la diftonga formo?]<br />
<br />
Did the Esperanto Language Academy ever rule on this matter?<br />
[Ĉu la Akademio de Esperanto iam faris decidon pri tio ĉi?]<br />
<br />
I appreciate your help and would be happy if you wrote me in<br />
Esperanto because I take every opportunity possible to read<br />
the language.<br />
[Mi dankas vin pro helpo kaj ĝojus, se vi skribus al mi en Esperanto,<br />
ĉar mi uzas ĉiun ŝancon, kiun mi trovas, por legi en la lingvo.]<br />
<br />
[Esperantigo en rektaj krampoj estas mia. - A.S.]<br />
<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La Konsultejo detale pridiskutis vian demandon kaj, laŭ via peto,<br />
ni respondas en Esperanto, kion ni, tre internacie varia grupo sen<br />
alia komuna lingvo, memkompreneble forte preferas.<br />
<br />
En sia antaŭa decido, la Akademio klare montris preferon<br />
al la uzado de envorta divida streketo en lando-nomoj NUR por<br />
dividi la vorton en la partojn, kiuj estas validaj Esperantaj<br />
elementoj.<br />
<br />
En<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/<br />
<br />
la Akademio rekomendas la formojn “Ebur-Bordo”, “Sovet-Unio”<br />
kaj “Sud-Afriko” (ĉar temas pri kunmeto de Esperantaj elementoj),<br />
malkiel “Kostariko”, “Sieraleono” kaj “Sanmarino”, (ĉar ne temas<br />
pri kunmeto de validaj Esperantaj elementoj).<br />
<br />
Tial, en la spirito de tiu ĉi decido de la Akademio, rekomendeblaj,<br />
laŭ ĝi, povas esti nur la formoj “Portoriko” aŭ “Puertoriko”.<br />
<br />
Ambaŭ formoj uziĝas, kaj ni ne povis trovi subtenon por via<br />
opinio, ke la elekto de formo en Esperanto evoluis de “Portoriko”<br />
al “Puertoriko”. Al ni estus interese ekscii, sur kio baziĝas tiu ĉi<br />
impreso.<br />
<br />
Male, ni havas la impreson, ke ne ekzistas definitiva normo pri tiu ĉi<br />
propra nomo en Esperanto. Ie aperis “Portoriko” (aŭ “Porto-Riko”,<br />
la formo kiu aperas en la Plena Ilustrita Vortaro kaj kiun ni ne<br />
rekomendas pro la kialo, kiun mi klarigis), dum aliloke aperis<br />
“Puertoriko” (aŭ “Puerto-Riko”).<br />
<br />
Plej probable, la Esperanta nomformo simple sekvis la oficialan<br />
anglalingvan nomon de tiu ĉi teritorio, kiu origine nomiĝis<br />
“Puerto Rico”, poste dum kelka tempo – pro misliterumo (tiel!) -<br />
“Porto Rico”, kaj de 1932 – denove “Puerto Rico”.<br />
<br />
Nu, se la nomo ŝanceliĝis en la propra lingvo de la teritorio,<br />
ne estas mirinde, ke ŝanĝiĝis ankaŭ ĝiaj alilingvaj (ankaŭ Esperanta)<br />
nomformoj. Se tio estas la ĉefa (aŭ eĉ la sola) faktoro, kiu kaŭzis<br />
la variadon, tiam la Esperanta normo iom post iom probable stabiliĝos<br />
je la formo “Puertoriko”, kiu pli proksime reflektas la nuntempan<br />
gentolingvan formon.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke en Esperanto “ue” (ĉie, ne nur en “Puertoriko”)<br />
NE estas diftongo. Oni prononcu ĝin dusilabe.<br />
<br />
Espereble niaj klarigoj kontentige respondas al viaj demandoj.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Bitlibro? Cifereca libro? Elektronika libro? E-libro? Retlibro? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 28an de Aŭgusto 2012 de Aleksandro Shlafer</span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2012.08.09]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Kiel oni prefere nomu en Esperanto tion, kio nomiĝas<br />
“E-book” en la angla, t.e. komputila versio de libro legota<br />
per speciala aparato tiel, ke oni vidos bildon, kiu similas<br />
al tradicia papera paĝo?<br />
<br />
En esperanto oni foje nomas tion “e-libro”, “bit-libro” aŭ “cifereca<br />
libro”. Komputeko ( http://www.komputeko.net/ ) proponas<br />
la formon “retlibro”.<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Kaj “bitlibro”, kaj “cifereca libro” estas tute taŭgaj terminoj,<br />
kaj ŝajne la plej popularaj por tiu ĉi relative nova nocio.<br />
Ankaŭ “elektronika libro” estas akceptebla esprimo.<br />
<br />
Male, “E-libro” estus preskaŭ neeviteble (mis-)interpretebla<br />
kiel mallongigo por “Esperanto-libro” (simile al “E-klubo”,<br />
“E-movado” ktp) – samkiale la esprimo “retpoŝto” iĝis<br />
komunuza (sed ne “e-poŝto”, paŭsaĵo de la angla “e-mail”).<br />
<br />
Ankaŭ “retlibro” (kiun strange rekomendas Komputeko), ne estas taŭga.<br />
Ciferecaj libroj neniel estas dependaj de la Interreto, malgraŭ tio,<br />
ke oni ofte elŝutas ilin interrete.<br />
<br />
La formon “bitlibro” la Konsultejo rekomendas pro ĝiaj<br />
kompakteco, oportuna manipuleblo kaj facila pluderivado.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu “framtlo” estus preferinda al “amiko”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 15an de Junio 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.05.08]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Saluton!<br />
<br />
Mi opinias, ke “framtlo” estus pli bona vorto ol “amiko”.<br />
Kial? Jen mia rezonado:<br />
<br />
“Friend/Freund/Vriend ktp” + “Ami/Amigo/Amico ktp” +<br />
“Přítel/Przyjaciel/Prijatelj ktp”<br />
(Ĝermana) + (Latinida) + (Slava)<br />
<br />
Se ni miksus tiujn formojn, rezultas<br />
“framtlo, framtli, framtla, framtle.”<br />
<br />
Ĉu vi komprenas, karaj framtloj?<br />
Ĝi kombinas formojn el tri grandaj grupoj de eŭropaj<br />
lingvoj por krei perfektan vorton.<br />
<br />
Kion vi opinias pri tio ĉi?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Dankon pro via interesa demando, kiu instigis nin konsideri<br />
la sistemon de vortkreado en Esperanto. Ni tamen opinias,<br />
ke via propono estas nerealigebla en Esperanto pro jenaj kialoj.<br />
<br />
Ĉu vi provus proponi al la internacia komunumo de parolantoj<br />
de la angla lingvo simile motiveblan “perfektan” vorton,<br />
ekzemple, “framtel” kiel anstataŭaĵo por la tro ĝermaneca<br />
(kaj do nesufiĉe “internacia”) ĝisnuna vorto “friend”?<br />
<br />
Se tia ideo ŝajnas al vi stranga, vi perfekte komprenas, kia estus<br />
normala reago de la Esperanto-parolantoj al via propono.<br />
<br />
Unue, la Esperanta radiko “amik-” estas Fundamenta kaj ĝi plene<br />
enradikiĝis kaj malfremdiĝis en nia lingvo. Ekzistas do neniu<br />
kialo ĝin anstataŭigi per iu ajn alia kaj per tio malvalidigi<br />
lingvaĵon en pli-malpli ĉiuj libroj (ekde la Unua Libro) kaj revuoj<br />
eldonitaj en la Internacia Lingvo.<br />
<br />
Due, se temus pri la metodo krei vorton por nocioj, por kiuj<br />
vortoj en Esperatnto ankoraŭ ne ekzistus, eĉ tiam la metodo,<br />
kiun via propono implicas, ne estus rekomendinda, kaj jen kial.<br />
<br />
(A) Bonvolu noti, ke la maniero arbitre kunmeti silabojn<br />
el malsamaj lingvoj neniam estis uzita en Esperanto.<br />
Kiom ni povas vidi, ĝi havas neniujn avantaĝojn.<br />
<br />
(B) Esperanto ja prezentas okazojn de “hibrideco”: “ĉano”<br />
estas hibridaĵo de la franca “chien” kaj la germana “Hahn”,<br />
“draŝi” estas hibridaĵo de la germana “dreschen” kaj la angla<br />
“thrash”, “ĝardeno” skribe memorigas pri la angla “garden”<br />
kaj la germana “Garten”, sed parole ankaŭ pri la franca “jardin”<br />
ktp, ktp.<br />
<br />
Tamen en ĉiuj tiuj okazoj la simileco estas tiel granda,<br />
ke la Esperanta vorto estas facile enkapigebla: en “ĝardeno”<br />
kaj anglo, kaj germano, kaj franco retrovas sufiĉe da simileco<br />
kun la koncerna sialingva vorto, por preskaŭ intuicie enkapigi<br />
la Esperantan vorton. Tiel ne okazus pri “framtlo”: anglo aŭ<br />
germano ne komprenus intuicie, ke “fr” venas ĝuste de<br />
“friend/Freund”; latinidlingvano ne intuicie komprenus, ke<br />
“am” venas de la ilialingva “ami/amigo/amico”; kaj ruslingvano<br />
ankoraŭ malpli povus imagi, ke la “tl” de “framtlo” venas de la<br />
“тель” de ĝuste “приятель”, ĉar “тель” estas finaĵo aperanta<br />
en multegaj person-indikaj vortoj, ekzemple, “instruisto”,<br />
“loĝanto”, “amatoro”, kaj okaze en vortoj tute nerilataj al<br />
personoj (выключатель = ŝaltilo, китель = marista jako,<br />
постель = lito, пастель = pastelo ktp). Kaj tia konfuzo<br />
okazas eĉ se oni anticipe scias, ke la vorto estas kombino<br />
de la silaboj de vortoj el malsamaj lingvogrupoj.<br />
<br />
Nun vi komprenas kial Esperanto neniam uzis tian metodon<br />
por vortokreado.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke por sufiĉe multaj vortoj (ekzemple, “birdo”,<br />
“tago”, aŭ “nepra”) Esperanto samkiale pruntis vorton el nur<br />
unu grupo de lingvoj, sed ne nerekoneblan kombinon el<br />
silaboj detranĉitaj el vortoj de diversaj lingvaj grupoj kaj<br />
ne volapukece arbitran hibridon.<br />
<br />
(C) La vorto “framtlo” ne estas tre facile elparolebla pro la<br />
konsonant-sinsekvo “mtl”, kaj, kvankam tio teorie ne estas<br />
absolute malpermesebla, proponante novajn formojn oni<br />
ja atentu pri ilia prononceblo. Kion, ekzemple, vi opinius,<br />
se iu estus proponinta la vorton “zmrzlino” kun la signifo<br />
“glaciaĵo”?<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Kion indikas “ekde”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 15an de Aprilo 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.04.04]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Bonan tagon,<br />
<br />
mi dezirus ricevi (mal)konfirmon, ke la prepozicio “ekde”<br />
montras nur tempopunkton (komencon de periodo) kaj<br />
ne povas indiki tempodaŭron.<br />
<br />
Ŝajnas, ke laŭ RV kaj PMEG ĝi montras nur tempopunkton<br />
(“Ekde 2002 firmaoj povos prepari patentajn dokumentojn<br />
nur en la angla, franca aŭ germana”).<br />
<br />
Tamen, mi trovis en PIV la jenan frazon : “Ekde tri jaroj<br />
la pesto furiozis en la lando”. Mi trovis per la Tekstaro<br />
(el “Fajron sentas mi interne”) ankaŭ alian frazon:<br />
“… kiuj parolas Esperanton jam ekde kvin aŭ dek jaroj.”<br />
<br />
Mi kredis, ke en tiaj frazoj nur “(jam) de” estas uzebla.<br />
Ĉu mi eraris?<br />
Antaŭdankon pro via respondo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Vi tute pravas: “ekde” povas indiki nur tempopunkton<br />
(komencon de tempoperiodo).<br />
<br />
La uzado de “ekde” en la senco “(jam) de” estas evitinda.<br />
Tia misuzado fontas el la fakto, ke, ekzemple, france kaj germane<br />
(sed ne angle) oni havas saman vorton por la du signifoj.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke en la frazoj, kiujn vi citis, oni povas interpreti<br />
“ekde N jaroj” ankaŭ kiel indikon de komenca tempopunkto kun<br />
la signifo “ekde la tempopunkto kiu okazis antaŭ N jaroj”. Do,<br />
tiuj frazoj estas misinterpreteblaj, sed ne nepre misinterpretendaj ;)<br />
Kompreneble, oni povas tute eviti la riskon de miskompreno<br />
uzante la esprimon “ekde antaŭ N jaroj”.<br />
<br />
Ni ne vidas kialon dilui la distingon inter tempoperiodo kaj<br />
komencopunkto de tempoperiodo – la distingon, kiu jam ekzistas<br />
kaj estas facile, regule kaj tradicie esprimembla en Esperanto.<br />
<br />
Kial do oni uzu “ekde” anstataŭ “(jam) de” kaj tiel samtempe<br />
duobligu la rimedon por esprimi saman signifon kaj<br />
perdu la rimedon por distingi du malsamajn signifojn?!<br />
<br />
Resume: jen do, vi havas nian ben… – pardonu! – konfirmon! ;)<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== 3 km? 3 km-ojn? Tri kilometrojn? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 15an de Aprilo 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.03.19]<br />
<br />
Estimataj sinjor(in)oj!<br />
<br />
Korektante tekston por Esperanto-bulteno, mi trovis<br />
jenan frazparton: “Strando situas 3 km for de nia hotelo.”<br />
Mi scias, ke mi povas korekti tiel: “situas je 3 km de nia<br />
hotelo” aŭ “situas tri kilometrojn for de nia hotelo”<br />
… sed mi vane provis trovi, ĉu eblas aldoni pluralon kaj<br />
akuzativon al mezursimbolo: situas 3 km-ojn ; situas<br />
3 km-jn ?<br />
<br />
Plie, ĉu indas (aŭ ne) aldoni “for” post la mezurindiko ?<br />
<br />
Mi antaŭdankas vin pro via respondo.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Unue, tiajn mallongigojn (aŭ ‘mezursimbolojn’, kiel vi nomas ilin)<br />
oni kutime skribas sen gramatikaj finaĵoj. Alivorte, la mallongigo<br />
aŭ “simbolo” estas en si mem tia, ke leganto povas kompreni ĝin<br />
en kiu ajn sintaksa rolo. Do ne necesas aldoni ion ajn.<br />
<br />
Due, por plia klareco evidente eblas aldoni la finaĵojn,<br />
kaj, se oni tion volas, prefere en la formo “3 km-ojn”.<br />
<br />
Trie, en pli formala aŭ instrua teksto oni povas tute<br />
ne uzi mallongigojn kaj skribi do “3 kilometrojn” aŭ “tri kilometrojn”,<br />
se oni sekvas la principon, ke oni skribu la nombrojn de unu ĝis dek<br />
vorte – tian principon postulas de siaj aŭtoroj la periodaĵo “Monato”:<br />
vidu http://www.esperanto.be/fel/mon/mon_konv.php#nombro<br />
<br />
Ŝajnas, ke la meza vojo estas tre malofta.<br />
<br />
La aldono de “for” ne necesas, sed en iuj kuntekstoj ĝi povas<br />
esti utila. Ankaŭ “je tri kilometroj” ne estus erara, kvankam<br />
“tri kilomentrojn” en via frazo sonas pli kutime.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Ĉu “mitulo” aŭ “mitiluso”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 14an de Marto 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.01.24]<br />
<br />
Salutojn, estimataj sinjor(in)oj!<br />
<br />
Mi proponas anstataŭigi la terminon “mitulo” per “mitiluso”,<br />
ĉar la vorto “mito” jam ekzistas, kaj mitulo ne estas “ulo” pri mito.<br />
La Akademio jam ŝanĝis la terminon “tino” al “tinuso”,<br />
kiu proksimigas pli bone al la latina “thynnus”, kaj tiel<br />
evitigis konfuzon. Sammaniere “mitiluso” pli proksimus<br />
al la latina “mytilus”.<br />
<br />
Korajn salutojn al chiuj!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Bonvolu noti, ke la unua (kaj zamenhofa) signifo de ‘tino’<br />
estas pri speco de kuvo. La fiŝa signifo troviĝas en PV (1934)<br />
kun fontatribuo al Vérax. Verŝajne estis natura evoluo,<br />
ke kreighis formo por eviti tiun homonimecon, kaj en la<br />
Suplemento al PV aperas “tinuso”. La Akademio oficiale<br />
NE partoprenis en tiu ŝanĝo: kaj “tino” kaj “tinuso” estas<br />
neoficialaj, dum “mitulo” estas oficiala. Ŝanĝo al “mitiluso”<br />
fare de la Akademio (en la Universala Vortaro) povus okazi nur,<br />
se tiu ĉi formo unue enuziĝus kaj forpuŝus la formon “mitulo”<br />
el la praktika uzo.<br />
<br />
Notindas, ke ekzistas multaj radikoj, kiuj samsonas kiel eblaj<br />
kunmetaĵoj de radiko kaj afikso. Pensu pri “kampanulo”,<br />
vorto, kiu signifas floron, sed kiu ankaŭ povus esti analizata<br />
kiel “kamp/an/ul/o”, sed ĉu tiu koincido sufiĉas por serĉi<br />
alian vorton por la floro?<br />
<br />
Ni ja koncedu, ke en kelkaj okazoj, tiu ĉi faktoro estas signifa.<br />
Sendube iuj preferas la vorton “amelo” al “fekulo” pro<br />
timo, ke oni interpretus ĝin kiel “fek/ul/o”! Kaj kion diri pri<br />
la besto “forfikulo”? Ĉu ĝi estas “for/fik/ul/o”? Aliflanke:<br />
Kion ni faru pri “La Espero”, se ni ne plu povas kanti “nia<br />
diligenta KOLEGARO” pro tio, ke “kolego” devus esti nur<br />
granda kolo kiel tiu de ĝirafo? Kaj kion ni faru pri “Esperanto”<br />
unuflanke kaj “la laboro de la esperantoj” aliflanke?!<br />
<br />
Lingvo ne estus vere homa lingvo, se ĝi ne prezentus eblon<br />
ludi per ĝi. En gentaj lingvoj vortludoj ĝenerale estas<br />
konsiderataj kiel io spica, kio tute ne malprestiĝigas ilin.<br />
Kial oni timu tiun econ en Esperanto tiagrade, ke oni strebu<br />
forigi ĉian bazon por tia spicigo? Nu, oni ne ŝatus, se unu<br />
radiko – aŭ du samsonaj radikoj – havus malsamajn signifojn<br />
en tia maniero, ke la mesaĝo povas esti miskomprenata tiom,<br />
ke la komunikado iĝus malfacila. (Ni tamen scias, ke<br />
Esperanto, kompare kun kelkaj gentaj lingvoj, havas nur<br />
neglektindan kvanton de homonimoj.)<br />
<br />
Laste, ne eblas ne memorigi al vi, ke se ne ekzistus la vorto<br />
“mitulo”, Raymond Schwartz ne povus verki sian tre spritan<br />
humuraĵon “La Mitulo”. Tie svarmas vortludoj:<br />
<br />
mar-mitulo / marmit-ulo<br />
konkludo / konk-ludo<br />
konklavo / konk-lavo<br />
mankas klapo en lia kapo / mankas kapo inter ĝiaj klapoj<br />
<br />
ktp.<br />
<br />
Ŝajnas do, ke la esperantistaro kapablas (eĉ ĝue!) vivi kun<br />
limigita nombro de tiaspecaj spicaj homonimoj.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== “Ĉitio” aŭ “ĉi tio”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 14an de Marto 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.01.24]<br />
<br />
Salutojn, estimataj sinjor(in)oj!<br />
<br />
Laŭ PMEG de Bertilo, oni povas krei kunvortojn per “ĉi”,<br />
nur se la finaĵoj estas -A aŭ -E.<br />
<br />
Tiamaniere oni ne rajtas skribi “ĉitiu” en unu vorto, sed<br />
“ĉi tiu” per du vortoj, tamen en la malnova eldono de PV<br />
(jaro 1964) “ĉitiu”, “ĉitiun”, “ĉitiuj” kaj “ĉitiujn” estis klare<br />
skribitaj kunmetite; se mi bone komprenas, nun oni povas<br />
skribi ilin nur per du vortoj, malgraŭ ke oni rajtas<br />
skribi “ĉitia” kaj “ĉitie” per unu vorto, ĉu vere?<br />
<br />
Korajn salutojn al ĉiuj!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Evidenta tuja problemeto rilate la uzadon de “ĉitiu” anstataŭ<br />
“ĉi tiu” estas, ke tiam oni devus tuj paralele enkonduki la formojn<br />
“tiuĉi”, “tioĉi” ktp., kaj tiuj novaj formoj devas ricevi akcentojn je<br />
la antaŭlasta vokalo: “tiUĉi”, “tiOĉi” ktp. Ni tamen scias,<br />
ke tio ĉi ne reflektas la realan lingvouzon!<br />
<br />
Evidente tiaj konsideroj kondukis al la ŝanĝo en tio, kiel<br />
tiuj ĉi formoj estas registritaj en PIV (kompare kun PV).<br />
<br />
La detalajn klarigojn pri la uzado de tiaj formoj vi povas<br />
trovi en PMEG:<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/e-vortecaj_vortetoj/lokaj/chi.html<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== “Kial …” kiel respondo al “Kial?” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 14an de Marto 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.01.24]<br />
<br />
Salutojn, estimataj sinjor(in)oj!<br />
<br />
“KIAL” KIEL RESPONDO AL “KIAL?”<br />
<br />
Ĝenerale estas la sama korelativo, kiu estas uzata kaj por demando,<br />
kaj por respondo; kial ne por la korelativo “kial”?<br />
<br />
Ekzemple:<br />
Kia aĵo estas? – Estas (tia), kia…<br />
Kiam okazos? – Okazos (tiam), kiam…<br />
Kio estas ? – Estas (tio), kio…<br />
Kiu estas ? – Estas (tiu), kiu…<br />
…..<br />
<br />
Ĉiuj adverboj, eĉ pronomoj, estas uzataj kaj por demandaj<br />
frazoj (kiam, kie, kiom, kiu…) kaj por respondaj frazoj.<br />
<br />
Kial do tio ne validas por “kial”, kun la signifo “pro tio, ke”?<br />
PIV proponas anstataŭe nur la formon “ĉar”, kiu ne havas<br />
tute la saman signifon kiel “pro tio, ke”.<br />
<br />
En la itala lingvo, al la demando “perché?”<br />
la respondo estas logike “perché”.<br />
<br />
Fakte, ZAMENHOF mem, uzis “kial” kun mia propona senco:<br />
“Ŝia patrino insultis ŝin, KIAL ŝi revenis tiel malfrue” (vidu PIV,<br />
pri la termino “tiel”). Tiu signifo devus esti klare indikita en la<br />
vortaroj.<br />
<br />
Oficiale agnoski al “kial” lian signifon “pro tio, ke” riĉigus la<br />
esperantan lingvon. Fakte, la nura vorto “ĉar” perdigas nuancojn,<br />
kiuj ni trovas en aliaj lingvoj, en kiuj ni havas tri malsamajn<br />
esprimojn kun tri iomete malsamaj sencoj: “ĉar” (subjektiva senco),<br />
“tial, ke” (komparativa senco) kaj “kial” (rekta, objektiva senco).<br />
Per mia rimarko (“kial”= “pro tio, ke”), Esperanto gajnu tian richecon,<br />
kaj gajnu logikon, konforme kun aliaj korelativaj vortoj, kiuj havas<br />
du signifojn (demando + respondo).<br />
<br />
Korajn salutojn al chiuj!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Via priskribo ne estas tute preciza: la ki-korelativoj estas uzataj<br />
ne por demandoj KAJ RESPONDOJ, sed demande KAJ RILATE.<br />
Rilata uzo de ki-vorto povas troviĝi en respondo al demando kun<br />
la sama ki-vorto, sed tiam ĝi resendas al alia – eldirita aŭ<br />
subkomprenita – parto de la respondo, ofte ti-vorto, kiel vi mem<br />
montras en viaj ekzemploj. Karakterizaĵo de la rilate uzataj ki-vortoj<br />
estas, ke ili plenumas du sintaksajn funkciojn: ili subordigas la<br />
propozicion, en kiu ili staras, kaj ili samtempe plenumas funkcion<br />
ene de la sama propozicio. Alivorte ili kombinas funkciojn<br />
“subjunkcian” kaj “pronoman”.<br />
<br />
Jen ekzemplo de “kie”:<br />
“Kie vi manĝis hieraŭ?”<br />
“Mi manĝis (tie), kie mi ĉiutage manĝas” =<br />
“Mi manĝis en tiu loko, EN KIU mi ĉiutage manĝas”,<br />
do “kie” havas adverban funkcion (“loka adjekto”, laŭ la<br />
terminologio de PAG) ene de la subpropozicio.<br />
<br />
Analogie al “kiam” = “dum tempo, dum kiu”, kaj al “kie” = “en loko,<br />
en kiu”, “kial” devas signifi “pro kaŭzo, pro kiu”:<br />
“Kial la afero agacas vin?”<br />
“Ĝi agacas min (tial), kial ĝi agacas ĉiujn” =<br />
“… pro la kaŭzo, PRO KIU ĝi agacas ĉiujn”,<br />
do “kial” havas adverban funkcion (“kaŭza adjekto, laŭ la<br />
terminologio de PAG) ene de la subpropozicio.<br />
<br />
Via analizo de la Zamenhofa frazo verŝajne estas erara.<br />
La Zamenhofa frazo ne signifas “Ŝia patrino insultis ŝin,<br />
ĉar ŝi revenis tiel malfrue”, sed proksimume “Ŝia patrino<br />
insultis ŝin, dirante: ‘Kial vi revenis tiel malfrue?’”.<br />
Do temas pri speco de nerekta parolo, kie “kial” havas<br />
signifon nek rilatan nek subjunkcian, sed demandan.<br />
La subpropozicio estas klasebla kiel nerekta demanda<br />
subpropozicio.<br />
<br />
Fenomeno paralela al tiu kun “kial” okazas, kiam la demando<br />
enhavas la manieran ki-vorton “kiel”.<br />
<br />
1. La respondo enhavas rilatan subpropozicion:<br />
“Kiel vi agos?”<br />
“Mi agos (tiel), kiel vi konsilis al mi”,<br />
do “kiel” havas adverban funkcion (“maniera adjekto”, laŭ la<br />
terminologio de PAG).<br />
<br />
2. La respondo ne enhavas rilatan subpropozicion, sed<br />
subpropozicion, kiu indikas ne kaŭzon, sed efikon aŭ rezulton:<br />
<br />
“Kiel vi agos?”<br />
“Mi agos tiel, ke ĉiuj restos mirigitaj dum longa tempo”.<br />
<br />
Konklude: Laŭ la sistemo de Esperanto, “kial” ne povas signifi<br />
“pro tio, ke” aŭ “pro la kaŭzo, ke”, same kiel “kiam” ne signifas<br />
“dum la tempo, ke”, nek “kie” signifas “en la loko, ke”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Transitivaj verboj el adjektivaj radikoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 9an de Marto 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2012.01.24]<br />
<br />
Salutojn, estimataj sinjor(in)oj!<br />
<br />
En Esperanto, ĉiuj verboj, kies radikoj havas adjektivan karakteron,<br />
estas ne-transitivaj, SED mi lernis, ke tamen estas 7 esceptoj.<br />
Ĝis nun, mi konas nur “sperti” (tr) el spert/a radiko,<br />
“inkluzivi” (tr) el inkluziv/a radiko, “ekskluzivi” (tr) el ekskluziv/a<br />
radiko.<br />
<br />
Aŭ la Akademio devu klare publikigi la 7 esceptojn, aŭ prefereble<br />
registri verbe tiajn 7 radikojn, tiel ke ne plu estu esceptoj.<br />
Sed por “inkluzivi” kaj “ekskluzivi” ili iĝas sinonimoj<br />
de “inkludi” kaj “ekskludi” respektive. Kion vi decidas?<br />
<br />
Korajn salutojn al chiuj!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Vi ja pravas pri tio, ke plejparte la senpera verbigo de la radikoj kun<br />
adjektiva karaktero sekvas la “normalan” modelon<br />
<br />
granda -> grandi = “esti granda”<br />
verda -> verdi = “esti verda”<br />
<br />
La verba formo montras havadon de la koncerna eco, “esti tia”, kaj la<br />
verbo estas senobjekta.<br />
<br />
Ĉe la verboj, kiuj agacas vin, tiu kutima skemo ne estas<br />
konstatebla. La bazaj formoj en la vortaroj estas A-finaĵaj,<br />
sed la verboj havas alispecan signifon (ili ne signifas “esti tia”),<br />
kaj la verboj estas objektaj.<br />
<br />
Kredeble la nombro de tiaj verboj estas pli granda ol sep<br />
kaj al ni ne estas klare, kie vi ĉerpis la informon pri tio, ke la<br />
nombro de tiaj “esceptaj” verboj estas precize sep …<br />
Krome, ni ne vidas kialon opinii, ke tiu ĉi listo estas fermita,<br />
t.e. ke ne povas aperi novaj tiaspecaj verboj.<br />
<br />
En kelkaj el tiaj okazoj, la A-karaktero estas verŝajne misindiko<br />
en la vortaroj. I-karaktero aŭ O-karaktero povas esti pli taŭga,<br />
t.e. pli konforma al la efektivaj vortfaraj paradigmoj de la koncernaj<br />
radikoj.<br />
<br />
Aliflanke, la “normala” modelo de senpera verbigo de adjektivoj<br />
ne estas striktasenca “regulo” – temas pri observo, kiu ŝajnas<br />
plejparte ĝusta, sed por aserti, ke ĝi iĝu tute senescepta,<br />
kaj por konforme ŝanĝi la gramatikajn kaj vortarajn priskribojn,<br />
necesus pli serioza kaj detala kaj sistema analizo.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
<br />
=== Pri tradukado de vortludoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 9an de Marto 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.12.22]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
<br />
—————————————————————<br />
<br />
Kiel traduki en Esperanton la portugalan frazon<br />
“Nunca me preocupo, ocupo-me prontamente!”?<br />
I never get worried, I promptly undertake the task.<br />
Mi neniam maltrankviliĝas, mi tuj okupiĝas.<br />
Mi neniam antaŭokupiĝas, mi tuj okupiĝas.<br />
Mi neniam antaŭzorgas, mi tuj prizorgas.<br />
Temas pri frazo de brazila artisto konata kiel Johaneto Tridek,<br />
kiu mortis antaŭ du semajnoj.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Estas interese, ke tiu ĉi ŝerca frazo povas esti pli-malpli<br />
laŭvorte tradukita en la (uson-?)anglan tute sen granda<br />
perdo de senco aŭ stilo (se mi ĝuste komprenas ĉiujn<br />
nuancojn de la frazo portugala):<br />
<br />
“I don’t get preoccupied [with anything], I get occupied [with it]<br />
right away.”<br />
<br />
(Mi esperas, ke mi nenion gravan preteratentas aŭ miskomprenas<br />
en la portugala frazo. Bonvolu korekti min, se mi eraras!)<br />
<br />
Ne eblas laŭvorta traduko de tiu ĉi ŝerco en Esperanton.<br />
Tamen tre proksima laŭsence kaj eble eĉ pli eleganta<br />
(ĉar temas pri vera, produktiva prefikso “pri” anstataŭ<br />
la neproduktiva, etimologia “pre”) estas la vortludo bazita<br />
sur la paro “zorgi pri” kaj “prizorgi”. Jen kelkaj variaĵoj<br />
de tia vortludo:<br />
<br />
Pri nenio mi zorgas, mi tuj ĉion prizorgas!<br />
Zorgojn mi ne havas, mi tuj (ĉion) prizorgas!<br />
Nenio zorgigas min, ĉe mi ĉio estas prizorgita!<br />
<br />
aŭ simple,<br />
<br />
Mi ne zorgas, mi prizorgas!<br />
<br />
Vi povas apliki vian profundan komprenon de ĉiuj nuancoj<br />
de la origina portugala ŝerco por elekti la pli taŭgan formon<br />
de la Esperanta ŝerco kaj plurafini la esperantigojn.<br />
<br />
Ĝenerale Esperanto kaj ĝia literaturo estas nekontesteble riĉegaj<br />
je diversaj specoj de vortludoj (jam la verkoj de unusola<br />
Raymond Schwartz pli ol sufiĉas por pruvi tion!). Tamen oni ne<br />
atendu, ke ĉiu vortludo el ĉiu lingvo tradukeblos en Esperanton<br />
per same eleganta vortludo.<br />
<br />
Inverse, provu, ekzemple, traduki en la portugalan konatajn<br />
esperantajn kalemburojn “poeto sentema: sent-ema kaj sen-tema”<br />
aŭ “amuzo/am-uzo”!<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
=== Pagipova? Jukikesto? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 9an de Marto 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.12.31]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
<br />
—————————————————————<br />
<br />
Min konfuzas la konstruo infinitiva verbo + alia radiko.<br />
La plej ofta ekzemplo estas “pagipova”.<br />
Kiel oni povas pravigi tian konstruon?<br />
Kiel ĝi diferencas de “pagpova” aŭ “pagopova”?<br />
<br />
Mi ludas Skrablon kontraŭ tre sperta Esperantisto,<br />
kiu de tempo al tempo ludigas vortojn en tia konstruo.<br />
Ekzemple, hodiaŭ li ludigis “jukikesto” kun la klarigo,<br />
ke ĝi estas “kesto kiu jukigas”. Ĉu tia klarigo estas bona?<br />
<br />
Mi tre dankus, se vi bonvolos doni al mi pli da ekzemploj<br />
de tiaj vortkonstruoj. Ankaŭ, se eblas bonvolu sciigi al mi,<br />
kie mi povas trovi klarigojn pri tia ĉi vortkonstruo en Plena<br />
Analiza Gramatiko (UEA) kaj Plena Manlibro de Esperanta<br />
Gramatiko (ELNA).<br />
<br />
Mi kore antaŭdankas!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Mi ne certas pri tio, kiajn precize regulojn sekvas<br />
via ludo. Se ĝi postulas pruvon, ke la vorto estu<br />
registrita en iu vortaro aŭ almenaŭ antaŭe uzita<br />
en reala teksto (estus prudente eĉ krome postuli,<br />
ke tiu teksto estu lingve respektinda), tiam dubinde,<br />
ke “jukikesto” estas taŭga elekto: interreta serĉo<br />
montras neniun spuron pri antaŭa uzado de tiu ĉi formo,<br />
mi do tre dubas, ke via ludamiko trovos pruvon de<br />
ĝia uzado.<br />
<br />
Ĉi-sube sekvas la respondoj al viaj individuaj lingvaj<br />
demandoj.<br />
<br />
1. Kiel oni povas pravigi tian konstruon?<br />
<br />
Jen proksimuma logiko de tia derivado<br />
<br />
povas pagi -> pagi povas -> [pagi povas]-A<br />
-> pagipova = tia, ke oni povas pagi.<br />
<br />
Mi tamen atentigas, ke tiaspecaj klarigoj, kvankam<br />
utilaj psiĥologie, havas malpli firman bazon ol<br />
observeblaj lingvaj faktoj (ekzemple, ke Zamenhof<br />
multfoje uzis la formon “vivipova”).<br />
<br />
2. Kiel ĝi diferencas de “pagpova” aŭ “pagopova”?<br />
<br />
Inter tiuj formoj ekzistas nenia signifodiferenco.<br />
<br />
3. Ĉu eblas uzi “jukikesto” kun la klarigo, ke ĝi estas<br />
“kesto kiu jukigas”. Ĉu tia klarigo estas bona?<br />
<br />
Apenaŭ!<br />
<br />
Unue, en la ĝisnuna lingva uzado oni renkontas “i” kiel<br />
ligovokalon nur tiam, kiam la fina radiko estas POV, DEV aŭ VOL.<br />
Konjektebla kialo de tio estas, ke la verboj “povi”, “devi”<br />
kaj “voli” estas tre forte asociitaj al la esprimoj de la tipo<br />
“povas fari”, “devas agi” kaj “volas plaĉi”, kvankam tia<br />
observo per si mem ne estas rigora pruvo, ke tio principe<br />
ne eblas kun aliaj radikoj.<br />
<br />
Due, eĉ se oni provas interpreti tian kunmetaĵon sen ia ajn<br />
gramatika antaŭjuĝo, la signifo de “jukikesto” ne estas klara,<br />
ĉar oni apenaŭ povas establi ian ajn sencohavan rilaton inter<br />
la substantivo “kesto” kaj la verbo “juki”.<br />
Evidente do, ke la rilato inter la du elementoj “juki” kaj “kesto”,<br />
estas sendube multe pli nerekta ol la rilato inter “pagi” kaj “pova”,<br />
eĉ se ekzistus kunteksta aŭ cirkonstanca apogo por tia vorto.<br />
<br />
4. Kie oni povas trovi klarigojn pri tia ĉi vortkonstruo en Plena<br />
Analiza Gramatiko (UEA) kaj Plena Manlibro de Esperanta<br />
Gramatiko (ELNA)?<br />
<br />
En PAG:<br />
La lasta alineo de la paragrafo 309.<br />
<br />
En PMEG:<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/vortfarado/principoj/antauelementoj.html#i-pce<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel oni ekokupiĝu pri faka terminaro? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 9an de Februaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
ENKONDUKO AL LA RESPONDO<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Ĉi-sube vi trovos la respondon de la Konsultejo al via<br />
(iom redaktita) demando.<br />
<br />
Krom diskutigi vian demandon en la Konsultejo de la Akademio,<br />
mi konsultis ankaŭ Christer O. Kiselman, Direktoron de la Sekcio<br />
pri Faka Lingvo de la Akademio. Liajn komentojn (kun prefikso<br />
“[COK]“) mi parte enmetis senpere post la koncernaj partoj de<br />
via demando kaj parte utiligis en la respondo mem.<br />
<br />
Amike kaj kolege,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer, direktoro de la Konsultejo<br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.11.11]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
<br />
—————————————————————<br />
<br />
Saluton karaj akademianoj!<br />
<br />
Dankon al vi pro evoluo de Esperanto, tio estas vere nobla laboro!<br />
Se vi permesas, mi provu iel partopreni la aferon.<br />
Mi estas studento de medicina kolegio, kaj mi ankaŭ ŝatas Esperanton, do<br />
mi tradukas kelkajn meznivelajn medicinajn tekstojn, sed tie estas multe<br />
da nekonataj vortoj… Kaj mi havas ideon pri tio.<br />
<br />
Entute, ekzistas tre multe da novaj, netradukitaj vortoj ĉe diversaj<br />
fakoj.<br />
<br />
Ĉu estus bone krei specialan retpaĝaron, por ke ĉiu homo povu<br />
partopreni tradukadon aŭ aldoni nekonatajn vortojn laŭ la fako, kiun<br />
li/ŝi esploras aŭ scias?<br />
<br />
[COK] Certe estus bone. La problemo estas trovi homon por la tasko<br />
prizorgi tian retpaĝaron. Ĉu tia homo ekzistas sur la tiea planedo?<br />
<br />
Mia ideo konsistas en:<br />
<br />
1. Ĉiu homo povas partopreni tradukadon kaj aldonadon de ĉiu nova,<br />
nekonata vorto en Esperanto.<br />
<br />
[COK] Iom riska ideo, ĉar la paĝaro devas enhavi fontindikojn,<br />
kaj ne ĉiu homo kapablas verki kun fontindikoj kaj zorgi pri<br />
lingvistikaj principoj. Tial necesos strikta redaktado farita de<br />
sperta redaktoro, sen kiu la tuto estos neniomvalora.<br />
<br />
2. Preferindas ĝusta tradukado kaj laŭvorta. Ekzemple, ekzistas<br />
la vorto “biosfero” sed ĝi ne estas esperantigita. Ĉu estus bone<br />
traduki ĝin kiel “vivsfero”?<br />
<br />
Aŭ ekstirpacio (plena forigo de organo) – plenforigo;<br />
somatoskopia – korpspekta; citostatikoj – ĉelstagniloj<br />
k.t.p. depende de ĝia etimologio.<br />
<br />
3. Eblo aldoni klarigon al vortoj (laŭeble, indiki la fonton)<br />
<br />
4. Eblo diskuti pri la vortoj.<br />
<br />
Ekzemplo de la tabelo:<br />
| Nacia nomo | ĝusta esperanta traduko | laŭvorta esperanta traduko |<br />
klarigo | diskuto |<br />
———<br />
Fako: medicino, kirurgio.<br />
1.1 эктомия (ruse)<br />
1.2 ectomy (angle)<br />
1.3 ἐκτομή (greke)<br />
———<br />
2.1 ektomio<br />
———<br />
3.1 plensekco<br />
———<br />
4.1 Plena sekco de organo dum operacio<br />
———<br />
5.1 Ankaŭ ekzistas “ekstirpacio” kun signifo de “plensekco” do mi<br />
opinias ke laŭvorta tradukado ne estas korekta.<br />
———<br />
<br />
Kion vi pensas pri tio? Ĉu tiu ĉi ideo estas bona?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Ĝenerale via ideo sendube estas subteninda.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke<br />
- terminologia laboro ne konsistas en elpensado de mankantaj vortoj;<br />
- necesas konsideri ne nur la alilingvajn ekvivalentojn,<br />
sed ankaŭ la nociaron de la koncerna fako;<br />
- terminoj ne estas apartaj, sed formas sistemon;<br />
- multo jam estis skribita pri terminologia laboro en Esperanto;<br />
- valoras ekspluati la specifan karakteron de Esperanto<br />
en elektado de terminoj, kvankam tio ne ĉiam facilas.<br />
<br />
Utila povas esti la dokumento verkita de Marc Bavant:<br />
<br />
http://kursoj.pagesperso-orange.fr/prelegoj/ARKONES_2005_ilustraĵoj.pdf<br />
<br />
sed la ĉefa retejo restas<br />
http://esperanto.net/tec (ŝajne ne plu tre aktiva, sed riĉenhava).<br />
<br />
Tiel vi povas senprokraste ekrealigi vian ideon kaj instigi aliajn<br />
aliĝi al via laboro.<br />
<br />
Christer Kiselman petis min nepre mencii la retejon<br />
<br />
http://uea.org/dokumentoj/bibliografioj.html<br />
<br />
kaj la jaman ekziston de pluraj terminaroj pri medicino,<br />
kaj ankaŭ la Someran Terminologian Trejnadon en Vieno:<br />
<br />
http://esperanto.net/tec/somera-terminologia-trejnado-2012.pdf<br />
<br />
Ĉiuokaze oni ne faru ion sen scio de la jam farita laboro.<br />
<br />
Unu maniero por apogi terminaran kaj leksikografian<br />
agadon (kondiĉe, ke oni scias kion kaj kiel fari kaj serĉas<br />
nur la teĥnikajn rimedojn por efektivigi sian laboron)<br />
sen krei ĉion necesan mem estas interretaj kolektive<br />
redakteblaj vortaroj kaj similaj jam ekzistantaj iloj por<br />
interreta kunlaboro.<br />
<br />
Jen ekzemplo: la Esperanta vikia vortaro,<br />
<br />
http://eo.wiktionary.org<br />
<br />
Ĝi havas kroman avantaĝon: oni povas facile referenci<br />
alilingvajn vortarojn, kiuj estas simile aranĝitaj.<br />
Tio ĉi memkompreneble estas nur ilo, ja praktika por<br />
registrado kaj komuna laboro, sed nur ilo.<br />
<br />
Vi pravas konstatante necertecon de la elektoj en la faka<br />
lingvo rilate la uzadon de la fakaj/sciencaj lingvaj<br />
konstruelementoj, kiujn akceptas kaj antaŭaj kaj la novaj<br />
eldonoj de Plena Ilustrita Vortaro kaj pri kiuj kaj la lingva<br />
komunumo kaj la Akademio ankoraŭ ne havas firman,<br />
unuecan kaj definitivan vidpunkton.<br />
<br />
Tio kreas streĉitecon inter planado kaj spontana evoluo<br />
de lingvo, kaj tamen la lingvanaro iom post iom venas al<br />
konsento pri elektoj de terminoj por individuaj fakaj nocioj.<br />
<br />
Ni deziras al vi sukceson en via terminologia laboro!<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Denove pri “si” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 4an de Februaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.11.05]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
Chu la sekva frazo estas sen eraro?<br />
“Eĉ akra frosto ne detenis lin de la realigo de sia intenco.”<br />
—————————————————————<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Jes, tiu ĉi frazo estas senerara.<br />
<br />
Konjekteble vian demandon kaŭzis la fakto, ke en tiu ĉi frazo<br />
“sia” referencas ne al la subjekto de la tuta frazo (akra frosto),<br />
sed al “li”. Klarigon de tio, kial tio okazas, vi povas trovi<br />
en rekomendoj de la Akademio rilate la uzadon de “si”<br />
publikigitan en “AKTOJ de la AKADEMIO II 1968-1974″,<br />
kiu legeblas ankaŭ rete:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/aktoj/aktoj2/rekomendoj.html#prilarefleksivo<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu kuracisto uzus la esprimon “preni pilolon”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Januaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.12.26]<br />
<br />
Ĉu kuracisto dirus en Esperanto “Prenu (aŭ manĝu aŭ glutu)<br />
tian ĉi pilolon ĉiuvespere”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La uzado de la verbo “preni” en tiu ĉi kaj aliaj kuntekstoj<br />
en la senco proksimume egala al “uzi en la kutima,<br />
subkomprenata maniero”, kiam la uzado inkluzivas<br />
efektivan striktasencan prenadon, havas longan tradicion.<br />
<br />
La zamenhofa “mi prenis venenon, kiu post kelke<br />
da horoj min mortigos” ilustras la uzadon,<br />
kiu tre similas al tiu, pri kiu vi demandas.<br />
Tia uzado estas akceptebla.<br />
<br />
Eĉ pli vastan, preskaŭ arbitran, uzadon de la verbo “preni”<br />
(kaj de multaj aliaj verboj!) demonstras gentaj lingvoj,<br />
el kiuj Esperanto ĉerpis sian lingvan materialon.<br />
Ekzemple, en la franca “preni la pordon” signifas<br />
“foriri (kolere aŭ devigite)”; en la angla “preni rigardon”<br />
signifas “ĵeti rigardon” kaj “prenu vian tempon!” signifas<br />
“uzu tiom da tempo, kiom vi bezonas [por plenumi la taskon]“,<br />
ktp.<br />
<br />
Evidente do, ke Esperanto pli zorge limigas la uzadon<br />
de verboj en vastega senco, tro for de ilia baza,<br />
kerna signifo kaj tiel preventas absurdajn,<br />
nekompreneblajn vortkombinojn.<br />
<br />
“Manĝi pilolon” estas uzebla, sed ne ĉiam, ĉar manĝado<br />
kutime implicas maĉadon, kaj pilolojn oni ne ĉiam maĉas.<br />
<br />
“(En)gluti pilolon” estas taŭga, kiam temas ĝuste pri glutado.<br />
Ĝi ne estas sufiĉe ĝenerala esprimo, ĉar medikamentojn oni<br />
uzas ankaŭ alimaniere: enbuŝigas aŭ sublangigas kaj tenas<br />
tie ĝis ĝi komplete dissolviĝu, dismaĉas, enanusigas, ktp.<br />
Oni do laŭbezone povas diri precize tion, kion oni celas.<br />
<br />
Finfine, eblas ankaŭ tute ĝenerala esprimo “uzi pilolon”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Pri la termino “sinetio” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 30an de Januaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.12.17]<br />
<br />
Kiel oni diras en la portugala la vorton SINETIO?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La termino “sinetio” estis enkondukita en la Plena Analiza<br />
Gramatiko de K. Kalocsay kaj G. Waringhien (PAG). Tiu ĉi<br />
termino, laŭ PAG, difinas apartan kampon, “kiu ĝis [la apero<br />
de PAG] ne ricevis nomon ĉe la gramatikistoj”. Temas pri la<br />
situacioj, “kiam la elekton inter la diversaj formoj diktas ne<br />
la konstruo de la frazo, sed la esprimata ideo (ekz-e ĉu uzi<br />
‘ĝia’ aŭ ‘ties’, ‘duope’ aŭ ‘po du’ ktp.)”.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke<br />
<br />
(1) temas pri okaza termino, enkondukita de la aŭtoroj<br />
de PAG, kiun niascie apenaŭ uzas aliaj E-gramatikistoj kaj<br />
verŝajne neniu uzas ekster Esperanto.<br />
<br />
(2) PAG ne havas ian ajn oficialan aprobon de la Akademio;<br />
ĝi estis verkita de du unuopaj (sed certe tre talentaj) gramatikistoj;<br />
<br />
(3) la vorto “sinetio” estas neoficiala, kaj la Akademio ne<br />
respondecas pri vortoj inventitaj de unuopaj lingvanoj;<br />
<br />
(4) la Konsultejo de la Akademio de Esperanto ja volonte<br />
klarigas vortojn en Esperanto, sed ordinare ne povas doni<br />
tradukojn en la proksimume ses mil parolatajn lingvojn de<br />
la mondo, krom se hazarde iu el la konsultejanoj havas<br />
profundan scion pri tiu ĉi vorto en tiu ĉi specifa lingvo.<br />
<br />
Espereble tiuj ĉi klarigoj permesos al vi formi adekvatan<br />
opinion pri la vorto “sinetio”, pri la stato de ĝia uzado kaj<br />
pri tio, ĉu necesas traduki ĝin en la portugalan.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Sankta Marteno ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 25an de Januaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.12.08]<br />
<br />
Estimataj,<br />
<br />
mi bezonas konsilon pri la jena afero:<br />
<br />
Ekzistas la insulo “Saint Martin”, nederlande “Sint Maarten”. La norda<br />
parto apartenas al la franca departemento Gvadelupo.<br />
<br />
La suda parto (nederlanda) nun (ekde la 10-a de oktobro 2010) estas<br />
konstitucia lando ene de la reĝlando Nederlando kune kun Arubo, Kuracao<br />
kaj Nederlando. La eksaj Nederlandaj Antiloj ne plu ekzistas. Krom la<br />
menciitaj konstituciaj landoj ekzistas specialaj komunumoj.<br />
<br />
Pri Arubo (ISO-3166-kodo AW) kaj Kuracao (ISO-kodo CW) laŭ mia opinio ne<br />
estas problemoj. En Vikipedio estas taŭgaj tradukoj. Kuracao (la<br />
likvoro) aperas en PIV, do ankaŭ la lando devus nomiĝi tiel.<br />
<br />
Pri Sint Maarten (ISO-3166-kodo = Ŝ) mi tamen vidas etan problemon. Por<br />
la insulo “Sankta Marteno” certe estas taŭga traduko, sed ĉu preni tiun<br />
saman formon ankaŭ por la franca parto de la insulo kaj por la<br />
konstitucia lando de Nederlando? Ĉu pli taŭgus “Sint-Marteno” por la<br />
lando?<br />
<br />
Kion la akademio rekomendus?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Via demando estis tre verve pridiskutita en la Konsultejo de la<br />
Akademio de Esperanto.<br />
<br />
Ni opinias, ke oni povas uzi la esperantigitan formon “Sankta Marteno”<br />
kaj por la insulo, kaj por ĝia franca parto, kaj por la konstitucia<br />
lando, kiu estas parto de la ŝtato Nederlando.<br />
<br />
Se en iuj tekstoj necesas pli granda precizeco, oni povas uzi pli<br />
specifajn formojn: “la insulo Sankta Marteno”, “la konstitucia lando<br />
Sankta Marteno”, “la franca parto de la insulo Sankta Marteno” aŭ<br />
simile.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu Israelo aŭ Izraelio? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 25an de Januaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.11.21]<br />
<br />
Saluton!<br />
<br />
Karaj membroj de la Akademio de Esperanto, la nomon de la ŝtato Israelo<br />
mi preferas en la formo “Izraelio” pro la nomo de la biblia reĝo.<br />
<br />
Anticipan dankon!<br />
Longan vivon kaj prosperon!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Bonvolu noti, ke la formo “Israelo” estas oficiala<br />
kaj troviĝas en la 9-a Oficiala Aldono (9OA):<br />
<br />
Israel/o. Ŝtato en okcidenta Azio, ĉe Mediteraneo, sude de Libano,<br />
fondita en 1948. Internacia landokodaĵo: IL.<br />
<br />
La Akademio akceptis tiun ĉi decidon post diskutado,<br />
en kiu partoprenis ankaŭ israelaj esperantistoj.<br />
<br />
Longan vivon kaj prosperon ankaŭ al vi!<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Alia nomo por aidoso? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 14an de Januaro 2012 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.11.23]<br />
<br />
Kara samideano, por la nomo de la malsano aidoso mi sugestas la sinonimon<br />
hivozo: H.I.V estas la komenco de la virusnomo, kaj -oz- estas sufikso de malsano<br />
kaŭzita per viruso, laŭ la ekzemplo en la portugala: “leishmaniose”.<br />
Anticipan dankon pro via atento.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Responde al via mesaĝo, mi sciigas vin, ke en sia 9a Oficiala Aldono<br />
al la Universala Vortaro, la Akademio de Esperanto, post zorga<br />
konsiderado, oficialigis la nomon de tiu ĉi malsano en la formo<br />
“aidoso”. Tiu ĉi formo estas delonge kutime kaj vaste uzata.<br />
<br />
La koncerna dokumento estas interrete atingebla:<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/9oa.html<br />
<br />
Mi esperas, ke tio forigas la neceson inventi ion kroman.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu eblas diri “El kie vi estas?” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 28an de Decembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.10.15]<br />
<br />
Kiu estas la plej ĝenerala kaj utila maniero demandi personan<br />
originon por komencantoj? Mi instruas Esperanton kaj planis<br />
instrui<br />
<br />
- El kie vi estas?<br />
- Mi estas el Barcelono/Madrido/Katalunio/Irlando…<br />
<br />
tamen trovis tiajn frazojn nenie skribitaj kaj dubas, ĉu tio estas<br />
paŭso de la kataluna kaj hispana: respektive,<br />
<br />
- D’on ets?<br />
- Soc de Barcelona/Irlanda…”<br />
<br />
kaj<br />
<br />
¿De dónde eres?<br />
- Soy de Barcelona/Irlanda…”.<br />
<br />
En la Plena Ilustrita Vortaro, tiaj frazoj ŝajne indikas nur<br />
konsistigantan materialon (“statuo el marmoro”), same kiel<br />
en la hispana-esperanta vortaro de De Diego (“la tablo estas<br />
el ligno”), kvankam mi pensas, ke eĉ kaze de objektoj tute ne<br />
estiĝus dubsenceco: “marmoro el Carrara”, “mebloj el Svedio”.<br />
<br />
En De Diego nur troviĝas “De kie vi venas?” kaj “Kie vi naskiĝis?”,<br />
kiuj miaopinie estas samtempe tro dubsencaj kaj tro precizaj:<br />
ja vere naskiĝloko estas ofte malgrava; tiel pensas ekzemple<br />
usonanoj, kiuj anstataŭe ofte demandas “Where did you grow up?”.<br />
<br />
La tradicia esprimo “De kie vi devenas?” ŝajnas al mi io alia:<br />
laŭ la Universala Vortaro ‘deveni’ tradukiĝas ‘descendre’ al<br />
la franca kaj ‘descend’ al la angla, kaj pli taŭgas al diasporaj<br />
grupoj kiel judoj aŭ elmigrintaj familioj. Kion mi serĉas, tamen,<br />
estas demando kiu lasu kiel eble plej grandan eblecon al persona<br />
memelekto de origino, ĉu geografie vasta aŭ malvasta, ne<br />
antaŭfavorante familian devenon aŭ gentajn kategoriojn kiuj<br />
ekskludas unu la alian. Ne ĉiuj homoj naskitaj aŭ edukitaj en<br />
Katalunio kaj parolantaj la katalunan sin rigardas katalunoj,<br />
same kiel denaskaj katalunoj povas sin rigardi hispanoj aŭ ne.<br />
Tamen la tradicia Esperanto distingas nur hereditan gentecon<br />
kaj civitanecon, kiuj estas tute apartaj kaj el kiuj la unua neniam<br />
estas memelektebla, kaj praktike ankaŭ la dua ne: “Germanoj<br />
kaj francoj, kiuj loĝas en Rusujo, estas Rusujanoj, kvankam ili ne<br />
estas rusoj” (el Ekzercaro, alineo 37, Fundamento de Esperanto).<br />
<br />
Do, ĉu mi rajtas instrui “El kie vi estas?”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Vi rimarkis interesan fenomenon: en la tradicia Esperanto<br />
estas tute normale diri “Mi estas el Barcelono/Madrido/Irlando”,<br />
tamen ne estas kutime diri “El kie vi estas?”.<br />
<br />
Tio ne povas esti simple la rezulto de imitado de gentolingva<br />
modelo, ja, kiel vi prave rimarkis, kelkaj gentaj lingvoj favoras<br />
kombinon, kiun tiulingvaj esperantistoj evitas en Esperanto.<br />
<br />
Kio do povas kaŭzi tian ŝajnan nekoherecon?<br />
<br />
En tiaspecaj demandoj-respondoj rolas multaj faktoroj. Ekzemple,<br />
la demando ‘El kiu lando vi venas?’ estas komprenebla (sed ne<br />
ĉiam tiel komprenata!) kiel specifa informiĝo pri la veturvojo,<br />
laŭ kiu la persono alvenis (respondo: Mi estas brito, sed hieraŭ<br />
mi alvenis el Brazilo); inverse, la demando ‘De kiu lando vi estas?’<br />
povas esti taŭga ĝuste pro tio, ke “de” estas tre vastasenca.<br />
<br />
“El” verŝajne estas tro specifa (proksimume priskribebla kiel<br />
“de en” kaj tro loka por tiu ĉi sufiĉe elasta rilato.<br />
Konjekteble, ĝuste tial oni diras “deveni/deveno”, sed ne<br />
“elveni/elveno” pri la origino de persono. En pli ĝenerala<br />
senco, oni diras “De kie venis tiu ĉi demando?”, sed ne<br />
“El kie …”, kaj la respondo povas esti “El Katalunio”, “De unu<br />
pensema lingvano”, ktp. Konsiderante la vastan sencon de “de”<br />
kaj tre specifan lokan signifon de “el” oni povas konstati, ke estas<br />
logike uzi malprecizan esprimon en demando, kiu venas de tiu,<br />
kiu ne havas kaj serĉas informojn, kaj eventuale pli precizan<br />
en la respondo de tiu, kiu ja havas detalan scion. El tiu ĉi<br />
vidpunkto la paro ‘De Kie?’/'El x-o’ ne estas malkohera.<br />
<br />
Resume:<br />
La deziro strebi al kohera sistemeco estas ĝenerale laŭdinda,<br />
tamen konsciencaj lingvanoj, kiuj volas ŝanĝi ian lingvan<br />
tradicion, unue nepre certiĝu, ke farante tion oni ne preteratentus<br />
ian gravan faktoron, kiu ne estas evidenta unuavide kaj kiu<br />
povas malvalidigi ilian teorian modelon.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Botanika nomo: “Cordyline fruticosa” ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 5an de Decembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2011.09.19]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
Mi serĉas (vane ĝis nun) esperantan nomon (se ĝi ekzistas)<br />
por la planto-specio “Cordyline fruticosa”:<br />
<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Cordyline_fruticosa<br />
<br />
http://www.biolib.cz/en/taxon/id200277/<br />
<br />
Komunaj nomoj inkluzivas Cabbage Palm, Good Luck Plant,<br />
Palm Lily, Ti Plant (Angle) kaj eble “Lignum” kaj Kī, La’i<br />
(Hawaiian), Tī Pore (Māori), Sī (Tongan), “Lauti” (Samoan),<br />
ʻAutī (Tahitian).<br />
<br />
Eble ĝi estas membro de la genro “Keulenlilie” germane,<br />
se tio helpas. Verŝajne ĝi iam estis membro de la Dracenoj<br />
sed ne plu estas klasigita tiel, se tio helpas.<br />
<br />
La en-eo-vortaro CEED de Benson havas “cabbage palm” =<br />
“basikarbo” (?), sed temas pri tute alia specio “Livistona<br />
australis” (tiu komunuma nomo estas ambigue uzata por<br />
diversaj specioj).<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Same kiel vi, ni ne sukcesis trovi aŭtoritatajn precedencojn<br />
por la nomo de tiu ĉi planto en Esperanto.<br />
<br />
La nomoj de la malpli komunaj plantoj kaj bestoj estas<br />
ofte bazitaj sur la latina nomo, do supozeble la formala<br />
esperanta traduko devus esti “kordilino”.<br />
<br />
Laŭ Vikipedio, tiu ĉi planto apartenas al la agavacoj<br />
(antaŭe oni konsideris ĝin membro de la familio<br />
asparagacoj, kiuj nun mem estas subfamilio de agavacoj).<br />
<br />
Oni do povus imiti popolnomojn de tiu ĉi planto kaj nomi<br />
ĝin “brasikagavo”, “brasikarbusto”, “havaja spinaco” (laŭ<br />
unu el la popolnomoj menciitaj en la franclingva vikipedio)<br />
aŭ simile. La propraokula sperto pri la planto devas doni pli<br />
definitivan elekton de taŭga “popola” nomo.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke neniu inter la konsultejanoj havas fakan<br />
scion pri botanika nomenklaturo. La konsideroj, kiujn ni<br />
prezentis, estas do faritaj el pure lingva vidpunkto.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
=== Esperanto cirile kaj plibonigo de la Fundamento ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 5an de Decembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.10.22]<br />
<br />
Estimataj membroj de la akademio!<br />
<br />
1. Ĉu oni rajtas uzi ankaŭ la cirilajn literojn aŭ la Fundamento<br />
devigas uzi nur la konatajn? Kaj ĉu ‘c, š ktp., se teknike ne<br />
eblas uzi la kutimajn esperantajn literojn?<br />
<br />
2. Ĉu oni ĝenerale povas plibonigi la Fundamenton, se ekzistas<br />
vasta konsento?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
1. Laŭ la akademia decido de 2007,<br />
<br />
“Nur kiam la cirkonstancoj ne permesas uzi la ĝustajn<br />
supersignojn, kaj kiam pro apartaj bezonoj la Fundamenta<br />
anstataŭa skribsistemo (ch, gh, hh, jh, sh, u) ne estas<br />
oportuna, oni povas anstataŭigi la supersignajn literojn<br />
per aliaj signoj aŭ signokombinoj. Tian anstataŭigon,<br />
kiam ĝi estas nura teknika rimedo, ne celanta reformon de<br />
la ortografio de Esperanto, kaj kiam ĝi neniel kaŭzas<br />
konfuzon, oni ne rigardu kiel kontraŭ-Fundamentan.”<br />
<br />
2. Tuj, post kiam aperis la Unua Libro en 1887, ekaperis<br />
ankaŭ proponoj de ĝiaj reformoj. Neniu el tiuj reformoj<br />
estis akceptita. Male, la esperantistaro akceptis la<br />
Fundamenton por gardi la unuecon kaj sanan evoluon<br />
de la lingvo. La unua alineo de la Antaŭparolo al la<br />
Fundamento trafe respondas al via demando:<br />
<br />
“Por ke lingvo internacia povu bone kaj regule<br />
progresadi kaj por ke ĝi havu plenan certecon, ke ĝi<br />
neniam disfalos kaj ia facilanima paŝo de ĝiaj amikoj<br />
estontaj ne detruos la laborojn de ĝiaj amikoj estintaj,<br />
― estas plej necesa antaŭ ĉio unu kondiĉo: la<br />
ekzistado de klare difinita, neniam tuŝebla kaj neniam<br />
ŝanĝebla Fundamento de la lingvo. Kiam nia lingvo<br />
estos oficiale akceptita de la registaroj de la plej<br />
ĉefaj regnoj kaj tiuj ĉi registaroj per speciala<br />
leĝo garantios al Esperanto tute certan vivon kaj<br />
uzatecon kaj plenan sendanĝerecon kontraŭ ĉiuj<br />
personaj kapricoj aŭ disputoj, tiam aŭtoritata komitato,<br />
interkonsente elektita de tiuj registaroj, havos la rajton<br />
fari en la fundamento de la lingvo unu fojon por ĉiam<br />
ĉiujn deziritajn ŝanĝojn, se tiaj ŝanĝoj<br />
montriĝos necesaj; sed ĝis tiu tempo la<br />
fundamento de Esperanto devas plej severe resti<br />
absolute senŝanĝa, ĉar severa netuŝebleco de nia<br />
fundamento estas la plej grava kaŭzo de nia ĝisnuna<br />
progresado kaj la plej grava kondiĉo por nia regula kaj paca<br />
progresado estonta. Neniu persono kaj neniu societo devas<br />
havi la rajton arbitre fari en nia Fundamento iun eĉ plej<br />
malgrandan ŝanĝon! Tiun ĉi tre gravan principon la<br />
esperantistoj volu ĉiam bone memori kaj kontraŭ la<br />
ektuŝo de tiu ĉi principo ili volu ĉiam energie<br />
batali, ĉar la momento, en kiu ni ektuŝus tiun<br />
principon, estus la komenco de nia morto.”<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu o-participoj enhavas per si mem la signifon “persono”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 13an de Novembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.09.06]<br />
<br />
Estimataj Akademianoj, mi vin salutas.<br />
<br />
En iuj tre gravaj gramatikoj pri Esperanto, mi legis, ke [ŝajne]<br />
ekzistas speciala regulo, laŭ kiu la o-participoj (ĉu aktivaj, ĉu<br />
pasivaj) enhavas per si mem la signifojn “ulo” kaj “persono”.<br />
<br />
Mi trovis nenion, en la Fundamento kaj en la Akademiaj dokumentoj,<br />
kio pravigus tian aserton. Cetere en la Antaŭparolo (kvankam,<br />
se mi bone komprenas, la Antaŭparolo ne estas parto de la<br />
“Fundamento”, do ĝi ne estas lingve leĝodona) mi legis:<br />
<br />
“Tiel same por ke nia afero bone progresadu, estas necese,<br />
ke ĉiu esperantisto havu la plenan certecon, ke leĝodonanto<br />
por li ĉiam estos ne ia persono, sed ia klare difinita verko.”<br />
<br />
el kio ŝajnas al mi tute klare ke, en EO, eblas uzi o-participojn,<br />
ĉu por personoj (“leĝodonanto = persono”), ĉu nepersonoj<br />
(“leĝodonanto = verko”).<br />
<br />
Cetere, en la Deklaracio pri la esenco de Esperantismo<br />
(kvankam lingve ne leĝodona) estas skribite:<br />
<br />
“Esperanto havas neniun personan leĝdonanton kaj<br />
dependas de neniu aparta homo.”<br />
<br />
el kio kompreneblas ke en la vorto “leĝodonanto” (denove tiu vorto)<br />
ne estas per si mem enhavata la signifo “persono” (alie, estus<br />
malobeita la principo de “Aktoj I”: “En la konstruo de la vorto oni<br />
devas enkonduki chiujn elementojn, kiuj necesas, sed ne pli ol kiom<br />
sufichas, por elvoki klare kaj plene la ideon reprezentotan”).<br />
<br />
Do: ĉu vere estas regulo de la lingvo, laŭ kiu o-participoj enhavas per<br />
si mem la signifon “ulo”, “persono”? Aŭ, male, ĉu o-participoj povas<br />
tute egale rilati ĉu al homoj, ĉu al nehomoj?<br />
<br />
Mi vin dankas.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Zamenhof traktis tiun aferon en Lingvaj Respondoj 114 A kaj 114 B<br />
laŭ la aranĝo de Waringhien, respektive respondo 46, OFICIALA GAZETO,<br />
III, 1911, p. 291, kaj respondo 50, OFICIALA GAZETO, IV, 1911, p. 1.<br />
<br />
Jen esencaj partoj rilataj al via demando:<br />
<br />
114 A:<br />
<br />
Participsubstantivo en Esperanto signifas ordinare personon<br />
(aŭ objekton, kiu plenumas ian funkcion); [...]<br />
<br />
114 B:<br />
<br />
[...] sed la sufikso de participo enhavas en si mem la ideon<br />
pri io KONKRETA (IU aŭ IO, kiu …as), sekve verbo, substantivigita<br />
per participa sufikso, povas esprimi nur konkretaĵon (ulon aŭ aĵon).<br />
Kaj ĉar en la grandega plimulto da okazoj la participa sufikso,<br />
laŭ sia senco mem, esprimas ulon, tial laŭ la principo de sufiĉo<br />
ni ne bezonas konstante aldonadi al ĝi la sufikson “ul”,<br />
kaj nur en tiuj maloftaj okazoj, kiam per la dirita sufikso ni volas<br />
esprimi ne ulon, sed aĵon, ni aldonas la sufikson “aĵ”.<br />
<br />
El tio dedukteblas, ke substantivigita AKTIVA participo povas<br />
signifi nur AGANTON, ĉu personan, ĉu ne-personan,<br />
kiel vi mem montris per la ekzemplo de “leĝodonanto”.<br />
En matematika lingvaĵo participsubstantivoj ofte signifas<br />
ne-personajn agantojn: “dividanto” ja dividas, sed ne estas persono.<br />
<br />
Substantivigita PASIVA participo ja ne povas signifi aganton;<br />
ĝi signifas “trafaton de ago”. Analoge al la tendenco<br />
ĉe la substantivigitaj aktivaj participoj, ankaŭ la pasivaj<br />
ordinare montras al persono.<br />
<br />
La Lingvaj Respondoj ne havas la saman “leĝodonan” statuson,<br />
kiel la Fundamento; tamen en ĉi tiu okazo ili prezentas klaran<br />
rekomendon – kvankam ne REGULON, kiel vi prave diras.<br />
<br />
Ni aliĝas al tiu ĉi rekomendo.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel nomi mitan maran monstron? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 13an de Novembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.09.02]<br />
<br />
Kiel oni esperantigu la vorton “Kraken”,<br />
la skandinava mitologia polpego-monstro?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La origina norvega vorto, “kraken” aŭ “krakjen” enhavas<br />
postmetitan difinan artikolon: “krake” (“krakeo”),<br />
“kraken” (“la krakeo”).<br />
<br />
Ĝi estas fabelbesto el norvega popola kredo en formo<br />
de grandega mara monstro aŭ giganta fiŝo, kiun<br />
fiŝkaptistoj laŭdire vidis laŭ la marbordoj de Norvegujo,<br />
Islando kaj Irlando.<br />
<br />
Laŭ la klarigoj de norvega vikipedio, tian monstron sub<br />
tiu ĉi nomo unuafoje priskribis la Bergena episkopo<br />
Erik Pontoppidan meze de la 18a jarcento. Li komparas<br />
ĝin kun insulo havanta brakojn kaj mastojn. Aliaj similigis<br />
ĝin al levjatanecaj drakoj, “lindorm”-oj (drakecaj serpentoj)<br />
kaj mar-serpentoj (kiel tiu de la skota lago Loch Ness).<br />
Ankoraŭ aliaj, precipe en la 19a jarcento, interpretis “kraken”<br />
kiel polpegon, kaj la anglalingva mondo uzas la norvegan<br />
nomon kiel propran nomon por tia monstro. Ĉi tio plifortiĝis<br />
en moderna, uson-angla populara kulturo. Do intermiksiĝas<br />
diversaj tradicioj, ankaŭ imagoj pri aliaj marmonstroj.<br />
Tamen la konstanta trajto de kraken estas ĝia grandeco,<br />
senkonsidere de tio, ĉu temas pri fiŝo, baleno, testudo aŭ polpo.<br />
<br />
Al ni ne ŝajnas evidente, ke Esperanto nepre havu apartajn<br />
substantivojn por nomi la apartajn mitologiajn estaĵojn<br />
de ĉiuj partoj de la mondo. La estaĵon ĉi tie diskutatan<br />
oni povus komunuze nomi “marmonstro”.<br />
<br />
Konsiderante, ke la signifo de la jam ekzistanta Fundamenta<br />
vorto “krakeno” en Esperanto estas speco de biskvito, por eviti<br />
evidentan komikan kalemburecon (“Subite aperis giganta<br />
krakeno” aspektas kvazaŭ epizodo de freneza tetrinkado en<br />
Mirlando), ni rekomendas uzi la formon “krakeo” por nomi la<br />
mitan gigantan maran monstron, se oni entute uzu tian<br />
esperantigitan nomon.<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Predikativo en akuzativo ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 13an de Novembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.08.26]<br />
<br />
Mi ne certas pri la reguloj pri akuzativo.<br />
Ĉu la sekvontaj frazoj estas seneraraj?<br />
(Se ne, bonvolu plibonigi kaj klarigi la regulon.)<br />
<br />
1. Mi farbis la blankan muron blua.<br />
2. Mi trovas ŝin alloga.<br />
3. Oni elektis lin prezidanto.<br />
4. Li distingis sin kiel plumpan mokanton.<br />
5. Mi havas pli ol 21 jaroj.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La unuaj tri frazoj estas tute neriproĉeblaj.<br />
<br />
La kvara frazo ne havas gramatikajn erarojn, sed ĝi estas<br />
konfuza kaj malklara. Kion povus signifi “plumpa mokanto”?<br />
Estas por ni malfacile imagi kuntekston, en kiu tiu ĉi frazo<br />
akirus klaran sencon.<br />
<br />
La kvina frazo estas gramatike erara. Evidente via intenco<br />
estis diri “Mi havas pli ol 21 jarojn”.<br />
<br />
Komparu tion ĉi kun zamenhofaj ekzemploj<br />
<br />
ili ĉiuj kune okupus ne pli ol unu malgrandan folieton<br />
prezentas ne pli ol iajn 10%<br />
Mi havas ne pli ol kvindek spesmilojn<br />
kaj ekbruligis pli ol dekses kandelojn<br />
oni bezonis por tio pli ol tutan tagon kaj tutan nokton<br />
ŝi amas lin pli ol ĉiujn belegaĵojn de Weimar<br />
pli ol dek fojojn mi aŭdis, kiel li laŭte ilin legis al si.<br />
<br />
Plej simple eblas klarigi, kial oni diras tiel, jene:<br />
“ne”, “jam”, “ankoraŭ”, “ankaŭ”, “(mal)pli ol” aŭ “ne (mal)pli ol” k.s.<br />
ne ŝanĝas la gramatikan rolon de la sintagmo al kiu ili rilatas.<br />
<br />
Jen alia maniero esprimi la saman sencon:<br />
<br />
Mia aĝo estas pli ol 21 jaroj.<br />
<br />
Ankaŭ tia ĉi modelo estas trovebla en la verkoj de Zamenhof:<br />
<br />
la aĝo de ambaŭ knabinoj povis esti ne pli ol kvar jaroj<br />
kiu certe havis la aĝon de ne pli ol ses jaroj<br />
<br />
Memkompreneble, oni povas trovi modelojn de imitinda stilo<br />
ankaŭ en verkoj de multaj aliaj “bonaj aŭtoroj”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Akcento en mallongigoj ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 13an de Novembro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.08.16]<br />
<br />
Kiamaniere (sur kiu parto) akcenti siglon, kiu kvazaŭ vortiĝis (ekz. ktp<br />
=> kotopo, IJK => ijoko), kaj kial estas aŭ estus nekonsilinde akcenti<br />
la antaŭlastan vokalon? Ĉu ekzistas science klarigeblaj reguloj pri<br />
akcentado de sigloj?<br />
<br />
Kialoj de la demando:<br />
- PMEG paĝo 30: “Ĉiu litero tiam elparoliĝas kiel aparta vorto.” [...]<br />
“Se oni elparolus unuvorte, oni devus akcenti la antaŭlastan vokalon,<br />
*kotOpo*, *ijOko*. Tia elparolo iafoje aperas, sed ĝi ne estas normala,<br />
nek konsilinda.” [PMEG, paĝo 30].<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideanino,<br />
<br />
Ni tuj avertas, ke ĉi-suba respondo ne pretendas proponi<br />
science klarigeblajn regulojn, sed argumentitajn klarigojn<br />
pri la konstatebla lingvouzo.<br />
<br />
1. Se literkombino havas tian strukturon, ke oni povas trakti ĝin,<br />
kvazaŭ ĝi estus unu Esperanta vorto (el la vidpunkto de<br />
oportuna prononceblo), kutime tiel okazas.<br />
Ekzemplo de tio estas “TEJO”.<br />
<br />
2. Se, male, la literkombino ne havas tian strukturon, oni traktas ĝin<br />
kiel sinsekvon de literoj kaj elparolas kiel sinsekvon de liternomoj<br />
konsidereblaj kiel unuopaj vortoj. Ekzemple, “ktp”, tri konsonantoj,<br />
neniel povas konsistigi vorton enkadrigeblan en la strukturon de<br />
Esperanto (ni lasu flanke eblajn interjekciojn de la tipo “pst”).<br />
Ankaŭ “IJK”, malgraŭ tio, ke ĝi havas unu vokalon, evidente<br />
havas fonetikan strukturon neoportunan por lego kvazaŭvorta.<br />
<br />
La elekto inter tiuj du ebloj ne ĉiam estas evidenta.<br />
Ekzemple, la strukturo de “UEA”, nur tri vokaloj, estus teorie ebla en<br />
Esperanto: ekzistas ja la duvokalaj “ia”, “ie”, “io” kaj “iu”, kaj tri<br />
sinsekvaj vokaloj ekzistas en “tiea” (kvankam ilin antaŭas konsonanto).<br />
Tamen, kombino de tri vokaloj estas sentata kiel tiom nekutima, ke oni<br />
preferas elparoli “UEA” kiel sinsekvon de tri vokalnomoj. Atentu, ke se<br />
oni enŝovas konsonanton inter du el la vokaloj, unuvorta trakto tuj<br />
eblas, kiel en “UMEA” aŭ “ILEI”.<br />
<br />
Por kelkaj mallongigoj okazas ŝanceliĝo inter la du ĉi-supraj modeloj.<br />
<br />
Ekzistas ankaŭ mallongigoj kun hibrida prononco pro specialaj<br />
cirkonstancoj. Ekzemple, “PMEG”, kiun vi citas, oni kutime<br />
prononcas kiel vorton pomeg’ (aŭ eĉ “pomego”, kio, laŭ la aŭtoro,<br />
estas la “oficiala” lego); kaj sur la kovrilpaĝo de ĝia papera eldono<br />
aperas grandega pomo, kiu subtenas tiun ĉi vortludon. Simile,<br />
siatempe oni prononcis GDREA kiel “godorea”.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke en la mallongigoj de la dua speco la akcento falas<br />
sur la lastan silabon, dum tiuj de la unua speco obeas la<br />
kutiman regulon pri akcentado de vortoj en Esperanto.<br />
<br />
Evidente en Esperanto oni emas percepti, ke en sinsekvo de<br />
egalstatusaj unusilabaj vortoj la lasta havas la ĉefan akcenton.<br />
<br />
Kvankam oni elparolas la nomojn de du aŭ pli da literoj sinsekve,<br />
ne estas iu kaŭzo rigardi tiun sinsekvon kiel unu vorton.<br />
Ja oni skribas IJK au UEA sen interspacoj, sed tiel oni skribas,<br />
ekzemple, 1887 sen interspacoj, kvankam evidente temas<br />
pri pli ol unu vorto (“mil okcent okdek sep”). Do oni povas simple<br />
respondi, ke estas kutimo skribi tiajn mallongigojn sen interspacoj,<br />
kiel oni skribas nombrojn sen interspacoj, sed temas pri pli ol unu<br />
vorto kaj tial la akcenta regulo pri la antaŭlasta silabo ne validas.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Gramatiko el la Fundamento: en Esperanto, en la reto ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.07.14]<br />
<br />
Ĉu ekzistas versio de gramatiko nur en esperanto?<br />
Mi trafis en la paĝaro de la Akademio version<br />
kvarlingvan, sed ne esperantan.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Evidente vi parolas pri la baza gramatiko de Esperanto,<br />
kiu aperas en la Fundamento de Esperanto en la lingvoj<br />
angla, franca, germana, pola kaj rusa (la ordo estas ne<br />
laŭ la tempo de ilia publikigo sed alfabeta – la unua,<br />
kiu aperis, estis la rusa).<br />
<br />
Sendube estus dezirinde publikigi akademie aprobitan<br />
Esperantan tradukon de la Fundamenta Gramatiko en<br />
la paĝaro de la Akademio, sed dume tio ne okazis.<br />
<br />
Tamen neoficialaj variantoj de Esperanta versio, ne<br />
sankciitaj kaj ne kontrolitaj de la Akademio, troveblas<br />
en la interreto. Jen retligoj al kelkaj el ili:<br />
<br />
http://bertilow.com/pmeg/aldonoj/fundamenta_gramatiko.html#i-z6c<br />
<br />
http://www.bonalingvo.org/index.php/La_Fundamenta_Gramatiko<br />
<br />
http://ia700400.us.archive.org/25/items/8espr10/8espr10.txt<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Ĉu “eĥi” kaj “ankri” estas transitivaj? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
DEMANDO [2011.08.07]<br />
<br />
Temas pri transitiveco de “eĥi” kaj “ankri” – la literaturo<br />
kaj vortaroj estas nekonsekvencaj pri tiuj verboj. <br />
<br />
Estis iom da diskuto lanĉita ĉi tie:<br />
http://tech.groups.yahoo.com/group/revuloj/message/13902<br />
kaj sekve.<br />
(Krome, laŭ mia memoro, mi demandis pri “ankri” en ĉi tiu<br />
akademia konsultejo tiutempe sed ne ricevis respondon.)<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Kiel vi vidas, ĉi-foje vi ja ricevas respondon! ;)<br />
<br />
En via observo vi tute pravas – kaj vortaraj priskriboj<br />
kaj specimenoj troveblaj en la Interreto enhavas nekongruajn<br />
ekzemplojn de transitiva kaj netransitiva uzado de tiuj ĉi verboj.<br />
<br />
Ĝenerale, la transitiveco aŭ netransitiveco de verboj<br />
derivitaj de substantivoj (aĵ-radikoj) estas malfacile<br />
antaŭvidebla afero en Esperanto.<br />
<br />
Laŭ PIV-2002, kaj “ankri” kaj “eĥi” estas transitivaj, tamen<br />
la ses akademianoj, kiuj analizis kaj pridiskutis vian demandon,<br />
unuanime diras, ke por ili la transitiva “eĥi” sonas strange.<br />
<br />
Do, la malfacila demando estas, ĉu ekzistas metodo por<br />
determini la “ĝustan” regadon de tiaj verboj kaj kiuj estas la<br />
faktoroj, kiuj determinas, ĉu la substantivo verbigeblas,<br />
kaj, se jes, kia estas la senco de tiel derivita verbo?<br />
<br />
Serioza pristudo de tuta ĉi tiu kampo fare de la Akademio<br />
estas evidente bezonata.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Kial “malliberejo” sed ne “malsanejo”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.08.05]<br />
<br />
kial oni diras “malsanulejo” sed “malliberejo” kaj ne “malliberulejo”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Por ambaŭ ideoj oni povas principe uzi la longajn formojn:<br />
“malsanulejo” kaj “malliberulejo”.<br />
<br />
La mallonga formo estas tamen sencohava nur en la dua okazo:<br />
Malliberejo efektive estas ejo, en kiu oni estu mallibera,<br />
ejo por mallibero. Malsanulejo tamen ne estas ejo por<br />
malsano, nek ejo por esti malsana. Male, ĝi estas ejo por liberiĝi<br />
de malsano! Tial en tiu okazo vere taŭgas nur la longa formo.<br />
<br />
Oni nature emas uzi mallongajn formojn – kiam ili eblas!<br />
Oni do ĝenerale elektas la adekvatan mallongan formon<br />
“malliberejo”, sed tute ne uzas la netaŭgan, miskompreneblan<br />
mallongan formon “malsanejo”. Por tiu ideo restas nur la longa<br />
formo “malsanulejo”.<br />
<br />
La originan elekton de la kutimaj nomoj por tiuj ĉi socie gravaj<br />
nocioj en Esperanto evidente influis la preferataj nomoj en gentaj<br />
lingvoj: la formoj “kuracejo” aŭ “sanigejo” estus same – eble eĉ<br />
pli – taŭgaj; tamen, post la establiĝo de la unua formo, la lingvo<br />
jam ne emas anstataŭigi ĝin per alia(j), sen grava kialo.<br />
<br />
Tio estas aparte rimarkebla en lingvo internacia, kies komunumo<br />
kolektive strebas eviti nenecesan balaston. La uzateco de kromaj<br />
formoj (prizono, karcero, arestejo, kaptitejo, bagno; hospitalo,<br />
kliniko, lazareto, ambulatorio, preventorio, dispensario) konjekteble<br />
estas dependa de tio, ĉu ili enkondukas gravan sencodistingon.<br />
Se ne, tiaj vortoj – speciale tiuj el ili, kiuj trudas enkondukon de<br />
novaj radikoj, – estas apenaŭ uzataj, eĉ se ili estas registritaj<br />
en gravaj vortaroj.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== “Estas bonan tagon”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.08.22]<br />
<br />
Se oni ne uzas la pronomon (“mi”, “ĝi”) kun “esti”,<br />
ĉu oni devas uzi akuzativon? Ĉu oni diru<br />
<br />
“Estas bona tago”<br />
aŭ<br />
“Estas bonan tagon”?<br />
<br />
Dankon pro via helpo!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Via frazo<br />
<br />
Estas bona tago!<br />
<br />
laŭsence similas al jenaj frazoj<br />
<br />
Tio estas bona tago!<br />
Tiu ĉi estas bona tago!<br />
Jen estas bona tago!<br />
Venis/okazas bona tago!<br />
Hodiaŭ estas bona tago!<br />
<br />
Bonvolu noti, ke en neniu el tiuj ĉi frazoj aperas<br />
formoj kun akuzativo (“bonan tagon”). Tio estas<br />
tute natura: neniu el la vortoj sintakse ligitaj kun<br />
“estas” uzita en iu ajn senco de la verbo “esti”<br />
postulas (aŭ eĉ permesas) akuzativon:<br />
<br />
(Mi pensas, do) mi estas.<br />
Lundo estas tago de la semajno.<br />
Estas tempo por foriri.<br />
Sen regalo ne estas balo.<br />
Kio mi estas?<br />
<br />
Cetere ekzistas multaj frazoj, pri kiuj oni unuavide<br />
povas pensi, ke en ili oni ellasis la subjekton,<br />
sed fakte tiel ne estas – en esperanto verbo povas<br />
esti principe sensubjekta, ekzemple,<br />
<br />
Pluvas.<br />
Vesperiĝas.<br />
Estas varme.<br />
Al mi estas komforte.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kio estas krispo? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.06.05]<br />
<br />
Estas eraro en la vortaro. Mi ne opinias,<br />
ke “krispo” estas “mesentery” en la angla.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Dankon pro via atentigo. Konjekteble vi celas la Anglan tradukon<br />
de “krispo” en la Universala Vortaro, t.e. ĝian Anglan tradukon<br />
laŭ la Akademiaj Korektoj de la Fundamenta Universala Vortaro:<br />
<br />
http://akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro/?serchas=1&ve=krisp&tradukoj=1<br />
<br />
La tiea traduko per “mesentery” tamen estas tute ĝusta. La vorto havas<br />
du signifojn: unu rilatas al speco de kolumo kun vico de mallarĝaj<br />
paralelaj faldoj; la alia estas anatomia. La Franca, Germana, Pola kaj<br />
Rusa tradukoj de la Universala Vortaro indikas tiun anatomian signifon,<br />
aldone al la vesta signifo.<br />
<br />
http://fr.wikipedia.org/wiki/Fraise<br />
<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Mesentery<br />
<br />
http://de.wikipedia.org/wiki/Gekr%C3%B6se<br />
<br />
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B0<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
=== Kiel traduki la anglan “ultrabiking”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.08.08]<br />
<br />
Kiel traduki en Esperanton la anglalingvan vorton<br />
“ultrabiking”? Ĉu taŭgas por tio “senĉesa biciklado”<br />
aŭ “granddistanca biciklado”?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Al ni ne estas tute klare kion precize vi celas.<br />
La provo serĉi “ultrabiking” per Google rezultas en<br />
suspektinde malgranda kvanto de (plejparte obskuraj)<br />
rezultoj, kio montras, ke ne temas pri vaste uzata nocio.<br />
<br />
El pure lingva vidpunkto, jenaj variantoj de traduko estas<br />
principe konsiderindaj:<br />
<br />
ekstrema biciklado<br />
longedaŭra aŭ long(eg)daŭra biciklado<br />
grand(a)distanca biciklado<br />
daŭrega biciklado<br />
eltena biciklado<br />
<br />
Tian liston eblas daŭrigi imagante pliajn nociojn, kiujn oni<br />
teorie povus nomi “ultrabiking” en la angla lingvo.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke la nocion de angla “ultra” oni plej<br />
ofte povas esprimi en Esperanto per “ekstrema”.<br />
<br />
La formo “senĉesa biciklado” estas dubinda, ĉar ni<br />
ne povas imagi, kion oni nomu tiel. Eĉ se (hipoteze)<br />
temas pri bicikla konkuro, kiu daŭras ĝis almenaŭ unu<br />
el la konkurantoj mortas, ĝi verŝajne nomiĝus ne<br />
“senĉesa”, sed, pli trafe kaj klare, “ĝismorta biciklado”.<br />
<br />
Memkompreneble, la definitiva elekto dependas de<br />
la specifa nocio, por kiu oni serĉas nomon. Ĉar<br />
el via mesaĝo ne estas klare, pri kio temas, ni povas<br />
indiki nur tian ĉi ĝeneralan lingvan direkton.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel nomi konkludan sumon de financa kalkulado? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.07.02]<br />
<br />
Kiel oni nomu la konkludan sumon de financa kalkulo aŭ tabelo?<br />
Ĉu vi uzus, ekzemple, “Totale Kostoj Oficejo” aŭ<br />
“Sume Kostoj Oficejo” – aŭ ion trian?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Bonvolu noti, ke viaj du ekzemploj, sen kroma interpunkcio,<br />
ne estas gramatike koheraj: gravas, ke estu “tutA kosto”<br />
(kun A-finaĵo ĉe la vorto rilata al “kosto”) k.s., aŭ nura adverbo<br />
(“entute” aŭ alia) sen rekta sintaksa rilato kun la vorto “kosto”.<br />
Ĝenerale ekzistas multaj diversaj tute kutimaj formoj kaj rearanĝoj:<br />
<br />
Oficejo: tuta/suma/plena kosto<br />
Oficejo: tutaj/sumaj/plenaj kostoj/elspezoj<br />
Oficejaj elspezoj: entute/sume<br />
<br />
Se oni serĉas tre mallongan formon, rekomendindas io simila<br />
al “Oficejo: entute/sume”.<br />
<br />
Eblas uzi ankaŭ la neoftan vorton “ĉiomo”. Ĝia ekzisto eĉ pli<br />
substrekas la superfluecon de la neoficiala vorto “totalo”,<br />
kiun ni opinias en tiaj ĉi kuntekstoj nepre evitinda.<br />
<br />
La finan, definitivan sumon de antaŭaj partaj sumoj oni<br />
povas nomi “sumsumo”. En alia sintaksa rolo uzeblas<br />
la formo “sumsume”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi la anglan “to manage”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.04.23]<br />
<br />
Bonan tagon,<br />
<br />
Mia demando koncernas ekvivalenton al la angla-usona vorto “manage”, kiu miaopinie nur malprecize tradukeblas per la vorto “estro”, kiu ne ŝajnas indiki la aspekton de “animado aŭ enkadrigo<br />
de grupo aŭ aro da homoj”, kiu troviĝas en la angla-usona termino.<br />
Ĉu la nova radiko “manaĝ-” ne taŭgus tiukaze ?<br />
Antaŭdankon pro via respondo.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Unue, ni opinias, ke la anglalingva vorto “to manage”<br />
ĝenerale havas signifon pli vastan ol la signifo de<br />
ĝiaj asimilitaj formoj en aliaj gentaj lingvoj (kiel, ekzemple,<br />
la franca).<br />
<br />
Bonvolu noti, ke tiaspeca signifo-specialiĝo (aŭ eĉ rimarkinda<br />
modifiĝo) de la signifo de pruntitaj vortoj okazas en gentaj<br />
lingvoj tre ofte kaj eĉ igas tiajn vortojn t.n. “falsaj amikoj”.<br />
Tio ofte gvidas al miskompreno, kaj la uzado de radiko “manaĝ-”<br />
kun la signifo, kiun vi atribuas al ĝi, sendube kaŭzus konfuzon kaj<br />
miskomprenon inter esperantistoj, grupo multlingva kaj<br />
kulture varia. Tial ni forte malrekomendas tion.<br />
<br />
Laŭ ni, por traduki la anglalingvajn formojn “to manage, manager,<br />
management” sufiĉas respektivaj derivaĵoj de la radikoj “administr-”,<br />
“mastrum-” kaj “estr-”, depende de la nuanco, kiun oni volas esprimi.<br />
<br />
Por esprimi la nocion de agado pli inspira ol simpla administrado<br />
(ĉu tion vi aludas per “animado”?) eblas diri “direkti” aŭ “gvidi”.<br />
<br />
Por esprimi la sencon de la franca “encadrer”<br />
(rilate grupon de homoj) eblas uzi la vortojn “prizorgi”,<br />
“respondeci (pri)”, “estri” aŭ “gvidi”,<br />
depende de la nuanco, kiun oni volas esprimi.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu adjektivo aŭ genitivo? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.05.28]<br />
<br />
Ĉu oni povas uzi adjektivon kiel genitivon?<br />
Ekzemple, ĉu la frazo “la raŭpo de la pomo” estas<br />
samsenca kiel “la poma raŭpo” ?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La esprimo “la raŭpo de la pomo” estas neklara senkuntekste.<br />
Ĉu temas pri tipo de raŭpo, kiu normale atakas pomojn, aŭ pri konkreta<br />
raŭpo, kiu hazarde troviĝas en unu pomo, raŭpo el (la) pomo?<br />
<br />
Por bone respondi al via origina demando, necesas kompreni, kion vi<br />
volis esprimi per “genitivo”. En la lingvoj, kiuj posedas la kazon<br />
“genitivo”, tiu kazo estas uzata por subordigi unu substantivon<br />
(kiun ni nomu “suba”) sub alian substantivon (kiun ni nomu “ĉefa”).<br />
<br />
Ofte, sed ne ĉiam, la ĉefa substantivo montras al posedaĵo de,<br />
aŭ apartenaĵo al tiu, al kiu montras la suba substantivo,<br />
kiu staras en genitivo. Esperanto ne havas la kazon genitivo,<br />
kaj ĝi esprimas la ĉi-supre priskribitan subordigon per<br />
prepozicio – ordinare “de” sed ankaŭ “el”, “pri”, “al” k.a. -<br />
antaŭ la suba substantivo.<br />
<br />
En Esperanto oni povas subordigi unu substantivon sub alian<br />
almenaŭ en du aliaj manieroj: adjektivigante la suban substantivon<br />
aŭ kunmetante ĝin kun la ĉefa. La signifoj de la tri subordigaj manieroj<br />
parte interkovriĝas, sed ĝenerale eblas difini ilin jene:<br />
<br />
Ĉe subordigo per prepozicio la suba substantivo povas montri al la<br />
posedanto de la ĉefa (la domo de UEA), al tio, al kio la ĉefa apartenas<br />
(la Akademio de Esperanto), al la destino, celo aŭ “celgrupo” de la ĉefa<br />
(taso de teo, ludiloj de infano), al origino aŭ deveno (ŝinko de Parma,<br />
ringo el oro), al aganto – iasence deveno – de la ago, kiun esprimas<br />
la ĉefa (la inventoj de Edison); principe, ĝi povas indiki _ajnan_<br />
rilaton de subordigo.<br />
<br />
Adjektivo esence karakterizas la substantivon, al kiu ĝi estas<br />
subordigita. Tial, ĉe subordigo per adjektivigo la suba substantivo<br />
iel karakterizas la ĉefan, sed oni ne specifas, _kiel_ (infanaj ludiloj,<br />
ora ringo, Edisonaj inventoj). Oni notu, ke, se suba substantivo post<br />
prepozicio ne estas difinita, ankaŭ ĝi karakterizas (ludiloj de infano);<br />
sed se la suba substantivo estas difinita, la subordigo tendencas<br />
esprimi posedon aŭ apartenon (ludilo de la infano = ludilo apartenanta<br />
al aŭ posedata de tiu infano).<br />
<br />
Kunmetita vorto esence indikas firman rilaton inter la eroj: tetaso<br />
estas aparta tipo de taso kaj infanludilo estas ludilo alispeca ol,<br />
ekzemple, ludilo por teknikemaj plenkreskuloj.<br />
<br />
Kiel montras ĉi tiu klarigo, en kelkaj okazoj oni povas elekti inter<br />
pluraj manieroj de subordigo. Do, se en la pridemandita frazo<br />
la difiniteco de “la pomo” ŝajnas indiki, ke “pomo” ne iel karakterizas<br />
“raŭpo”n, en ĉi tiu frazo ne estas konsilinde uzi adjektivon anstataŭ<br />
frazkonstruon kun prepozicio. Se temas pri la tipo de raŭpo<br />
karakterizebla per tio, ke ĝi nutras sin per pomoj, konsilindas<br />
ĝin nomi “pom-raŭpo”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Belorusio? Belarusio? Bjelarusio? Blankrusio? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.04.04]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
1) Laŭ la Listo de Rekomendataj Landnomoj la nomo de mia lando estas<br />
Belorusio. Tamen multaj opinias, ke ĝi estas maltaŭga, kaj anstataŭe<br />
proponas la formon Belarusio aŭ Bjelarusio. Ĉu la Akademio havas iujn<br />
argumentojn por kaj kontraŭ? Ĉu la menciita Listo estas definitiva, aŭ<br />
eblas nova decido kun antaŭa pridiskuto?<br />
<br />
2) Entute ekzistas problemo pri landnomoj en Esperanto, rezulte de kio<br />
aperas divido je landobazaj nomoj kaj gentobazaj nomoj, uzo de<br />
sufiksoj -uj- kaj -i- (-uj- estas oficiala, sed malpli uzata) k.t.p. Mi<br />
proponas alian sistemon, kiu, laŭ mi, estas pli facila. Laŭ ĝi,<br />
landonomoj konsistas el unu radiko sen sufiksoj: Belarusi-o, Franci-o,<br />
Irland-o, Nederland-o k.t.p. Gentonomoj restas la samaj: rusoj, poloj,<br />
japanoj. Ankaŭ la sama restas derivado de civitannomoj: rusi-an-o,<br />
aŭstrali-an-o. Multaj gentoj ne havas siajn nomojn, ili koincidas kun<br />
civitannomoj: uson-an-oj, nepal-an-oj. Vere, ni tion vidas en ĉiuj<br />
lingvoj, kie landonomoj ne estas derivataj rekte el gentonomoj, sed<br />
havas proprajn nomojn. Do mia propono estas jena: oficialigi<br />
landonomojn, unuradikajn (sensufiksajn), kaj do sufikso -i- jam ne estos<br />
sufikso, sed parto de radiko. La zamenhofa derivo de landonomoj el<br />
gentonomoj (polo — Pol-uj-o) ne estos malpermesita, kvankam certe iĝos<br />
arĥaika. Ĉi tiuj ŝanĝoj preskaŭ ne estas videblaj perokule, tamen esence<br />
plifaciligas kaj pribeligas la tutan sistemon de landonomoj. Mia<br />
demando: kia estas opinio de la Akademio pri ĉi-propono, kaj ĉu ĝi iel<br />
kontraŭas al la Fundamento de Esperanto?<br />
<br />
Koran antaŭdankon,<br />
<br />
Eŭgeno<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
1) La ĉefa argumento en la diskutoj en la Sekcio, kiu preparis la<br />
Liston de Rekomendataj Landnomoj, estis, ke ni havas unuflanke<br />
sufiĉe bone establitan, eĉ tradician, formon<br />
“Belorusujo/Belorusio”, kiu estas, laŭ ni, ankoraŭ<br />
uzata de la plimulto, kaj aliflanke plurajn<br />
malsamajn alternativojn, el kiuj neniu estas klare<br />
establita kiel alternativo al la tradiciaj formoj: iuj uzas<br />
“Belarusujo/Belarusio”, aliaj uzas “Bjelarusujo/Bjelarusio”, kaj<br />
aperas ankoraŭ aliaj proponoj: ekzemple, “Blankrusujo/Blankrusio”.<br />
En tia situacio ne ekzistas sufiĉa kialo por ŝanĝi la jaman<br />
rekomendon. Jam en la antaŭa versio de tiu dokumento aperis<br />
la formo “Belorusujo/Belorusio”. Por ŝanĝi tion necesus klaraj kaj<br />
fortaj kialoj. Se en la antaŭa versio tute ne aperus nomo de tiu lando,<br />
eble ni rezonus alie. Aldonindas, ke en niaj gravaj vortaroj oni<br />
trovas niascie nur la formon, kiun rekomendis la Akademio.<br />
Tiu listo de rekomendoj estas ŝanĝebla kaj ĝisdatigebla. Se la<br />
lingva praktiko iam klare ŝanĝiĝos al io alia ol tio, kion la<br />
Akademio rekomendas, estas tute eble, ke la Akademiaj rekomendoj<br />
estos ĝisdatigitaj laŭe. Ĝuste tiel okazis en la Listo de<br />
Rekomendataj Landnomoj, en kiu la antaŭa “Koreo” fariĝis<br />
“Koreujo/Koreio”<br />
<br />
2) Tiun ideon detale analizis unu el la konsultejanoj,<br />
Bertilo Wennergren, en sia artikolo “Landanoj, gentoj<br />
kaj kategorioj” en Lingva Kritiko, kiun ni kolektive subtenas.<br />
Ĝi estas atingebla rete:<br />
http://lingvakritiko.com/2009/06/13/landanoj-gentoj-kaj-kategorioj/<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu nur ciklopoj ciklopadas? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.03.14]<br />
<br />
Cikloturismo koncernas ne nur turismon per BIcikloj, sed ankaŭ per<br />
TRIcikloj – ne nur por etuloj kaj handisportuloj (t.e. handikapuloj kiuj<br />
sportas per ekz. tricikloj, angle: TRIKE)!<br />
Kial ni ne uzu en esperanto la pli larĝan koncepton “ciklo” anstataŭ<br />
biciklo en, ekzemple, ciklopado (sekurigita trako por tiaj sportemuloj)<br />
kaj ciklovojo (rapidvojo por bickloj, tricikloj kongrue al aŭtovojo,<br />
rapidega vojo por aŭtoj, angle: highway.<br />
cikloturismo (eo), vélotourisme (fr), fietstoerisme (nl),<br />
cycle tourism (en); ciklo-itinero (eo), véloroute (fr),<br />
fietsroute (nl), (Fah)radtour (de);<br />
ciklopado (eo), piste cyclable (fr), bike path, cycleway (en),<br />
Radweg (de), cyklostezka (cs), cykelsti (dk), fietspad (nl);<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Menciindas, ke vortaristaj provoj enkonduki/registri tian signifon<br />
de la vorto “ciklo” jam ekzistas (vidu, ekzemple, “cikl-” en PIV).<br />
Tamen via demando mem, t.e. la fakto, ke vi, same kiel multaj<br />
aliaj lingvanoj, eĉ ne rimarkis ĝian registritecon, montras, ĝi<br />
probable estas, “kabineta” elpensaĵo sen vasta reala uzado.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke ekzistas ankaŭ la oficiala “velocipedo”<br />
(1a Oficiala Aldono), kiun (la vorton, ne la veturilon! ;)<br />
oni ial uzas tre malofte.<br />
<br />
Tiuj ĉi observoj montras, ke temas pri iom komplika temo.<br />
Unu rimarkindaĵo estas, ke – se oni ekirus la vojon uzi la formon<br />
“ciklo” kiel bazan vorton por tiaspecaj radoveturiloj kun aldonaj<br />
precizigaj elementoj, kiuj montras la nombron da radoj – tiam certe<br />
“ciklo” mem ne estu baze _biciklo_, sed pli vere tute ĝenerala vorto,<br />
kiu ne indikas la nombron da radoj.<br />
Tiam estus iom strange, se nura “ciklo” indikus du radojn,<br />
dum oni devus diri “unuciklo” pri unurada veturilo,<br />
kaj “triciklo” pri trirada. Menciindas ankaŭ, ke “ciklo”<br />
jam havas aliajn signifojn.<br />
<br />
En la reala lingvo-uzado “bicikl-” estas neanalizebla<br />
radiko kaj ne nepre implicas la koncepton de “du radoj”.<br />
Ĉar la plej ofta tipo de biciklo estas durada, oni povas precizigi<br />
dirante, ekzemple, “trirada biciklo” – sed ankaŭ “durada biciklo”,<br />
se la kunteksto postulas tian precizigon. “Bicikla vojo” estas vojo<br />
por bicikloj unu-, du-, tri-, (kaj eventuale eĉ kvar-)radaj.<br />
<br />
Tiuj, kiujn ĝenas la etimologia ligiteco de “biciklo” kun<br />
du radoj, povas uzi la oficialan formon “velocipedo”.<br />
Mi devas mencii, ke Iuj inter la konsultejanoj opinias,<br />
ke la la vorto “velocipedo” en Esperanto, same kiel en<br />
iuj gentaj lingvoj, havas arĥaikan kromguston<br />
aŭ uzeblas nur por nomi malnovegajn specojn de bicikloj.<br />
Tamen en aliaj lingvoj, ekzemple en la rusa kaj la franca,<br />
samradikaj vortoj signifas ĝuste tion, pri kio vi demandas.<br />
Nur la praktiko povos montri, kiu el la tendencoj efektive<br />
dominos en Esperanto – tia distingo, kompreneble, havas<br />
signifon nur kondiĉe, ke la formo “velocipedo” estos sufiĉe<br />
ofte uzata.<br />
<br />
Tion, por kio vi proponas la vorton “ciklopado”, oni povas nomi<br />
“bicikla pado” aŭ “bicikla koridoro” (angle: bike/bicycle<br />
lane) plene konsciante, ke tie okaze povas aperi ankaŭ<br />
tricikloj kaj kelkaj aliaj tipoj de veturiloj.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== “Ennovigismo”? “Rusofilio”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<br />
DEMANDO [2011.04.14]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
————————————————————— <br />
<br />
Estimataj,<br />
mi havas demandojn pri ĝusta formado de kelkaj neologismoj rilate al<br />
sociaj temoj kaj eblaj sociaj projektoj.<br />
* INOVACIO / NOVENKONDUKO / NOVIGADO / ENNOVAĴO<br />
[en:][fr:] innovation<br />
Mi ne certas pri uzebleco kaj sufiĉa komprenebleco de la natur(al)isma<br />
vorto INOVACIO aŭ ĝia pli adaptita versio INOVO.<br />
Ĝi troveblas ie en la reto – ekzemple jen –<br />
esperantlingva Vikipedio, kiel alternativo de “novigo” :<br />
http://eo.wikipedia.org/wiki/Novigo<br />
la angla Viki-vortaro, surprize, sed ne en tiu Esperanta:<br />
http://en.wiktionary.org/wiki/inovacio<br />
ekzemple en alia Vikipedia artikolo: “armeaj inovacioj”<br />
http://eo.wikipedia.org/wiki/Francaj_revoluciaj_militoj<br />
kaj aperis iuj diskutoj pri ĝi kaj “la bona lingvo”, ankaŭ pri la ebla<br />
adaptaĵo INOVO :<br />
https://groups.google.com/group/la-bona-lingvo/msg/2375ffc912806413<br />
https://groups.google.com/group/la-bona-lingvo/msg/c3981925670b646b<br />
http://groups.google.com/group/la-bona-lingvo/browse_thread/thread/95d947b259b20972<br />
Vortaroj kutime mencias pli sĥemismajn alternativojn:<br />
“novenkonduk(ad)o”, “novigado”, “ennovaĵo”, “ennovigema”<br />
- ekzemple la Vikivortaro:<br />
http://eo.wiktionary.org/wiki/Vortaro_angla-Esperanta_i<br />
Uzante la neologismon INOV(AC)IO, mi certus pli pri la vortfarado, ekz.<br />
de adjektivoj kaj verboj.<br />
Uzante la sĥemismajn variantojn, mi havus iajn dubojn. Ekzemple laŭ la<br />
Vikivortaro oni tradukas la anglan “innovate” : “enkonduki nova(j)n<br />
praktiko(j)n”. Tio estas mallerte uzebla, mi bezonus unuvortan esprimon: “novenkonduki”, “ennovigi” ?<br />
Kaj kiel nomi eblan tiurilatan doktrinon aŭ politikon: ĉu eblas<br />
“novenkondukismo”, “ennovigismo” ?<br />
* KOINONIO kaj la morfemo KOINO-<br />
“koinonia” = malnov-greka / helena vorto: “komunumo”, “socio”, “asocio”<br />
Iam estus bezonate uzi vortojn derivitajn el tiu origina radiko.<br />
Verŝajne ne eblas uzi la morfemon “kojno-”, ĉar ĝi jam havas sian<br />
signifon en E-o.<br />
Ĉu eble “koinonio”, “koino-” ?<br />
Proponita socia unuo estas KOINOSFERO. Ĉu la morfemoj estus tiel<br />
kunmeteblaj?<br />
* POLITEIA<br />
malnov-greka / helena vorto<br />
ekzemple en kelkaj nacilingvaj Vikipedioj:<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/Politeia<br />
http://pt.wikipedia.org/wiki/Politeia<br />
http://sv.wikipedia.org/wiki/Politeia<br />
Mi ne havas ideon kiel traduki ĝin en Esperanton.<br />
– politio – politejo – politeo – politeio ?<br />
* -FILIO<br />
= inklino al certa kulturo<br />
[en:]/[fr:] anglophilia/anglophilie, francophilia/francophilie,<br />
russophilia/russophilie, germanophilia/germanophilie,<br />
lusophilia/lusophilie<br />
Ĉu eblas same aŭ simile uzi tiajn formojn en Esperanto?<br />
– anglofilio, frankofilio (aŭ francofilio?), rusofilio, germanofilio,<br />
lusofilio?<br />
* ASOCI(IST)IKO<br />
= proponota scienco pri asocioj, societoj, interna funkciado de<br />
organizoj, civitanaj asocioj<br />
Ĉu estas pli taŭga “asociistiko”, “asociiko” aŭ alia formo?<br />
<br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
Bonvolu noti, ke la unua nocio en via listo havas kelkajn<br />
proksimajn (sed apartajn!) signifojn:<br />
<br />
(1) enkonduk(ad)o de io nova;<br />
(2) tia novaĵo mem;<br />
(3) la strebo, tendenco aŭ emo enkonduki ion novan.<br />
<br />
Jen kion ni proponas uzi por tiuj signifoj:<br />
<br />
(1) novenkonduk(ad)o, novigado, enkonduk(ad)o de novaj<br />
metodoj k.s., ŝanĝo;<br />
(2) novaĵo, novenkonduk(aĵ)o, nova [...]-o;<br />
(3) novigado, ŝanĝo.<br />
<br />
La formoj “ennov(ig)aĵo”, “ennovigema”, “ennovigi”<br />
per si mem, laŭ ni, ne esprimas sufiĉe klare tion,<br />
pri kio vi demandis.<br />
<br />
La formon “inovacio” ni opinias balasta kaj nenecesa, ĉar<br />
la signifon de tiu ĉi nocio ja eblas esprimi uzante la<br />
vortelementojn jam ekzistantajn en Esperanto.<br />
<br />
Kvankam la respektivaj vortoj iĝis en la lastaj jardekoj<br />
popularaj en multaj lingvoj, la rilataj nocioj mem ne estas novaj,<br />
kaj esprimi ilin eblas ankaŭ alimaniere: “revoluciigi”,<br />
“radikale ŝanĝi”, ktp.<br />
<br />
Tio kondukas nin al la ĝenerala observo: tiu ĉi, kaj, kiom ni<br />
povas juĝi, la aliaj vortoj, pri kiuj vi demandas (krom “-filio”),<br />
ne estas terminoj (neambiguaj, klare difineblaj fakvortoj), kaj<br />
enkondukante ilin oni evitu tro “novigadi” la lingvon.<br />
<br />
Ni rekomendas unue kontroli la uzadon de la “bonaj aŭtoroj”;<br />
sekve – se tiaj precedencoj ne ekzistas – provi esprimi la nocion<br />
per la jam ekzistantaj vortelementoj aŭ per ĉirkaŭskribo.<br />
<br />
Nur escepte (kaj se temas pri efektive grava kaj klara nocio)<br />
Esperanto absorbas pruntadon de fremda “internacia” vorto.<br />
Tion oni prefere evitu rilate la modajn (pseŭdo)terminojn,<br />
kiuj iĝas popularaj en malvasta rondo kaj post kelka tempo<br />
iĝas malfavorataj pro tro- kaj mis-uzado.<br />
<br />
La formoj “anglofilio”, “francofilio” (aŭ “frankofilio”), “rusofilio”,<br />
“germanofilio”, “lusofilio” ŝajnas al ni evitindaj, kaj eĉ pli<br />
evitindaj ŝajnus al ni formoj “anglofilo”, “francofilo”<br />
“rusofilo”,”germanofilo”, “lusofilo” – pro evidentaj kialoj.<br />
<br />
Se ni devus esprimi tiujn nociojn, ni dirus “ŝato/adoro<br />
de aŭ simpatio pri/por francaj lingvo aŭ/kaj kulturo”,<br />
“ŝatanto/adoranto de /simpatianto pri ĉio franca”,<br />
“francemulo” k.s.<br />
<br />
Bonvolu noti, ke niaimprese tiaj vortoj estas ĉiam malpli<br />
ofte uzataj en la gentaj lingvoj pro ambigueco: Ĉu “anglofilo”<br />
adorus ĉion anglalingvan aŭ nur britan, sed ne usonan,<br />
aŭ nur ĉion rilatan al Anglujo? Kio do pri aliaj anglalingvaj<br />
landoj? Kio pri la landoj, kie la angla estas unu el la<br />
kutimaj aŭ oficialaj lingvoj? Ĉu temas pri adoro de ĉio angla<br />
aŭ nur de lingvo aŭ ankaŭ/nur de la koncerna kulturo?<br />
Ĉu “grekofilo” amas grekan lingvon/kulturon/popolon/<br />
tradiciojn de ĉiuj epokoj aŭ nur tiujn de klasika antikva<br />
(aŭ iu alia, ekzemple, nuna) periodo? La listo de tiaj<br />
ambiguaĵoj estas neelĉerpebla. Ĉu eble ĝuste tial<br />
la esperantistoj, plejparte erudiciaj kaj kosmopolitaj,<br />
apenaŭ sentas bezonon uzi tiajn malklarajn vortojn?<br />
<br />
Pri KOINONIO, POLITEIA kaj ASOCI(IST)IKO neniu el ni<br />
estas tre informita, sed traduko laŭ la senco en la<br />
unuopa okazo ŝajnas la plej bona solvo por “Koinonio”<br />
(“komunumo” ŝajnas la plej ĝenerala) kaj “Politeia”<br />
(baza leĝo, reg-formo, ktp.). “Asoci(o)-scienco”<br />
ŝajnas esti tio, kion vi serĉas por “Asoci(ist)iko”.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Kiel oni akordigu tempojn? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.04.20]<br />
<br />
Al la Konsultejo de Akademio de Esperanto<br />
—————————————————————<br />
<br />
Kiu estas la ĝusta formo:<br />
<br />
1)<br />
a) Morgaŭ, kiam vi legos tiun artikolon, vi konstatos ke…;<br />
b) Morgaŭ, kiam vi legis tiun artikolon, vi konstatos ke…<br />
<br />
2)<br />
a) Morgaŭ, kiam vi estos leginta tiun artikolon, vi konstatos ke…;<br />
b) Morgaŭ, kiam vi estas leginta tiun artikolon, vi konstatos ke…<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La formoj (1a) kaj (2a) estas gramatike ĝustaj.<br />
La formoj (1b) kaj (2b) estas kontraŭregulaj kaj kontraŭtradiciaj.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel esperantigi proprajn nomojn? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.02.20]<br />
<br />
Estimata samideano de la Akademio de Esperanto,<br />
<br />
Mi kaj aliaj tri esperantistoj de urbo Manaus verkis la historion de<br />
E_movado en tiu ĉefurbo kaj menciis kelkajn faktojn koncerne aliajn<br />
urbojn de la ŝtato Amazono.<br />
<br />
Bonvolu helpi nin rilate la esperantigadon de la portugallingvaj nomoj<br />
de kelkaj urboj de la ŝtato Amazono:<br />
<br />
Jen la originalaj nomoj:<br />
<br />
Balbina (Esperante: Balbino);<br />
Benjamin Constant (Benĵamin_Konstanto);<br />
Careiro (Karejro);<br />
Coari (Koario);<br />
Eirunepe’ (Ejrunepeo);<br />
Fonte Boa (Font-Boo);<br />
Iranduba (Irandubo);<br />
Itacoatiara (Itakoatiaro);<br />
Manacapuru (Manakapuruo);<br />
Manaus (Manaŭso);<br />
Presidente Figueiredo (Prezidento_Figejredo);<br />
Tefe’ (Tefeo).<br />
<br />
Rimarko: presidente = prezidanto, ekzemple, de respubliko)<br />
<br />
Ĉu ni esperantigis la supre menciitajn urbnomojn ĝuste?<br />
Mi provis reteni la originalajn sonojn de la fonemoj.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Niaimprese viaj esperantigoj de brazilaj urbonomoj estas<br />
ĝenerale taŭgaj.<br />
<br />
La formo “Prezidento-Figejredo” estas iom kaporompa.<br />
Ĉu estas bone tiel nomi urbon? Urbo ne estas prezidento<br />
(nek prezidanto …)<br />
Ĉu eble indas uzi netradukan esperantigon “Presidentefigejredo”<br />
(aŭ “Prezidentefigejredo”)? Ni ne certas …<br />
<br />
Bonvolu noti, ke inter la konsultejanoj, kiuj partoprenis en la<br />
preparado de tiu ĉi respondo, ne estis portugal-lingvano. Sekve<br />
nia opinio baziĝas nur sur ĝeneralaj principoj. Ni rekomendas,<br />
ke vi konsultu spertajn brazilajn esperantistojn kaj ricevu<br />
aprobon de viaj samlingvanoj.<br />
<br />
Menciindas, ke ne estas klare, kial en la teksto de via demando<br />
aperas la signo “_” anstataŭ la pli kutima divido-streko “-”:<br />
ekzemple, “E_movado” anstataŭ la kutima mallongigo<br />
“E-movado”. Ni rekomendas uzi la kutiman formon de<br />
divido-streko (ekzemple, Benĵamin-Konstanto).<br />
<br />
Cetere estas menciinde, ke la uzado de esperantigitaj propraj<br />
nomoj estas grava (kaj natura) en iuj kuntekstoj, sed ne<br />
en ĉiuj situacioj nepra, kaj en kelkaj eĉ evitinda (ekzemple,<br />
se oni sciigas sian nomon por aĉeto de flugbiletoj).<br />
Preskaŭ ĉiam (speciale, por neloka publiko) utilas mencii<br />
kaj la “oficialan” (neesperantan) formon de la nomo kaj<br />
la esperantigitan (aŭ almenaŭ proksimuman prononcon).<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĉu “peti/demandi al iu” estas akceptebla? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.01.28]<br />
<br />
Ĉu “peti al iu” / “demandi al iu” en la nuna lingvouzo estas jam<br />
akcepteblaj? Kiam mi lernis Esperanton, oni insistis pri “peti ion de<br />
iu”, “peti iun pri io”, kaj tiun uzon registras NPIV. Tamen, en<br />
Kongreso de ILEI (Kubo, 2010), mi ofte aŭdis “peti al”/”demandi al”,<br />
kaj eĉ skribis pri tio en Internacia Pedagogia Revuo. Lernolibroj<br />
(Sartorato, McGill) uzas “demandi al”. Ĉu valoras la penon ankoraŭ<br />
insisti ĉe miaj gelernantoj de Esperanto pri tiu punkto?<br />
Ĉu tiujn uzojn oni baldaŭ en-PIV-igos, aŭ ne?<br />
<br />
Mi scias, ke PIV ne estas la vortaro de la Akademio, sed ĝi fariĝis<br />
aŭtoritato en nia internacia lingvo; ĝi estas LA referenco, kiun mi<br />
uzas, kiam mi havas dubojn.<br />
<br />
Dankon!<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
En Esperanto, malkiel en lingvoj gentaj, la prepozicioj<br />
uzataj por verba regado ne estas rigide (kaj ofte arbitre)<br />
fiksitaj. La esperantaj prepozicioj havas multe pli klaran<br />
bazan signifon, tiel ke la elekto de sintaksa formo atribuas<br />
certan semantikan interpreton al la esprimo.<br />
<br />
Tiurilate Esperanto estas pli elasta ol la gentaj lingvoj,<br />
ebligante specon de nuancigo ne kreeblan same facile<br />
en etnolingvoj. En unu Lingva Respondo Zamenhof deklaris,<br />
ke “instrui iun pri io” kaj “instrui ion al iu” estas same ĝustaj<br />
esprimmanieroj.<br />
<br />
En petado rolas, krom la subjekto, la persono, al kiu la peto estas<br />
direktata, kaj la petaĵo. Oni povas doni al la persono la rolon de rekta<br />
komplemento, kaj al la petaĵo la rolon de “pri”-komplemento: peti iun<br />
pri<br />
io. Sed egale oni povas doni al la petaĵo la rolon de rekta<br />
komplemento,<br />
kaj al la persono la rolon de “al”-komplemento: peti ion al iu. Se ni<br />
komparas “peti” kun verbo, kiu esprimas ion pli fortan ol peto, nome<br />
“postuli”, ni trovas, ke ĝia plej normala konstruo estas “postuli ion DE<br />
iu”; alivorte, la postulaĵo estas esprimata kiel io, kio “de-iru” de la<br />
plenumonto. Tiel eblas konstrui ankaŭ “peti”: peti ion de iu. Eĉ eblas<br />
peti informon ĈE persono aŭ instanco.<br />
<br />
Similan elekteblecon principe prezentas pluraj aliaj verboj:<br />
demandi iun pri io / demandi ion de/al iu; respondi demandon<br />
/ respondi personon / respondi al demando / respondi al persono;<br />
danki iun pro io / danki iun por io / danki ion al iu.<br />
<br />
Kaj, efektive, multaj el tiaj malpli kutimaj formoj aperas<br />
jam en la verkoj de Zamenhof (“peti ion de iu”, “demandi<br />
de iu ion”, “danki al iu”)<br />
kaj eĉ en la Fundamento de Esperanto (“peti de iu”).<br />
<br />
La nuancigo tiel atingebla en Esperanto ebligas<br />
nuanco-riĉecon malgraŭ la relativa malmulteco de<br />
radikoj en Esperanto. Laŭ ĉi tiu vidpunkto, la eblo<br />
elekti inter diversaj frazkonstruoj ne estas signo<br />
de ne-firmeco de la lingvo, sed de ĝia fleksebleco,<br />
elasteco kaj esprimpovo.<br />
<br />
Kompreneble, ekzistas multaj faktoroj, kiuj influas<br />
tian kombineblon kaj la sencon de la kombinaĵoj.<br />
Jen, ekzemple, zamenhofaj ekzemploj, kiuj montras,<br />
ke “peti al iu” povas havi signifon tute alian ol “peti iun”:<br />
<br />
“Se li jam venis, petu lin al mi.”<br />
(Ekzercaro de la Fundamento de Esperanto)<br />
<br />
“Mi petas vin sinjoroj, se vi estos en Peterburgo, mi petas, mi petas al<br />
mi.”<br />
(La Revizoro)<br />
<br />
“Iru, petu al vi vazojn ekstere, de ĉiuj viaj najbaroj”<br />
(Malnova Testamento)<br />
<br />
Tiaj ekzemploj ilustras, ke “peti al iu”, depende de la<br />
kunteksto, povas havi almenaŭ tri malsamajn signifojn!<br />
Tio estas unu el la eblaj klarigoj, kial “peti ion al iu” estas<br />
relative malofte uzata: ne temas pri apriora tabuo, tamen<br />
“bonaj aŭtoroj” senkonscie elektas formon, kiu<br />
subtenas klaran esprimadon de la intencita senco<br />
kaj malebligas misinterpreton.<br />
<br />
Konklude: oni estu tre singardaj rilate pedantan insistadon<br />
pri la ĝusteco de nur unu frazkonstruo, anatemante ĉiujn<br />
aliajn eblajn konstruojn; tamen oni memoru, ke la libero<br />
de elekto ne estas absoluta: por klare esprimi sin oni<br />
devas eviti konfuzajn, misinterpreteblajn formojn.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<hr><br />
<br><br />
<br />
<br />
<br />
=== Kion signifas “sugesti”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.01.28]<br />
<br />
Pri “sugest”: laŭ mia kompreno, mankas en PIV<br />
grava senco “Propon, konsil”, kiun prezentas Reta Vortaro<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Bonvolu noti, ke la Akademio de Esperanto oficialigis la<br />
verbon “sugest/i” en la 9a Oficiala Aldono al la Universala<br />
Vortaro kun jena difino:<br />
<br />
1 Prezenti, proponi (seninsiste) ideon por konsidero:<br />
mi sugestas, ke ni faru jene;<br />
sugesti solvon;<br />
sugesti respondon.<br />
<br />
2 Kaŭzi aperon de ideo, pensigi:<br />
la simptomoj sugestas, ke li havas malarion;<br />
ŝia esprimo sugestis, ke ŝi estas kolera;<br />
la flugado de la birdoj sugestis novan ideon por flugmaŝino.<br />
<br />
La plenan tekston de la Naŭa Oficiala Aldono vi povas legi<br />
sekvante la ligon ĉi-sube.<br />
<br />
https://www.akademio-de-esperanto.org/decidoj/9oa.html#sugesti<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
=== Kial “denove” ne aperas en BRO (Baza Radikaro Oficiala)? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.01.19]<br />
<br />
Mi serĉis BRO’n kaj ne trovis la vorton “denove”. Tio ege surprizis<br />
min. Laŭ miaj studoj ĝi estas unu el la tricent plej ofte uzataj<br />
esperantaj vortoj. Laŭ alia studo la angla traduko estas la 191a plej<br />
ofte uzata angla vorto. Ĉu estas iu kialo, pri kiu mi ne scias, kiu<br />
klarigas kial oni ne trovas “denove” en la listo? Ĉu ni ne instruu<br />
“denove” dum kurso por komencantoj?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
Bonvolu noti, ke BRO (Baza Radikaro Oficiala) estas RADIKaro,<br />
sed ne VORTaro. Ĉiuj elementoj, kiuj konsistigas la vorton<br />
“denove” (DE, NOV kaj E), enestas en BRO.<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Kiel nomi sportan rezulton, kiam neniu gajnis? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2010.12.28]<br />
Kiel oni nomu en esperanto sportan rezulton 0:0? (Angle “drawn”, ruse “ничья”.) Ekzistas stranga versio “egalvenko”, kiu estas komplete malkorekta, kaj nenio pli. Laŭ mi estas esplorenda demando. Dankon.<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
RESPONDO<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La precizan rezulton 0:0 oni povas legi kiel “nulo je nulo” aŭ “la ludo finiĝis je nulo-nulo”. Tamen la anglaj terminoj “draw” kaj “tie”, kaj la rusa termino “ничья” aplikeblas ne nur al la rezulto 0:0, sed ankaŭ al 1:1, 2:2, ktp. (kaj, eĉ pli ĝenerale, al ĉia rezulto sen deklarebla gajninto).<br />
<br />
Ekzistas kelkaj manieroj esprimi tiun ĉi pli vastan nocion en Esperanto: “egal(poent)a rezulto”, “egalrezulta ludo/matĉo”, “nenies gajno”. La rezulton de tia ludo/matĉo oni nomas “senvenka”, “sendecida”, “nedecida”, “senrezulta”, “egal(poent)a”. En diversaj sintaksaj kuntekstoj la nociojn rilatajn al tiu, pri kiu vi demandas, povas esprimi la vortoj “egali”, “egaligi”, “egaleco”, “egaliĝo”, “sengajna matĉo”, “senrezulta ludo”, kaj – rilate la malan nocion – “malegali”, “malegaligi”, “malegaliĝo”, “malegaleco”, “malegaliga matĉo”, ktp.<br />
<br />
Mi devas mencii la ekziston de la samsenca “remio”/”remiso” (du variantoj de gentolingva pruntaĵo), kiuj ĝis nun havis nur tre limigitan uzon kaj, tre probable, estas nenecesaj, se oni konsideras kiom da aliaj, pure Esperantaj elektoj (formitaj el kutimaj, stabile uzataj radikoj) oni havas por tiu ĉi nocio.<br />
<br />
Pro la dubinda neceso de “remio”/”remiso”, ilia tre limigita ĝisnuna uzado kaj malklareco de tio, kiom da diversaj nocioj kaj iliaj variaĵoj povas ekzisti sub la supernocio “neniu gajnis” en ĉiuj eblaj sportoj (vidu, ekzemple,<br />
Rimarkon ĉi-sube), la Konsultejo decidis nuntempe nek rekomendi, nek malrekomendi tiujn terminojn.<br />
<br />
Rimarko.<br />
<br />
En almenaŭ unu sporto (kriketo) la kondiĉo, pri kiu vi demandis, nomiĝas angle “tie”, dum la angla vorto “draw” nomas la situacion, kiam la matĉo finiĝis antaŭ ol unu el la teamoj venkis. Tiujn kondiĉojn eblas nomi respektive “egalpoenta”/”egalrezulta” kaj “nedecida”/”sendecida”.<br />
<br />
Samideane via,<br />
<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer<br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----<br />
<br />
<br />
=== Ĥemia mezurunuo: ĉu “molo”? ===<br />
<br />
<span style="font-size:80%"> Publikigita la 31an de Oktobro 2011 de Aleksandro Shlafer </span><br />
<br />
<pre><br />
DEMANDO [2011.01.13]<br />
<br />
Mi ne povas trovi la ĝustan nomon por kemia mezurunuo,<br />
kiun Vikipedio nomas “molo”. Evidente ekzistas konflikto<br />
inter “mol-o” kaj “mol-a”, ĉar la radikoj samas, sed ne la<br />
signifo. Mi do opinias, ke Vikipedio eraras. Mi trovis en<br />
kelkaj lokoj diversajn nomojn kiel “mola-o”, “molo-o” kaj<br />
“molar-o”, sed mi ne scias, kiu estas ĝusta.<br />
Mia demando estas: kiu estas la bona nomo?<br />
</pre><br />
<br />
'''RESPONDO'''<br />
<br />
Kara samideano,<br />
<br />
La formo “molo”, kiun vi trovis en Vikipedio, estas la kutima<br />
nomo de la ĥemia mezurunuo por la kvanto de substanco,<br />
en kiu la nombro de strukturaj elementoj (molekuloj, atomoj,<br />
ktp.) egalas al la konstanto de Avogadro.<br />
<br />
Via strebo eviti homonimojn estas komprenebla kaj natura:<br />
enkondukante novajn radikojn en Esperanto oni ĝenerale<br />
penas eviti homonimojn. Tamen lingvo estas kompleksa<br />
fenomeno, kaj tial tia eco ne estas absoluta: jam la Fundamento<br />
enhavas homonimojn (ekzemple, “artikolo”).<br />
<br />
Amike,<br />
-Aleksandro<br />
—–<br />
Alexander Shlafer <lolozido-AdE [ĉe] yahoo [punkto] com><br />
Direktoro de la Konsultejo de la Akademio de Esperanto<br />
<br />
<br />
----</div>Rafaelnhttps://www.akademio-de-esperanto.org/akademio/index.php?title=%C4%88efpa%C4%9DoĈefpaĝo2020-08-21T02:46:14Z<p>Rafaeln: Ŝanĝis la protokolon en la retadreso de la ĉefpaĝo por ke ĝi uzu "https".</p>
<hr />
<div><br />
'''AKADEMIO DE ESPERANTO'''<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estas sendependa lingva institucio, kies tasko estas konservi kaj protekti la <br />
fundamentajn principojn de la lingvo Esperanto kaj kontroli ĝian evoluon.<br />
<br />
La Akademio de Esperanto estis fondita en 1905 en la unua Universala Kongreso de Esperanto, laŭ propono de Zamenhof, sed tiam sub la nomo "Lingva Komitato". La nomon "Akademio de Esperanto" portis unue supera komisiono de la Lingva Komitato. En 1948, la Lingva Komitato kaj ĝia Akademio kunfandiĝis en unu solan korpon nomatan "Akademio de Esperanto".<br />
<br />
<br />
[[Faktoj_pri_la_Akademio|Faktoj pri la Akademio]]<br><br />
[[Verkoj kaj eldonaĵoj]]<br><br />
[[Decidoj kaj rekomendoj]]<br><br />
[[Oficialaj Informoj]]<br><br />
[[Aktoj]]<br><br />
[[Lingva Konsultejo]] kaj ĝiaj [[Respondoj_de_la_Lingva_Konsultejo|elektitaj respondoj]]<br><br />
[[La Fundamento de Esperanto]]<br><br />
[http://www.akademio-de-esperanto.org/akademia_vortaro/index.html?tt=1442571858 Akademia Vortaro]<br><br />
<br><br />
'''(Re)iri al la retejo de la Akademio: https://www.akademio-de-esperanto.org'''</div>Rafaeln